افغانستان

گزارش مراسم رونمایی ویژه‌نامه شکوه هرات در دایره‌المعارف ایرانشناسی:

هرات روح پرنشاط ایران فرهنگی | فرزانه قاضی‌زاده*

روزی که قرار شد ویژه‌نامه «شکوه هرات» برای نوروز ۱۴۰۳ با همکاری مشترک «انستیتوی مطالعات استراتژیک افغانستان» و هفته‌نامه «نیم‌روز» چاپ و منتشر شود، کمتر کسی خبر داشت که در پشت این همکاری مشترک بین پژوهشگران افغانستان و روزنامه‌نگاران ایران ایده «هفت شهرعشق» مطرح است.

وطن فارسی | محمدکاظم کاظمی*

گزارش یک نشست:

شبی با هرات

جشنواره بین‌المللی فیلم زنان هرات | الکا سادات*

از گسست تا پیوند هنرمندان خطاط هرات و تهران | نیک محمدمستمندغوری*

این نمایشگاه با همکاری بخش فرهنگی سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران، مقام ولایت هرات، ریاست اطلاعات و فرهنگ هرات، فرهنگستان هنر، موسسه فرهنگی هنری صبا و انجمن خوشنویسان هرات به تاریخ ۱۴میزان ۱۳۹۸ در تهران افتتاح شد.

شناسنامه انجمن ادبی هرات | نارون رجایی

به‌هرحال وقتی انجمن ادبی هرات به‌صورت رسمی از بودجه وزارت معارف وقت، گشایش یافت به انتشار مجله‌ای ماهانه همت گماشت؛ چنان‌که در ۱۵ حوت ۱۳۱۰ نخستین شمارۀ مجلۀ ادبی هرات در چهل‌ صفحه و تیراژ چهارصد نسخه در مطبعۀ دانش واقع در چهار باغ هرات طبع و توزیع شد.

هرات از نگاه دکتر اسلامی نُدوشن | مهرداد صادقیان ندوشن

هرات در میان شهرهای افغانستان از همه مُعنوَن‌تر است. دوران عزت و رونقش چندان دور نیست و سایۀ این غرور را که در عصر تیموری یکی از هنری‌ترین شهرهای مشرق‌زمین بوده، هنوز در خود نگاه داشته است.

شکستن چندمین استخوان در تحویل سال | خالد قادری*

چهار روز مانده بود به نوروز و حساب زمان را فقط با تعداد شکنجه‌ها داشتم. شکنجه اول، چهار روز تا نوروز. شکنجه دوم، سه‌ روز تا نوروز. شکنجه سوم، دو روز. شکنجه چهارم... . شکنجه پنجم... .

هرات، نقطه‌ وصل در حوزه‌ نوروزستان | اسحاق ثاقبی داراب

هرات پیش‌ از کشف مسیر دریایی اقیانوس ‌هند در گذرگاه جاده ‌ابریشم قرار داشت و نقشی‌ بزرگ را در بازرگانی میان هند، خاور‌میانه، آسیای ‌مرکزی و اروپا ایفا می‌کرد.

ظرفیت‌های هرات برای پیوندهای تاریخی حوزه‌ی تمدنی نوروز | محبوب‌الله افخمی*

هرات، با پیشنه‌ای درخشان، ازنظر فرهنگی و تاریخی، به‌عنوان یکی‌از مراکز فرهنگی و هنری مهم در افغانستان معروف است. این شهر با وجود موقعیت‌ جغرافیایی استراتژیک خود، از دیرباز به‌عنوان یکی‌از مراکز تبادل فرهنگی و تجاری در این منطقه شناخته شده است.

گوشه‌ای درخشان از فرهنگ و هنر افغانستان:

موزه ملی هرات | مرتضی حصاری

ساخت موزه ملی هرات درسال 1306، دربنایی از دوره تیموری، در چهارباغ آغاز شد. در سال 1934 میلادی موزه هرات به واسطه توسعه شهری، ویران و به مکان هتل پشتون، در مسیر فرودگاه امروزی هرات منتقل شد. در سال 1994، دوباره موزه ملی هرات در قلعه اختیارالدین (تصویر2) بعد‌از احیا آن فعال شد.

کتیبه‌های فارسی مسجد ‌جمعه (جامع) هرات | مرتضی رضوانفر

از مهم‌ترین نکته‌های کتیبه‌های فارسی در مساجد و دیگر بناهای اسلامی استفاده از مضامین دینی و عرفانی در قالب اشعار فارسی است که مسجد جمعه (جامع) هرات نیز از این موضوع مستثنی نیست.

مسجد جامع هرات میراثی ماندگار در تاریخ معماری جهان اسلام | علیرضا انیسی

علی‌رغم ساخت مسجدجامع دیگری توسط گوهرشاد همسر شاهرخ در حومه شهر هرات، مسجدجامع قدیم اهمیت خود را حفظ کرد. درفاصله زمانی سال‌های 843 تا 853 قمری ، مسجد مجدداً مورد مرمت و تعمیر قرار گرفت. در دوره تیموریان تغییری درشکل و ابعاد مسجد رخ نداد و فقط تزئینات کاشیکاری آن تغییر کرد. در اثر زلزله‌های متعدد و نیز وقوع سیل و استفاده مکرر از مسجد بدون رسیدگی مستمر، مسجد به‌تدریج دچار آسیب‌های متعددی ازجمله شکست تاق‌ها و قوس‌های آن شد.

از چهارسوی هرات تا چهار مرکز دیپلماسی جهان | سروش رهین

فردای آن‌روز مهمان‌ویژه‌ای دعوت شده‌بود؛ آنگلامرکل‌بلی، نخست‌وزیر مقتدر جرمنی. او ازجمله چهارخانم مقتدر سیاسی است که من با وی ملاقات ‌نمودم. او باتمام و کمال یک ‌جرمن بود. خانم بی‌اندازه‌ جدی اما با فروتنی با هرکدام از اعضا صحبت کرد ولی با جدیت، برعکس لبخندی‌ که در امریکا رایج ‌بود برایم جذاب‌ بود.

هرات و نقطه‌ ‌عطف رهبری | ظاهر عظیمی

ژنرال ظاهر عظیمی سخنگوی وزارت دفاع افغانستان بوده است. او اهل هرات و درس خوانده دانشگاه تهران قبل از انقلاب است. وی از ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۴ کمیسار نظامی هرات بود و در جنگ با طالبان دوره اول مشارکت داشت و فرزندش نیز در فاریاب در درگیری با طالبان شهید شد. وی اولین نفری بود که در موضوع درگیری طالبان برای تسخیر هرات مطلب نوشت و عوامل شکست از طالبان را برملا کرد. این نوشته در همان راستا هست .

هرات و توسعه‌ سیاسی | سید نایل ابراهیمی

در شرایطی‌که افغانستان آبستن‌ تحولات ‌متنوع بود، هرات مسیر پیشرفت‌ اقتصادی ‌را انتخاب‌کرد. این ‌شهر در تناسب با سایر‌ بزرگ‌ شهرهای افغانستان، صنعتی‌تر شده ‌است. این ‌ولایت به ‌دلیل ‌موجودیت گمرکات و شهرک ‌صنعتی به «نگین‌اقتصاد ‌افغانستان» معروف ‌است.

حوضه آبریز هریرود؛ چالش‌ها و راهبردهای مشارکتی و بومی | عبدالبصیر عظیمی و سیدعلی حسینی

بحران کمبود آب در این حوضه نه‌تنها موضوع آب را سیاسی کرده بلکه تا سطح امنیت‌ملی ارتقاء داده است. ساکنین این حوضه آبریز خواهان تامین نیازهای آبی خود هستند که مسئولین را تحت‌فشار گذاشته تا پاسخگو باشند. اما پاسخ‌های این مسئولین کمتر با واقعیت‌های ملموس همراه است.

موقعیت استراتژیک هرات | فریدریش انگلس (ترجمه‌: وهاب فروغ طبیبی)

اهمیت‌‌ سیاسی هرات از این واقعیت ناشی‌ می‌شود که مرکز استراتژیک تمام ‌سرزمینی است که از غرب ‌و شمال با خلیج فارس، بحیره‌ کسپین (دریای‌خزر) و سیر دریا و از سوی ‌شرق با سند قرارگرفته است

نقش هرات در همگرایی منطقه‌ای | ضیاءالحق طنین

موقعیت جغرافیایی ویژه هرات: هرات، موقعیت جغرافیایی متمایز دارد که با به کارگیری درست آن می‌تواند به عنوان محورِ برای تلاش‌های همگرایی‌منطقه‌ای عمل کند. موقعیت استراتژیک هرات که در چهارراه آسیای مرکزی، جنوب آسیا و خاورمیانه قرار دارد، دروازه‌ای برای اتصال و همکاری میان کشورهای همسایه است.

درخشش تاریخی هرات | سید مسعود رضوی فقیه

به سعی و تشویق شاهرخ، کتابخانه‌ای عظیم نیز در هرات به وجود آمد که جامع تعداد زیادی از کتب و نسخ و نفایس بود. به علاوه بعضی هنرمندان عصر همچون عبدالقادر مراغی استاد موسیقی، مولانا خلیل مصور استاد نقاشی، یوسف اندکانی استاد آواز، از همان ایام، در دربار هرات، نام شاهرخ را پر آوازه ساختند.

گزارش سفر محمود افشار به افغانستان

این‌ گزارش پس‌ از ۶۲ سال، از میان هزاران برگ اسناد اداره فرهنگ وزارت‌ امور خارجه استخراج شده است.

تحولات افغانستان و قیام ۲۴ حوت (اسفند) ۱۳۵۷ مردم هرات | محسن روحی‌صفت*

در نیمه‌ دوم دهه‌ چهل، فعالیت‌های‌ سیاسی در کشور خصوصاً دانشجویان گسترش یافته و درپی جو احساسی در مناقشات‌ سیاسی که در دانشگاه به‌ وجود می‌آید، تظاهراتی علیه دولت درمقابل مجلس افغانستان برپا می‌شود. قوای‌‌ نظامی‌ مرکزی به فرماندهی عبدالولی مداخله می‌کند و عده‌ای کشته می‌شوند.

آیین نوروز دوای درد افغانستان | حسین دهباشی

در دهمین کنفرانس امنیتی هرات که در شهرِ زیبای دوشنبه در تاجیکستان برگزار شد، میهمانانی از ایران نیز حاضر بودند. متن زیر سخنرانی حسین دهباشی، مستدساز و تاریخ‌پژوه ایرانی است که در این نشست بیان شده است.

اهمیت پاسداری از جشن نوروز در افغانستان | محمدصادق دهقان

در حال حاضر، فقط گفتمان رسانه‌ای در افغانستان و ایران در زمینه نوروز فعال است که علمی و مطالعاتی هم نیست. از مطالعات نظری، فلسفی، جامعه‌شناختی، انسان‌شناختی و مردم‌شناختی خبری نیست.