صاحبان دست ان کوچکی که طعم سختی کار را چشید ه،کودکانی که درکنار ما،با ما و د ر عین حال جدا از ما زندگی می کنند.
در میان روزهایی که گذر می کنند اما کودکانی هستند که گرما و سرما امان آنها را می برد و با این وجود، برای بقا تلاش می کنند
کودکانی که زاده شده از فقر هستند کودکان ی که ما به نام کودکان کار می شناسیم
کار کردن این کودکان ، آن ها را با چالش های زیادی روبرو کرده است.
یکی از مهمترین ان ها از دست رفتن فرصت برای کودکی کردن است ، حقی طبیعی و ابتدایی که هر کودکی باید از آ ن برخوردار باشد .
در کنوانسیون حقوق کودک آمده است که هر کودکی حق دارد بازی کند و وقتی بازی نمی‌کند سلامت روانش به خطر می افتد.
عدم پذیرش کودکان کار از سمت جامعه آسیب و چالش دیگر این کودکان است.
هویت فردی افراد براساس جامعه شناسی و هویت اجتماعی شکل می گیرد و بازخورد رفتاری جامعه با این کودکان سبب سرکوب و تحقیر شخصیت آن ها و بالتبع ایجاد احساس بد نسبت جامعه در این کودکان می شود.
نداشتن احساس تعلق به جامعه باعث می شود نه تنها کمکی به جامعه ن کنند بلکه در آسیب های روانی سطح بالاتر احساس کنند باید تا حد توان عناصر جامعه را نابود کنند.
باتوجه به ناملایمات جامعه و رفتار نامناسب والدین این کودکان در محیط خانواده ، در اغلب مواقع احساس خلأ ایجاد و این احساس منجر به افزایش گرایش بسیاری از این کودکان به اعتیاد خواهد شد . و یا امکان دارد در صورت دریافت آزار از جامعه، خود نیز به فردی آزارگر تبدیل شوند چرا که آنها رفتارهایی که در زندگی تجربه کرده اند را در جامعه انعکاس خواهند داد.
چالش بعدی: محروم شدن از تحصیل است
بسیاری از این کودکان سه شیفت و گاها تا اواخر شب در خیابان ها کار کرده و فرصت تحصیل را از دست می دهند .
کار کردنی که به منزله نابودی آینده و تثبیت فقر در خانوده است زیرا هنگامی که کودک کار از تحصیل و در نتیجه توانمند شدن باز می ماند ، مجبور به کار دائمی در قالب یک کارگر ساده است .
این روند فرصت تحصیل، آ موزش و بازی را از کودکان گرفته ، باعث از بین رفتن خلاقیت آن ها شده و در نتیجه آسیب های جدی جسمی و روانی به همراه می آورد
همچنین . بسیاری از این کودکان به علت کار های سنگین مانند کار در کوره پز خانه ها،کار بر سر چهارراه ها،کارهای سنگین در کارگاه ها و حمل بار ، بیماری های جسمی مانند درد مفاصل،مشکلات مربوط به ستون فقرات را تجرب ه خواهند کرد . از سوی دیگر این کودکان به دلیل مشکلات اقتصادی و عدم تغذیه مناسب دچار سوء تغذیه بوده و این مسایل بر روند تکامل آن ها در سن رشد تاثیر منفی خواهد گذاشت.
کار کردن کودکان در خیابان و محیط های مختلف، آنها را مستعد انواع بیماری های عفونی و مسری کرده و به دلیل کاهش امکان استفاده از سرویس های بهداشتی امکان ابتلای آنها به انواع بیماری های عفونی، انگلی و میکروبی افزایش می یابد .
کودکان کار متعددی به علت شرایط نامناسب خانواده،وضعیت مکانی(محله)، وضعیت محل کار و … با آسیب های بی شماری روبه رو می گردند. محیط خانواده در این خانواده های آسیب،بیش از آن که مکان مناسبی برای التیام روحی این کودکان باشد، برعکس، مکانی است که در آن احساس آرامش نمی کنند. خشونت خانوادگی، خشونت جنسی چه در خانه و چه در خیابان یا محل کار، وضعیت اقتصادی خانواده و همچنین به دلیل بالا بودن سطح ارتباطات روزانه کودکان کار در خیابان و کارگاه ها و… ممکن است این کودکان در معرض سوءاستفاده های جنسی متعدد قرار گیرند.
این موارد لطمات جبران ناپذیری بر روح و روان کودک می گذارد. بسیاری از این کودکان با مشکل اعتماد به نفس، عدم اطمینان به دیگری، جامعه گریزی و … مواجه اند
برای پی بردن به این چالش های درونی در کودکان کار که گاها با وجود تکرار روزانه، از نگاه ما مخفی مانده و با بی توجهی از کنار آن عبور می کنیم، تحلیلی گذرا بر نقاشی هایی که در حالت طبیعی و بدیهی نقش می زنند، می تواند ما را به درک سریع تر و عمیق تری در این مورد برساند.
از این جهت طبق مطالعات (۱) تحلیل نقاشی های کودکان کار که نمایان گر دنیای درونی ا نان است، پیام های خود را ( برگرفته از رخدادهای ناپسند و خشن محیط کار و انزجار و خشم) به خوبی برای ما نمایان می کند . طبق پژوهش ها اغلب کودکان کار رنگ های قهوه ای و مشکی راترجیح می دهند. استفاده از این رنگ ها را می توان نشانه ای از تضادها و سرکوبهای روانی و نگاه منفی نسبت به زندگی تلق ی نمود .
ماکس لوشر، رنگ قهوه ای را نشان ناراحتی جسمانی و بیماری می داند و معتقد است بی خانمان ها و افرادی که آرامش و استراحت ندارند این رنگ را به رنگ های دیگ ر ترجیح می دهند
لوشر چهار رنگ اصلی آبی، قرمز، سبز و زرد را نشان گر نیازهای روانی فرد می داند. نیاز به خشنودی و محبت، ابراز وجود، عمل و موفقیت و انتظار و امی د درواقع رنگ های اصلی،نشان دهنده تعادل روانی است رنگی که در نقاشی های کودکان کار گم شده است . حال این عدم انتخاب رنگ های اصلی نشانه آن است که یکی از نیازهای اولیه ارضاء نشده و شرایط موجود، دلخواه فرد نیست . این نارضایتی، سبب فشار روحی و باعث به وجود آمدن محرومیت هایی در زندگی می شود. هرچه تعداد رنگ های اصلی حذف شده بیشتر باشد،شدت کمبودها و فشارهای روحی و اضطراب بیش ترمیشود .
همچنین آثار کودکان کار بسیار ابتدایی تر، محدود تر و خشن تر از تصاویر آثار کودکان معمولی اس ت و این بیان گر عدم رشد خلاقیت در آن ها می باش د .
در میان کودکان کار، تمایل پسر ها برای استفاده از رنگ های قهوه ای و سیاه بیش تر از دختران بوده است که می تواند نتیجه اشتغال پسران در کارهای سنگین تر و در سنین پایین ت ر به نسبت دختران باشد .
و اما مهمترین موضوع درخصوص نحوه برخورد صحیح جامعه با کودکان کار این است که در قدم اول باید کودکان کار را درک کنیم چراکه آنها فقط یک کودک هستند . ممکن است این کودکان برای فروش اجناس خود مصر باش ن د ، در این زمان باید در مقابل آنها صبور بوده و در صورت تمایل از آن ها خرید کنیم در غیر این صورت با آنها برخورد انسانی داشته باش یم . مهم اینکه در برخورد با این کودکان به گونه ای رفتار کنیم که موجب آسیب بیشتر به آن ها نشود.
۱.تحلیل نقاشی کودکان کار(به نویسندگی نسرین و هاشمی_سید محمد فدوی)
