چالش مازوت‌سوزی را با ریه‌هایمان حس می‌کنیم و نیازی به آمار و ارقام ندارد، با این وجود نمایندگان مجلس بعضا در حال توجیه این وضعیت و حتی انکار آن هستند در حالیکه مشخص است که مازوت‌سوزی به علت کمبود گاز جریان دارد و دولت نیز سال‌هاست با وجود این وضعیت فکری به حال سلامت مردم در فصل زمستان نکرده و روز به روز بر توجیهات و حق به جانب‌گویی خود اضافه می‌کند.
حسین آخانی سنجانی استاد دانشگاه زیست شناسی و کارشناس محیط زیست در آغاز درباره خطرات تولید مازوت در کشور به مستقل گفت:
واقعیت این است که اصلا تولید مازوت در ایران توسط پالایشگاه‌هایی هست که بنزین تولید می‌کنند. یعنی اینکه هر چقدر بنزین بیشتری تولید و مصرف شود به موازات آن مازوت بیشتری تولید خواهد شد که یک چیزی حدود روزی بیست میلیون لیتر مازوت است و این مازوت را نمی‌توانند بفروشند و به ناچار از آن در تولید برق استفاده می‌کنند.
این یک چرخه باطل است و تا زمانیکه مصرف بنزین را در کشور کم نکنیم طبیعی است که همچنان این چرخه ادامه خواهد داشت و مازوت تولید خواهد شد.
تولید مازوت در ایران به دلیل کیفیت پایین پالایشگاه‌های ماست مثلا پالایشگاه‌های عسلویه تولید مازوتشان صفر است. اما بقیه پالایشگاه‌ها بین بیست تا چهل درصد مازوت تولید می‌کنند و این محصول فرعی که روی دست دولت باقی می‌ماند آن را به خورد نیروگاه‌ها می‌دهند.
وی در ادامه درباره صحبت یکی از نمایندگان مبنی بر بی‌خطر بودن مازوت افزود:
اگر یک نماینده مجلس چنین ادعایی می‌کند شاید ایشان به بخشی از علم پزشکی آگاه است که هنوز برای جامعه علمی شناخته شده نیست و بهتر است این نمانیده درباره این کشف توضیح دهد، بنده که نباید راجع به این حرف غیرمربوط صحبت کنم.
الان در اراک ببینید مازوت چه بلایی سر مردم شهر آورده است، شما در اراک کمتر خانواده‌ای را پیدا می‌کنید که بیمار مبتلا به سرطان نداشته باشد.
این نماینده نیز اگر کشفیاتی دارد بهتر است در مجلات معتبر چاپ کنند.
- دکتر آخانی در پایان درباره راهکار عبور از بحران مازوت‌سوزی گفت:
تا زمانیکه ما سیستم مبلمان شهری‌مان را عوض نکنیم و مردم را وابسته به خودروها تربیت کنیم، این بازی نیز ادامه خواهد داشت و مسئله‌ی مازوت و آلودگی و ترافیک قطعا حل نخواهد شد و تا ده سال آینده نیز این سوال را می‌پرسید. چون طبق تجربه من بیست سال اخیر نیز در حال پاسخ دادن به این سوالات بوده‌ام و چیزی حل نشده است، تا زمانیکه سیستم مدیریتی کشور درست نشود این مشکلات ادامه دارد.
در ادامه گفتگو کردیم با علی اکبر رجایی از مدیران سابق سازمان محیط زیست و استاد دانشگاه در این زمینه که در ادامه مشروح آن را می‌خوانیم:
- علی اکبر رجایی در آغاز درباره ضررهای علمی مازوت برای سلامتی شهروندان به مستقل گفت:
می‌دانید که وقتی مازوت سوزانده می‌شود گاز so2 تولید می‌کند این گاز وقتی وارد محیط می‌شود مخصوصا الان که هوا رطوبتی است با بخار آب ترکیب می‌شود و تبدیل به اسید می‌گردد و در سطح تنفسی ما قرار می‌گیرد که باعث اثرگذاری منفی روی ریه‌های ما می‌شود. حتی مشکل چشمی ایجاد می‌کند و برای همین در این فصل وقتی مازوت سوزانده می‌شود تعداد کسانی‌که بیماری قلبی دارند زیاد می‌شود زیرا مازوت جای اکسیژن را می‌گیرد.
این باران اسیدی می‌تواند حتی روی ساختمان‌ها و سقف‌ها و درختان و آب شهری نیز تاثیر بگذارد.
وی در ادامه درباره راهکارهای موجود برای عدم مصرف مازوت افزود:
- ما در ایران مشکلی که داریم این است که وقتی با یک چالش و کمبود مواجه می‌شویم همان لحظه یک راهکار دم دستی پیدا می‌کنیم در حالیکه باید از قبل فکر می‌کردیم که در ایرانی که ۳۲۰ روز آفتاب است چرا از انرژی خورشید استفاده نکنیم و گاز بسوزانیم؟
در حالیکه آلمان با روز های آفتابی خیلی کمتری بخش زیادی از انرژی خود را از این طریق تامین می‌کند و ما با وجود آفتاب، هنوز از مازوت و انرژی‌های سوختی استفاده می‌کنیم. همین الان هم دیر نشده است و اگر اقدام جدی انجام دهند برای زمستان سال بعد می‌توانیم از مازوت کمتری استفاده کنیم.
مثلا در استان البرز به دلیل اینکه نیروگاه‌ها مازوت می‌سوزانند وضعیت خیلی بد است و شهر نظرآباد در مسیر جاده قزوین یکی از آلوده‌ترین شهر ها به وسیله مازوت است.
- این استاد دانشگاه سپس نسبت به سطح میزان آلودگی هوا توسط مازوت در کلانشهرها اشاره کرد:
من آمار دقیقی ندارم و باید از سازمان محیط زیست اطلاعات بگیرید. من فقط می‌دانم اگر از مازوت استفاده شود ضررهای زیادی دارد که کاملا هم مشخص است و خیلی راحت سیستم‌هایی که در تهران هوا را کنترل می‌کنند می‌توانند اعلام کنند که میزان گاز در هوا چقدر است و نیازی به اثبات ندارد.
- رجایی در پایان درباره بهبود وضعیت هوا با وجود مازوت گفت:
اگر بارندگی مرتب انجام شود مقداری مشکل حل می‌شود و در هر صورت از مسیر تنفس انسان خارج می‌شود. اما بارندگی قابل توجهی نداریم و با وضعیت فعلی تنها راه اجرایی صرفه‌جویی در مصرف گاز است تا با کمبود مصرف مواجه نشویم و نیروگاه‌ها ناچار به مازوت‌سوزی نشوند.
