نوروز

آیین نوروز دوای درد افغانستان | حسین دهباشی

در دهمین کنفرانس امنیتی هرات که در شهرِ زیبای دوشنبه در تاجیکستان برگزار شد، میهمانانی از ایران نیز حاضر بودند. متن زیر سخنرانی حسین دهباشی، مستدساز و تاریخ‌پژوه ایرانی است که در این نشست بیان شده است.

ردپای نوروز در ادبیات داستانی | محمد مالمیر

رمان‌ها و داستان‌های کوتاهی که در این زمینه نوشته شده، دارای ارزش ادبی بالایی هستند و برخی از آن‌ها با گذشت سال‌ها همچنان مخاطبان زیادی دارند و در یادها مانده‌اند.

سبزی پلو با ماهی | مرتضی رحیم‌نواز

ارج نهی به این جانور ارزشمند، ریشه حضور آن بر سفره هر ایرانی در شب عید است. به تعبیری ایرانیان با خوردن (قربانی نمودن) ماهی آیین شکرگذاری خود را از نعمت‌های خداوند ادا نموده و از حضرت ایشان سپاسگزاری می‌کنند.

بهداشت و تغذیه در تعطیلات مراسم نوروز باستانی | گلبن سهراب

یکی از رسوم سنتی و مهم عید نوروز، چیدن سفره هفت سین است که هر کدام از اجزای آن سمبل نیکی‌هایی است که افراد در دید و بازدیدهای خود برای یکدیگر آرزو می‌کنند. مواد غذایی که به صورت سنتی در سفره هفت سین چیده می‌شود همه منشاء گیاهی دارند و از نظر خواص تغذیه‌ای هم قابل توجه هستند. هرکدام منشاء سلامت و نوید بخش تندرستی است. تلاش میکنم تا به صورت مختصر به بررسی خواص تغذیه‌ای اجزای سفره هفت سین بپردازم.

شهر نوروزانه | بهروز مرباغی

در مقوله «مهربانی شهری» حتی فراتر از این باید رفت. بهتر آن است که شهری داشته‌باشیم که «کودک دوستش داشته باشد» تا آنکه شهری داشته باشیم که «کودک را دوست داشته باشد». گزاره اولی فاعلانه است، دومی مفعولانه. موضوع مهربانی شهری از این پیچدگی‌ها زیاد دارد.

تئاتر و بهار، تلاشی برای زدودن زشتی و پلشتی | مجید گیاه‌چی

یکی از مهم‌ترین آیین‌های نمایشی نوروز، «میر نوروزی» است، آیینی که مشابه آن‌را که با «قربانی کردن» و «شاه‌کشی» پیوند دارد، می‌توان در بسیاری دیگر از فرهنگ‌ها هم یافت. در فرهنگ ایرانی این آیین در پنج روز آخر سال که به آن پنجه‌ دزدیده می‌گفتند، اجرا می‌شد.

گفتگوی مریم حق‌شناس با فرهنگ جولایی:

نوروز در رادیو ایران

هیچ کدام از کارها در این برنامه با هماهنگی نبود، برای اولین باردر برنامه و در فواصل کار از موسیقی موسیقدانانی که هیچ کدام مجوز نداشتند استفاده کردم. در نوروز ۶۸ به صورت رسمی به مراسم سیزده به در پرداختم. تا آن زمان هیچ رسانه‌ای حق نداشت به آن بپردازد.

خاطرات نوروزی زندانیان سیاسی

زمستان به پایان رسیده است… | محمود فاضلی

تاریخ کشورمان سرشار از جانفشانی‌ها و استقامت مردان و زنانی است که برای آزادی، استقلال و برقراری عدالت مبارزه کردند، به زندان افتاده و شکنجه شدند. مردان و زنانی که در عهد پهلوی، بهترین دوران زندگی خود را گوشه زندان‌های انفرادی سپری کرده و چه بسیار نوروزهایی را که دور از خانواده و با دژخیمان ساواک گذراندند.

اهمیت پاسداری از جشن نوروز در افغانستان | محمدصادق دهقان

در حال حاضر، فقط گفتمان رسانه‌ای در افغانستان و ایران در زمینه نوروز فعال است که علمی و مطالعاتی هم نیست. از مطالعات نظری، فلسفی، جامعه‌شناختی، انسان‌شناختی و مردم‌شناختی خبری نیست.

پارسه، تخت‌گاه نوروز | مرتضی رحیم‌نواز

ساخت پارسه به‌شدت متأثر از فرهنگ‌های مختلف سرزمین‌هایی است که در قلمرو این پادشاهی قرار داشت، تأثیرپذیری فرهنگی ـ تمدنی پارسیان از سرزمین‌های دیگر امری اثبات‌شده است و سابقه آن را می‌توان در پاسارگاد، شوش، هگمتانه و نیز بسیاری از عرصه‌ها مشاهده نمود.

نوروز، جشن بیداری | جعفر حمیدی

نوروز جشن غرور است و جشن شادمانی و جشن دل ایرانیان است و ایرانی باید به این جشن و سایر جشن‌ها ببالد و بنازد و افتخار کند که همه اینها را داشته است و نمی‌توانسته بدون اینها زندگی کند.

بازشناسی نمادهای انسانی نوروز | مرتضی رحیم‌نواز

در فولکلورِ ایرانی شاید هیچ عنصر شناخته شده‌تری از عمو نوروز نداشته باشیم. پیرمردی با مو و ریش سفید و کلاه نمدی که عصا به دست در شهر می‌چرخد و دیدن او نخستین نشانه‌های پایان زمستان و آمدن بهار قلمداد می‌شود.

نگاهی به کارت پستال‌های نوروزی علی اکبر صادقی:

آن روزگاران | ساناز آریانفر

ظهور کارت پستال در ایران نیز تقریبا مقارن با رواج آن در خارج از ایران است. کارت پستالهایی از ایرانیانی که در نیمه دوم قرن سیزدهم به خارج از ایران سفر کرده بودند در دست است، که برای دوستان و نزدیکان ایرانی خود از اروپا فرستاده اند. حتی برخی از رجال و دولت مردان قاجار نیز مراسلات خود را بر روی کارت پستال نوشته اند. از موارد قابل توجه دیگر در مورد کارت پستال، ارزش‌های فنی عکاسی تصویر، چاپ کارت و امضای چاپخانه حائز اهمیت بوده است.

سیمای جهانی نوروز ایرانی | مرتضی رحیم‌نواز

یکی از بارزترین نمادهای مشترک تمدنی ـ فرهنگی میان هر یک از این کشورها، «نوروز باستانی» است که به‌عنوان یکی از کهن‌ترین جشن‌ها در حوزه تمدنی جنوب آسیا، امروزه بیش از 300 میلیون نفر در 11 کشور مختلف جهان در جنوب غربی آسیا، آسیای میانه، قفقاز، شبه‌قاره هند و بالکان را به پاسداشت خود واداشته است.

آداب و رسوم نوروزیِ تاجیکان | دلشاد رحیمی*

نیاگان تاجیکان از دوره‌های باستان سعی و کوشش می‌نمودند، که گذشتن وقت را با واحد و معیارهای گوناگون نشانه‌گیری و اندازه کنند. مردم تاجیک زمان برابر شدن شب و روز یا خود اعتدال بهاری، فرا رسیدن جشن نوروز را از روی نشانه‌های زیادی مقرّر می‌نمودند.

نظام اسطوره‌ای نوروز | مرتضی رحیم‌نواز

نوروز، نسبت‌های دیگری نیز با اساطیر ایرانی دارد، از آن جمله بایستی متوجه داستان «جم» باشیم. جمشید، پادشاه اسطوره‌ای زمین است که توانست به فره ایزدی دست پیدا کند. او پادشاه افسانه‌ای دوران شکوهمندی آریائیان به شمار می‌آید.

نوروز در هرات؛ بقای زندگی | مینو سلیمی

در فرهنگ فارسی‌زبانان شادی، جایگاه ارزنده‌ای دارد. داستان‌های بازمانده از تاریخ نمونه‌های فراوانی از این امر را نشان می‌دهند. آغاز فصل تازه، زمان برداشت محصول، بهار طبیعت، پاسداشت زمین و داستان‌های اسطوره‌ای ریشه‌دار و بازمانده از سلسله‌های پیشدادیان و کیانیان و غیره هرکدام برای برگزاری آیینی نو انگیزه‌ای ارزشمند بودند. شادمانی نهفته در دل این جشن‌های آیینی پرشور، روح خموده انسان اسیر در روزمرگی را رهایی و تازگی می‌بخشید و برای آغاز فعالیت و فصلی دیگر آماده می‌کرد.