تهران

شهر نوروزانه | بهروز مرباغی

در مقوله «مهربانی شهری» حتی فراتر از این باید رفت. بهتر آن است که شهری داشته‌باشیم که «کودک دوستش داشته باشد» تا آنکه شهری داشته باشیم که «کودک را دوست داشته باشد». گزاره اولی فاعلانه است، دومی مفعولانه. موضوع مهربانی شهری از این پیچدگی‌ها زیاد دارد.

تیمچه اکبریان با ۲۷۰ سال قدمت در تهران | ندا مهیار

مریم پورثانی : در گوش تهران

سید مجتبی طاهری : هرگز نمیرد آن که دلش زنده شد به عشق ( در وصف استاد محمد رشیدی)

تکایای تاریخی تهران:

تکیه دولت، آغاز تا سرانجام | مرتضی رحیم نواز

تعداد تکایای تهران قدیم در قرن سیزدهم هجری قمری بالغ بر ۴۵ عنوان بود. در میان این تکایا، «تکیه دولت» که با عناوین مختلفی چون «تکیه همایونی دولت»، «تکیه قیصر» و «تکیه بزرگ شاهی» نیز شناخته می‌شود، به عنوان تکیه شاخص نه تنها در پایتخت، بلکه در سراسر کشور نام‌آور بود.

تهرانی که جوانان ندیده اند | سعید نفیسی

سعید نفیسی از معدود نویسندگانی است که علاقمندی خود را به تهران، با آثار متعددی نشان داده است. کتاب «گفتگوی خانوادگی درباره تهران قدیم» اثر مستقلی است که در آن برای نخستین بار تاریخ تهران برای گروه سنی نوجوان به زبانی ساده و روان بازخوانی شده است. جدا از کتاب، مقالات و آثاری از این نویسنده توانمند در مطبوعات مختلف به چاپ رسیده که در بسیاری از آن‌ها تهران موضوع محوری در نظر گرفته شده است. یکی از این دست مقالات که به بازنشر آن پرداخته ایم، مطلبی است که نفیسی در سال ۱۳۴۱ در سالنامه امید ایران منتشر نموده است.

یادی از کافه آیبتا در لاله‌زار | ترانه یلدا

کافه آیبتا از اولین و معتبرترین کافه‌های لاله‌زار بود که خانم آیبتا اهل روسیه آن را اداره می‌کرد. کافه آیبتا و کافه نادری تا مدت‌ها محل اجتماع هنرمندان و روشنفکران تهران بودند. آن روزها، از مخبرالدوله تا چهارراه استانبول را خیابون استانبول می‌نامیدند. راسته شمالی خیابان استانبول اکثرا طلافروشی بود. که هنوز هم هست. کافه هم زیاد داشت. نبش لاله‌زار و استانبول خانم آیبتا قهوه‌فروشی داشت و فال قهوه می‌گرفت.

سیمای معماری شهری تهران | مرتضی رحیم نواز

از عمر تهران، پایتخت یکی از کهن‌ترین کشورهای جهان، بیش از دویست سال میگذرد. روستای بزرگ یا شهر کوچک و مستحکمی که رئیس قبیله کوچ‌نشین فاتحی آن را مقر قدرت نه چندان استوار خویش کرده بود. اکنون شهری بزرگ با بیش از هشت میلیون جمعیت ساکن است.

ری کهن‌شهر ایرانی | شاهین آریامنش

ری اگرچه امروزه فقط به عنوان یکی از شهرستان‌های استان تهران شناخته می‌شود، زمانی نه چندان دور به عنوان شهری بزرگ، رونق و شکوفایی چشم‌گیری داشته است و مرکز تجارت و گذرگاه بازرگانان و کاروان‌های بسیاری بوده است.

شرحی بر ماجرای نامگذاری معابر شهری

این یک رفتار غیر قانونی است | مرتضی رحیم نواز

مدیریت جدید شهری در مدت زمانی که از عمر فعالیت آن می‎گذرد نشان داده که نسبت به حوزه نامگذاری حساسیت‎های ویژه دارد. در طی فعالیت چند ماهه شورای ششم، بالغ بر ۲۱ معبر و مکان شهری شاهد تغییر نام بوده‎اند. تصویب این تعداد نام در سکوت کامل خبری انجام شده و کمیته نامگذاری اصراری بر رسانه‎ای شدن آن‌ها نداشته است.

بزرگداشت روز تهران

در ستایش یک انتخاب | مرتضی رحیم نواز

بدون شک می‌توان برای بزرگداشت روز تهران مجموعه پرتعدادی از مناسبت‌ها را پیشنهاد کرد و در دفاع از هر یک از آن‌ها شرحی مفصل نوشت. اما همانگونه که گفتم، انتخاب روز چهاردهم مهر همچنان قابل دفاع است.

شناخت‌نامه عناصر فرهنگی تهران

در کوچه‎باغ موسیقی تهران | مرتضی رحیم‎نواز

موسیقی بومی تهران که با عناوین مختلفی چون بیات ری، بیات تهران، خراباتی، داشمشدی، باباشملی، کوچه‌باغی، کوچه‌بازاری و… شناخته می‌شود، از جمله کارآواهایی است که عمدتا در میان اهالی تهران و ری متداول بوده و به تدریج با فراز و نشیب‌هایی در سراسر کشور گسترش پیدا کرده و در موقعیت کنونی خود تثبیت شده است.

نگاهی مختصر به تاریخچه خیابان لاله‎زار

تولد یک خیابان | ندا مهیار

خیابان لاله‌زار در حدفاصل میدان امام خمینی (ره) و خیابان انقلاب اسلامی، محصول تلاش ناصرالدین‌شاه در احداث مدلی ذهنی از خیابان شانزلیزه پاریس است. تصوری که در سفر نخست فرنگستان، ذهن و روح پادشاه را تسخیر کرد و تا جایی پیش رفت که پس از بازگشت دستور احداث آن را صادر نمود.

لاله‌زار خاطره‌انگیز احیا می‌شود! | ترانه یلدا

چندی است اصلاح و سنگفرش پیاده روهای شرقی خیابان لاله‌زارنو، از خیابان انقلاب به پائین، توسط شهرداری منطقه ۱۲ تاریخی تهران در دست انجام است. این کار چشم و حواس خیلی از دوستداران تهران قدیم را متوجه خود کرده است، زیرا لاله‌زار از دیرباز در دل هر شهروند تهرانی جا داشته است

اردیبهشت لاله‌زار | بهروز مرباغی

شوربختانه، باید پذیرفت جامعه مدنی ایران، به‌ویژه در حوزه شهر و معماری تنها و کم‌توان است. دولت و نهادهای عمومی، برخلاف ادعاهای ظاهرالصلاح خود، علاقه‌ای به نیرومندی و تأثیرگذاری سازمان‌های مردم نهاد ندارند. در مواردی هم آن‌ها را رقیب خود می‌داند. درچنین شرایطی، جمعی از علاقمندان به هویت فرهنگی و تاریخی شهر، گاه و بیگاه، دور هم جمع می‌شوند تا راهی برای احیای مدنیت فرهنگی و شادابی شهری لاله‌زار بیابند

دوستداران لاله‌زار فرهنگی و تاریخی گرد هم آمدند

گزارش یک نشست | بهناز شوهانی

لاله‎زار بخش مهمی از تاریخ فرهنگی و اجتماعی ما در طی بیش از چهار دهه بوده است. این جغرافیای فرهنگی و اجتماعی در روزگار کنونی اوضاع مناسبی ندارد و رو به احتضار است. زوال لاله‎زار، زوال یک خیابان نیست. مرگ تدریجی رویاهای نسل‎های گوناگونی است که با آن زیسته‎اند، عاشق شده‎اند و اکنون با او به بستری بیماری و فراموشی فرو رفته‎اند.

تهران: شهر خاکستری | پویا نایل‌پور حکم‎آباد

پایتخت، چندسالی است که روحِ غمگین بی‌رنگش با خاکستری‌های آلودگی دست در دست هم، فرزندانش را بی‌رمق‌تر از گذشته کرده است. جای خالی رنگ و نور درجای‌جای شهر در کنار آلودگی هوا و وضعیت معیشتی، اجتماعی غمگینِ‌خسته بوجود آورده است، فرقی نمی‌کند ساکنِ کدام منطقه یا محله باشی، کافی‌ست به صورت همشهریان نگریست تا به عمق فاجعهِ دردناکِ موضوع پی‌برد.

نقش سینما و تئاتر در احیای گذر نمایش در تهران | ترانه یلدا

بارها شنیده‌ایم که لاله‌زار شناسنامه تهران است. همه تجربه‌ای در لاله‌زار و حوالی آن داشته اند. از گردش و تفریح تا خرید و گشت و گذار… همیشه پدری یا پدربزرگی بوده که در لاله‌زار کت و شلوار سفارشی می‌دوخته. مادری یا مادربزرگی که در کوچه برلن یا کوچه مهران و رفاهی دنبال خرید پارچه لباس عروسی، ملافه و دکمه بوده. عموهائی که تا همین بیست ـ سی سال پیش در لاله‌زار به سینما می‌رفته اند و در همان لاله‌زار باقالی پلو با ماهیچه می‌خورده‎اند.

این روزها؛ لاله‌زار | اسکندر مختاری

در پاسخ به این پرسش که چرا لاله‌زار اهمیت دارد، می‌توان گفت اهمیت‌اش به آن است که در تاریخ صدساله اخیر توسعه شهری تهران ارزشی به‌اندازه خیابان لاله‌زار تولید نکرده‌ایم.