• امروز : جمعه, ۱۰ فروردین , ۱۴۰۳
  • برابر با : Friday - 29 March - 2024
::: 3352 ::: 0
0

: آخرین مطالب

آیین نوروز دوای درد افغانستان | حسین دهباشی ردپای نوروز در ادبیات داستانی | محمد مالمیر سبزی پلو با ماهی | مرتضی رحیم‌نواز بهداشت و تغذیه در تعطیلات مراسم نوروز باستانی | گلبن سهراب شهر نوروزانه | بهروز مرباغی تئاتر و بهار، تلاشی برای زدودن زشتی و پلشتی | مجید گیاه‌چی نوروز در رادیو ایران زمستان به پایان رسیده است… | محمود فاضلی اهمیت پاسداری از جشن نوروز در افغانستان | محمدصادق دهقان پارسه، تخت‌گاه نوروز | مرتضی رحیم‌نواز نوروز، جشن بیداری | جعفر حمیدی بازشناسی نمادهای انسانی نوروز | مرتضی رحیم‌نواز آن روزگاران | ساناز آریانفر سیمای جهانی نوروز ایرانی | مرتضی رحیم‌نواز آداب و رسوم نوروزیِ تاجیکان | دلشاد رحیمی* نظام اسطوره‌ای نوروز | مرتضی رحیم‌نواز نوروز و دیپلماسی میراث فرهنگی | رضا دبیری نژاد تحویل سال و تغییر احوال | محمدجواد حق شناس نمادشناسی سفره هفت‌سین و نوروز | مرتضی رحیم‌نواز حال و هوای عید در تاجیکستان | عباس نظری کارت تبریک عید | مجید جلیسه نوروز، فرهنگِ هویت‌ساز | فریدون مجلسی شکوهِ هرات، در فراسوی گستره ایران فرهنگی نوروز، جشن رستاخیز آئین‌های پیشوار نوروزی | ندا مهیار نوروز و آیین‌های نمایشی نوروزی سیاست همسایگی در نوروزستان | سید رسول موسوی پوتین قادر نیست جنبش رهبر مخالفان را خاموش سازد | آندره ئی سولداتوف . ایرینا بروگان (ترجمه: رضا جلالی) جشن آتش‌افروزان | مرتضی رحیم‌نواز عامل قدرت چین نه فناوری که خبرچین ها هستند | مین شی پی (ترجمه: رضا جلالی) جایگاه نقاشی‌خط را اثر مشخص می‌کند تئاتر شهر، حریم ذهنی می‌خواهد نه حریم شهری | مرتضی رحیم‌نواز سنگ زیرین آسیاب | فرشاد مومنی در چشم برادر | محمد کریمی* ماجراهای ما یک نفر | محمد امین کریمی* دنیا یالان دنیادی | الهه کریمی* بابا حسن | الهام کریمی* رویای حزبی از جنس اکثریت مردم، حزب عدالت ایران | بهزاد کاظمی سربلند در عرصه‌های گوناگون | محمود کاشانی چشمی و چراغی که بود| علیرضا فخیمی* جانِ جان برکف ما | طاهره فخیمی* فراتر از وکیل | محمد حسین زارعی مرد خدا، عمل و تواضع | حسین راغفر یکی مرد بود اندر آن روزگار | دادبه دادمهر دوست‌دار دوست‌داشتنی | سیدعلی جزایری حضور سبز حاج آقا | امیرحسین انصاری‌مهر* آرمانگرایی انقلابی | مجتبی امیری زیست رشک برانگیز | محمد اسدی‌نژاد بچه محل | حسن احمدی جوانمردی حاج حسن | نجات‌الله ابراهیمیان*

6
میرث تاریخی ایران

آتشکده آتشکوه | فرهاد مهدوی

  • کد خبر : 1856
  • 10 اسفند 1400 - 10:35
آتشکده آتشکوه | فرهاد مهدوی
آتشکده آتشکوه که در ۵ کیلومتری راه نیم‌ور به دلیجان و در نزدیکی روستای آتشکوه و در دامنه کوهی به همین نام قرار دارد، یکی از مهم‌ترین آثار بجا مانده از دوران باستان است که قدمت آن به دوره ساسانیان بازمی‌گردد و عظمت آن به حدی است که در برخی از متون از آن به‌عنوان یکی از برترین آتشکده‌های زرتشتیان جهان یادشده است.

آتشکده آتشکوه که در ۵ کیلومتری راه نیم‌ور به دلیجان و در نزدیکی روستای آتشکوه و در دامنه کوهی به همین نام قرار دارد، یکی از مهم‌ترین آثار بجا مانده از دوران باستان است که قدمت آن به دوره ساسانیان بازمی‌گردد و عظمت آن به حدی است که در برخی از متون از آن به‌عنوان یکی از برترین آتشکده‌های زرتشتیان جهان یادشده است.

در ساخت بنا که در سال ۱۳۱۷ به شماره ۳۱۱ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده، از آجرهای چهارگوش با نمای سنگ استفاده‌شده و برای استواری بیشتر بنا در درون دیوارها، تیرچه چوبی به‌کاررفته است. بنای چهار تاقی آن شامل ستون‌های سنگی استوانه‌ای شکل است که بر روی‌هم استوارشده‌اند و سازه اصلی بنا از سه بخش تالار اصلی (شرقی) که محل آتشدان و نیایش بوده، تالار غربی و راهرو تشکیل‌شده و فاقد تالار طواف است. ابن فقیه همدانی تاریخ‌نگار و جغرافیدان ایرانی با اشاره به هم‌طرازی بنا با ایوان کسری و معبد آناهیتا در کنگاور، بر این عقیده است که این مکان تا قرن چهارم هجری برپا بود و مورداستفاده قرار می‌گرفته است.

گنبد بنا و تاق‌ها به‌مرورزمان تخریب‌شده اما هر چهار پایه بنا تا حد زیادی سالم باقی‌مانده‌اند و آنچه از پایه‌ها و بازمانده‌های تاق‌ها برجای‌مانده، ارتفاعی در حدود ۸ تا ۱۰ متر دارد و طول هر ضلع آن ۱۲.۵ متر است که با توجه به و این نکته با مساحت ۱۵۶ مترمربعی آن می‌بایستی یکی از بزرگ‌ترین و باشکوه‌ترین گنبدهای تاقی را برای آن تصور کرد.

در کنار جبهه شمال غربی بنا، ایوانی به چشم می‌خورد که نسبت به بقیه سازه قدمت کمتری دارد و بعدها به آن پیوسته است. با توجه به اینکه روستای آتشکوه که با کمتر از ۱۰ خانوار در ضلع شمالی این بنا قرارگرفته از قدمت زیادی برخوردار نیست، باید احتمال وجود شهر و آبادی‌های باستانی کشف نشده در اطراف آتشکده را جدی گرفت.

آندره گدار معمار و باستان‌شناس فرانسوی که در اوایل سلطنت پهلوی به استخدام دولت ایران درآمد، در همان اوایل کار خود به همراه سر آلبرت هوتوم – شیندلر، پژوهشگر انگلیسی به بررسی این بنا پرداخته، با ترسیم نقشه‌ای از دیوار محاطی و دهلیزهای احتمالی آن، از بنا با عنوان آتشگاه یاد کرد، اما پس از مدتی، فرضیات خود را باطل شمرده، سازه را به‌عنوان یک علامت راه‌یابی فرض می‌کند. گروهی از پژوهشگران ایرانی نیز، این بنا را به‌عنوان چارتاقی معرفی کرده، تلاش نمودند تا با نسبت دادن شباهت‌هایی میان آن با چارتاقی نیاسر به آن به‌عنوان یک تقویم آفتابی یا شاخص اندازه‌گیری زمان نظر بیاندازند. چارتاقی‌ها سازه‌هایی هستند که می‌توان خورشید در روز نخست هر فصل در زاویه خاصی از میان ستون‌های چهارگانه آن قابل‌مشاهده است. در مورد این بنا طلوع خورشید در انقلاب تابستانی در لبه شمالی و در انقلاب زمستانی در لبه جنوبی رخ می‌دهد، اگرچه این شباهت نمی‌تواند مؤید تک کاربردی بودن بنا باشد و با دانسته‌های ما از معماری ایرانی که در ساخت بناهای چندمنظوره مهارت و توانمندی خود را ثابت کرده، چندان همخوانی ندارد.

آتشکده آتشکوه در سال ۱۳۱۷ به شماره ۳۱۱ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.


لینک کوتاه : https://nimroozmag.com/?p=1856
  • نویسنده : فرهاد مهدوی
  • 680 بازدید

نوشته ‎های مشابه

ثبت دیدگاه

  1. فوق‌العاده جای زیبایی‌ستتت.تو تمام مجلات دیدم که درباره‌ش مطلب گذاشتن

قوانین ارسال دیدگاه
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.