رسوایی فساد در پارلمان اروپا و دستگیری خانم «اوا کایلی»، نماینده ۴۴ ساله یونان در پارلمان اروپا و یکی از ۱۴ نایب رئیسان این پارلمان، به جرم فساد مالی و پولشویی که در اروپا به «قطر گیت» موسوم شد، همچنان از موضوعات مطرح در اتحادیه اروپا و به ویژه در پارلمان است. او از سال ۲۰۰۷ برای نخستین بار به‌عنوان نماینده پارلمان یونان از حزب سوسیالیست پاسوک انتخاب شد. کایلی که در گذشته مجری تلویزیون بود از سال ۲۰۱۴ شروع به کار به‌عنوان یک قانونگذار حزب سیاسی «پاسوک»، حزب وابسته به گروه سوسیال دموکرات‌ها، کرده است. کایلی جزء معدود سیاستمداران جوان سوسیالیست یونان است که در خلال بحران بدهی‌های یونان از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵ رشد و ارتقاء یافت.
کایلی از مدافعان سرشناس میزبانی قطر در جام جهانی ۲۰۲۲ بود. شوهر ایتالیایی خانم کایلی نیز بازداشت شده است. پلیس قضایی فدرال بلژیک این ظن را پیدا کرده که «یک کشور حوزه خلیج فارس» اقدام به اعمال نفوذ بر قانونگذاران پارلمان اروپا کرده و این کار را با پیشنهاد «مبالغ چشمگیری پول» یا «هدایای قابل توجه» به طرف‌های ثالث دارای نفوذ بر قانونگذاران انجام داده است.
- نماینده پارلمان اروپا و دریافت رشوه‌های کلان
خانم کایلی و سه نفر دیگر با اتهام «تشکیل سازمان جنایی، فساد و پولشویی» با خطر حبس پنج ساله مواجه هستند. از تحقیقات انجام شده از منازل افراد درگیر در این رسوایی، مبلغ ۵/۱ میلیون یورو پول نقد ضبط شده که ۷۵۰ هزار یورو متعلق به خانم کایلی بوده است. پدر وی نیز در حال حمل پول نقد در هتلی در بروکسل به‌طور موقت بازداشت شده بود، که ساعاتی بعد آزاد شد.
خانم کایلی و شوهرش به اتهام دریافت رشوه‌های کلان از قطر متهم هستند. به‌مناسبت آغاز بازی‌های جام جهانی فوتبال و در بحبوحه انتقادات سازمان‌های حقوق‌بشری در مورد شرایط غیر انسانی کارگران استادیوم‌های ورزشی قطر، طی سخنانی در پارلمان اروپا ضمن مختافت با صدور قعطنامه در مورد کشته شدن کارگران خارجی، قطر را به‌عنوان کشور «پیشرو» در حقوق کارم معرفی کرد. او در سخنانش مدعی بود امروز جام جهانی قطر گواهی بر این است که چگونه دیپلماسی ورزشی از طریق اجرای اصلاحاتی که برای کل جهان عرب الهام بخش است، می‌تواند موجب متحول شدن یک کشور شود.»
دادستانی بلژیک اعلام کرد بازرسان پلیس فدرال بلژیک به مدت دو سال در حال بررسی روابط اعضای پارلمان اروپا با کشوری در حوزه خلیج فارس بودند که قصد نفوذ و اثرگذاری بر تصمیمات اقتصادی و سیاسی پارلمان اروپا را داشتند. پلیس بلژیک مظنون است که کشور مورد نظر مبالغ زیادی پول یا هدایای گران قیمت به اعضای پارلمان اروپا داده است.
روزنامه بلژیکی «لوسوار» نیز تایید کرد که در این عملیات علاوه بر خانم کایلی، یک دستیار او که با مخفف «اف.جی» معرفی شده، پی‌یر آنتونیو پانزری، رئیس سابق این دستیار و قانونگذار سابق پارلمان اروپا و همچنین لوکا ویسنتینی، دبیر کل جدید کنفدراسیون اتحادیه تجاری بین‌المللی جزو دستگیر شدگان هستند.
دادستانی دیوان عالی کشور یونان دستور توقیف تمامی اموال و دارایی‌های خانم کایلی و شوهرش در یونان را صادر کرد و دستور دادستانی به بانک‌های یونانی و ادارات ثبت املاک کشور ابلاغ شد. یکی از وکلای مدافع خانم کایلی مدعی شد تمامی اقدامات این نماینده در قطر، در اجرای سیاست رسمی اتحادیه اروپا بوده و پول‌های کشف شده در منزل وی در بروکسل متعلق به شوهرش می‌باشد. وی هرگز در طول زندگی خود نه از قطر و نه از هیچ کشور و فردی رشوه دریافت نکرده و دیدارش از قطر در هماهنگی کامل با رئیس پارلمان اروپا انجام شده است.
- اخراج از حزب سوسیالیست یونان
آقای آندرولاکیس رئیس حزب «پاسوک- جنبش تغییر» یونان دقایقی پس از انتشار این رسوایی مالی، خانم کایلی را از این حزب اخراج کرد. اعضای گروه ائتلاف مترقی سوسیالیست‌های و دمکرات‌ها موسوم به S&D پارلمان اروپا نیز اعلام کردند به‌دنبال تحقیقات در حال انجام، خانم کایلی را از این گروه تعلیق می‌کنند. «قطر گیت» فرصت لازم به رئیس این حزب داد تا خانم کایلی را از حزب پاسوک اخراج نماید. روابط طرفین در یک سال گذشته بحرانی بوده و کایلی مواضع بسیار متفاوتی در مغایرت با خط رسمی این حزب اتخاذ کرده است. حزب سوسیالیست یونان که در جریان بحران اقتصادی این کشور (۲۰۱۰-۲۰۱۵) و افشای فساد مالی چند نفر از اعضای عالی‌رتبه این حزب، وجهه‌اش به‌شدت صدمه دید مایل نیست چنین بحران‌هایی بار دیگر موجب بی‌اعتباری این حزب شود.
نماینده یونانی پارلمان اروپا در مقابل مراجع قضایی مراجع قضایی بلژیک پیرامون اتهامات وارده فساد مالی و پولشویی بطور مجازی از زندان حضور یافت. در این جلسه خواستار آزادی مشروط و نصب پابند الکترونیک موقعیت یاب تا زمان تشکیل دادگاه شد، درخواستی که توسط مراجع قضایی بلژیک رد شد. شورای قضایی بلژیک تصمیم گرفت بازداشت وی تا یک ماه دیگر تمدید شود. وکلای مدافع حق درخواست تجدیدنظر دارند که بزودی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. به گفته وکلای مدافع خانم کایلی، جو جلسه فوق‌العاده منفی بود و دادستان مدعی شد در صورت آزادی مشروط خانم کایلی وی از کشور فرار خواهد کرد و حتی این ادعا را مطرح نمود که سرویس‌های اطلاعات قطر ممکن است نامبرده را ربوده و به قطر منتقل کنند.
دیمیتراکوپولوس یکی از وکلای مدافع خانم کایلی بر این باور است، مراجع قضایی بلژیک هیچ استدلال معتبر حقوقی برای مخالفت با آزادی مشروط نامبرده ارائه نکردند و تصمیمات آن‌ها کاملا سیاسی بود. تمامی اقدامات این نماینده در قطر، در اجرای سیاست رسمی اتحادیه اروپا بوده و پول‌های کشف شده در منزل وی در بروکسل متعلق به وی نبوده و متعلق به شوهر ایشان است. خانم کایلی مصرانه اعلام می‌دارد که هرگز در طول زندگی خود نه از قطر و نه از هیچ کشور و فردی رشوه دریافت نکرده است. دادستان تحت فشار شدید مطبوعات و محیط سیاسی اتحادیه اروپا قرار گرفته است.
خانم کایلی خطاب به مراجع قضایی بلژیک مدعی شد که بی‌گناه است و هرگز هیچ رشوه‌ای نه از قطر که از هیچ نهاد، سازمان یا کشور دیگری دریافت نکرده است. نامبرده بار دیگر شوهر خود را صاحب پول نقد کشف شده معرفی کرد، موردی که شوهر ایتالیایی نیز به آن اعتراف کرده است.
- تصمیمات پارلمان اروپا
در پی جلسه پارلمان اروپا، خانم کایلی نماینده یونانی پارلمان اروپا با ۶۲۵ رای موافق در برابر ۱ رای مخالف و ۲ رای ممتنع از سمت نایب رئیسی پارلمان اروپا برکنار شد. رئیس پارلمان اروپا بلافاصله پس از انتشار خبر دستگیری خانم کایلی، ایشان را از سمت نایب رئیسی پارلمان اروپا برکنار کرده بود. تصمیم مراجع قضایی بلژیک در مورد حبس یا آزادی مشروط نامبرده تا تاریخ دادگاه اعلام خواهد شد.
رئیس پارلمان اروپا هشدار داد که دموکراسی اروپایی مورد «حمله» قرار گرفته است و «تحقیقات داخلی» در پارلمان اروپا درباره فساد آغاز شده است. این اتفاق از «بدترین» روزهای کاری من است و مطمئن هستم که پارلمان اروپا از این بحران قوی‌تر بیرون خواهد آمد. این افراد بدخواه که با کشورهای ثالث مرتبط هستند، ظاهراً از سازمان‌های غیردولتی، اتحادیه‌ها، افراد، مشاوران و نمایندگان پارلمان اروپا به‌عنوان سلاحی با هدف تحت سلطه درآوردن سیاستگذاری ما استفاده کرده‌اند. نقشه‌های بدخواهانه آن‌ها شکست خورده است. پارلمان اروپا یک روند اصلاحی را آغاز خواهد کرد تا مشخص شود که چه فردی به امکانات این نهاد دسترسی دارد و سازمان‌های غیردولتی و افراد چگونه تأمین مالی می‌شوند و چه ارتباطی با کشورهای ثالث دارند. پارلمان اروپا شفافیت بیشتر در جلسات با خارجی‌ها را درخواست خواهد کرد. ما از افرادی که به گزارش جرم کمک می‌کنند، محافظت خواهیم کرد و من سیستم‌های گزارش‌دهی خود را بررسی می‌کنم تا ببینم چگونه می‌توان آن‌ها را تقویت کرد.
رئیس پارلمان اروپا، در دفاع از نهادهای اروپایی و کمک به پیشرفت تحقیقات مربوطه، تاکید دارد نباید به کسانی که می‌خواهند به نهادهای اتحادیه اروپا آسیب برسانند، فرصت سواستفاده از این وضعیت را بدهیم. فرد را با نهاد او یکی بدانیم، زیرا مسئولیت در این ماجرا، مسئولیت فردی است.»
«جوزف بورل»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در واکنش به بازداشت چهار مقام این اتحادیه در پرونده تحقیقات دریافت رشوه از قطر، تاکید کرد «قطعاً این خبر بسیار نگران‌کننده است. با اتفاقاتی روبه‌رو هستیم و به‌عنوان رئیس اسبق پارلمان اروپا، برخی از واقعیت‌ها قطعاً مرا نگران می‌کند.»
آنتونیوتایانی، معاون نخست وزیر و وزیر امور خارجه ایتالیا نیز که چند تن از هموطنانش در این ماجرا درگیر هستند امیدوار است تحقیقات در مورد افرادی که به وجهه نهادهای اروپایی آسیب رسانده‌اند، به نتیجه برسد. او اعتقاد دارد که تمام افراد باید حق دفاع از خود را داشته باشند و این حق را برای تمام نیروهای سیاسی که درگیر چنین ماجراهای شرم‌آوری می‌شوند نیز قائل هستم. متأسفانه، یافتن پول نقد در خانه معاون رئیس پارلمان اروپا اصلآ نشانه خوبی نیست. اما در عین حال ما نباید ده نفر از نمایندگان پارلمان اروپا و دستیاران آن‌ها را که درگیر ماجرای ادعایی فساد را با خود پارلمان اروپا اشتباه بگیریم. زیرا این نهاد اروپایی فاسد نیست و سیب‌های گندیده همه جا هستند.
مقامات عالی‌رتبه چند کشور عضو اتحادیه اروپا اعتقاد دارند با این تخلف، اعتبار اتحادیه ۲۷ کشور به خطر افتاده و از این به بعد پارلمان اروپا قادر نخواهد بود در مورد فساد به شیوه‌ای معتبر صحبت کند.
- اتهامات به قطر
میزبانی قطر در جام جهانی ۲۰۲۲ به جای کمک به وجهه کشور، توجهات را به موضوعات نقض حقوق‌بشر در این کشور متمرکز کرد. اتهامات گسترده در مورد شرایط برده‌وار برای کارگران خارجی، سایه سنگینی بر جام جهانی افکنده و منتقدان به مواضع این کشور در مورد حقوق زنان و دیگرباشان حمله کردند. گزارش‌های منتشر شده نشان می‌دهد قطر از کارگرانی که در ساخت ورزشگاه‌های جام جهانی فوتبال در این کشور نقش داشتند، سوء استفاده کرده است. خانم کایلی که از مدافعان لغو روادید شنگن برای اتباع قطر و کویت بود مواضع‌اش در حمایت از قطر موجب واکنش‌هایی در پارلمان اروپا شده بود. قطر هرگونه اتهام به این کشور و ادعاهای منتشره را بی‌اساس و کذب محض و جعلی می‌داند. خانم کایلی در حالیکه عضو کمیسیون دادگستری و امور داخلی پارلمان اروپا نبود در آخرین لحظه با جانشین شدن یکی دیگر از نمایندگان پارلمان اروپا به عضویت این کمیسیون درآمد تا در یکم دسامبر ۲۰۲۲ از لغو روادید شنگن برای اتباع قطر و کویت حمایت کند. موضعگیری‌های او در حمایت از قطر موجب واکنش‌هایی در پارلمان اروپا شده بود. کایلی در اوج انتقادات بین‌المللی به وضعیت حقوق کارگران در قطر، این کشور را یکی از «پیشگامان حقوق کار» خوانده بود. این در حالی است که گزارش‌های زیادی منتشر شده که نشان می‌داد قطر از کارگرانی که در ساخت ورزشگاه‌های جام جهانی فوتبال در این کشور نقش داشتند، سوء استفاده کرده است.
آقای فورلاس نماینده قبرسی پارلمان اروپا مدعی شد خانم کایلی از وی خواسته بود که دو الحاقیه به کمیسیون آزادی‌های سیاسی ارائه کند که مربوط به قانون کار در قطر بود و در آن‌ها از پیشرفت‌های این کشور در زمینه حقوق کار استقبال شده بود. اما در پی هماهنگی با وزارت امور خارجه قبرس، از پذیرش الحاقیه پیشنهادی خانم کایلی خودداری کرده است.
