خشونت گریزی در شاهنامه | محمد رسولی آرامگاه فردوسی | محمد رسولی سوگِ اعتراضی و جایگاه زنانگی در شاهنامه و فرهنگ فارسی | محمدحسین مجتهدی حقوق بشر در شاهنامه | محمد رسولی نقش آفرینی زنان در شاهنامه زن در شاهنامه | محمد رسولی افغانستان در شاهنامه | محمد رسولی گفتمان «باید مثل آمریکا و اروپا باشیم» را رها کنیم! | علی مفتح اقدامات شهردار تهران منافع چه کسانی را تأمین می کند؟ اصلاحطلبان؟ خیر، متشکرم! | سعید حجاریان تسلیحات هوش مصنوعی | کیومرث اشتریان وطن فارسی | محمدکاظم کاظمی* شبی با هرات جشنواره بینالمللی فیلم زنان هرات | الکا سادات* از گسست تا پیوند هنرمندان خطاط هرات و تهران | نیک محمدمستمندغوری* نگاهی به نهادها و نشریههای ادبی در هرات از ۱۳۸۰ تا ۱۴۰۲ | افسانه واحدیار* اندیشههای اجتماعی خواجه عبدالله انصاری | سعید حقیقی جایگاه هرات در محیط فرهنگی و ادبی تاجیکستان | عبدالله راهنما* شناسنامه انجمن ادبی هرات | نارون رجایی داغ تمنا | سید ابوطالب مظفری از تسبیح تا ترنم | محمدکاظم کاظمی جامی؛ برترین چهره فرهنگی هرات | حسن امین هرات، قلب ادبیات، معنویت و تصوف در افغانستان | مرضیه سلیمانی (خورشید) پیوند هرات با آریانا و ایرانشهر | یحی حازم اسپندیار شاهنامه و هرات | محمد آصف فکرت هروی هرات از نگاه دکتر اسلامی نُدوشن | مهرداد صادقیان ندوشن هرات؛ پیوند دهندهای فرهنگی ملتهای حوزۀ نوروز | عبدالمنان دهزاد شکستن چندمین استخوان در تحویل سال | خالد قادری* هرات، نقطه وصل در حوزه نوروزستان | اسحاق ثاقبی داراب ظرفیتهای هرات برای پیوندهای تاریخی حوزهی تمدنی نوروز | محبوبالله افخمی* توهمات امارات در مورد بین المللی کردن مسئله سه جزیره ایرانی | کورش احمدی* مناقشه بر حق حاکمیت تاریخی ایران | محمدجواد حقشناس شبکه ملی و فراملی موزه خلیج فارس | رضا دبیرینژاد* حوضه آبریز خلیج فارس و دریای عمان؛ روستانشینی و پایداری معیشتی | محمدامین خراسانی* برای صیانت از نام خلیج فارس نیازمند عزم ملی هستیم خلیج فارس در آئینه زمان | محمدعلی پورکریمی* حفاظت از نام خلیج فارس جزایر سهگانه ایرانی، دسیسه انگلیسی، فراموشکاری عربی | محمدعلی بهمنی قاجار خلیج عربی یا خلیج همیشه فارس؟ بر این دو عنوان درنگ کنید | حبیب احمدزاده هژمونی ایرانی خلیج فارس از عهد باستان تا کنون | مرتضی رحیمنواز درباره پوشش و لباس زنان در جزیره کیش | مرتضی رحیم نواز جهانی شدن و نقش ژئواکونومیکی منطقه خلیج فارس | مهدی حسینپور مطلق خلیج فارس، آبراه صلح و گفتگو | فریدون مجلسی خلاء قدرت و ابهام چهره ژئوپلیتیکی در خلیج فارس | نصرت الله تاجیک درباره روز ملی خلیجفارس | محمدجواد حقشناس موزه ملی هرات | مرتضی حصاری کتیبههای فارسی مسجد جمعه (جامع) هرات | مرتضی رضوانفر مسجد جامع هرات میراثی ماندگار در تاریخ معماری جهان اسلام | علیرضا انیسی معماری در خراسان بزرگ عهد تیموری | ترانه یلدا از چهارسوی هرات تا چهار مرکز دیپلماسی جهان | سروش رهین
هیپیسلی کانلیف مارش، سروان انگلیسی از رسته هشتم سواره نظام بنگال بود که خاطرات سفر خود از قسطنطنیه تا جیکب آباد را در کتاب «سفری به دیار اسلام: مسافرت به ایران و افغانستان و هند از راه مشهد، هرات و قندهار» به سال ۱۸۷۷ به رشته تحریر درآورده است. این کتاب که اطلاعات جالب (و البته بعضی اوقات یک سویه) دارد به فارسی ترجمه نشده است. در این مقاله قصد داریم تا بخشهایی از فصل مربوط به هرات را با هم بخوانیم.
سیاست «فارسیزدایی» در افغانستان با برداشتی خاص از مقوله «ملت» همراه شد، این سیاست از دهه دوم قرن بیستم میلادی آغاز شد. میتوان گفت که این نوع برداشت با این موضوع که ملتها باید دارای «زبان واحد» یا «یک زبان ملی» باشند، همراه شد
هرات از شهرهای بسیارقدیمی از هزارههای دوردست و چنانکه گفتهشد شامل یکیاز استانهای «آریانا» بوده است. این شهر دارای آبوهوای خوش و رودهای پرآب ازجمله رود مالان یا مالون بوده که تیموریان برآن پلی بسته بودند.
در نیمه دوم دهه چهل، فعالیتهای سیاسی در کشور خصوصاً دانشجویان گسترش یافته و درپی جو احساسی در مناقشات سیاسی که در دانشگاه به وجود میآید، تظاهراتی علیه دولت درمقابل مجلس افغانستان برپا میشود. قوای نظامی مرکزی به فرماندهی عبدالولی مداخله میکند و عدهای کشته میشوند.
بطور قطع آموزش عمومی و تخصصی آحاد یک ملت اعم از دختران و پسران و امکان اشتغال آنها در فرصتهای شغلی مناسب، یکی از شاخصهای مهم توسعه است و اگر امروز دختران کشور همسایه فرصت تحصیل نداشته باشند، به طور قطع فردا فرصت اشتغال نیز نخواهند داشت
با شروع تحولات اخیر در افغانستان، حوزه دانشگاه و شرایط استادان، مانند برخیدیگر از بخشها در وضعیت ناپایدار قرار گرفت و اسباب مهاجرت شماری از استادان و آموزگاران به بیرون از افغانستان شده است که این موضوع شامل دانشآموختگان افغانستانی از دانشگاههای ایران نیز میشود.
در فرهنگ فارسیزبانان شادی، جایگاه ارزندهای دارد. داستانهای بازمانده از تاریخ نمونههای فراوانی از این امر را نشان میدهند. آغاز فصل تازه، زمان برداشت محصول، بهار طبیعت، پاسداشت زمین و داستانهای اسطورهای ریشهدار و بازمانده از سلسلههای پیشدادیان و کیانیان و غیره هرکدام برای برگزاری آیینی نو انگیزهای ارزشمند بودند. شادمانی نهفته در دل این جشنهای آیینی پرشور، روح خموده انسان اسیر در روزمرگی را رهایی و تازگی میبخشید و برای آغاز فعالیت و فصلی دیگر آماده میکرد.
«انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان» با همکاری «هفتهنامه نیمروز» و «موزه تصاویر معاصر» به زودی ویژهنامه هرات را منتشر میکند.