نباید فراموش کنیم آرامستان‌ها هویت و شناسنامه شهر هستند.
در یکی از نقاط پرطرفدار گردشگری شمیران در خیابان دربند آرامستانی قدیمی قرار دارد که بر سردر ورودی آن نوشته شده آرامگاه صفا ظهیرالدوله، که یک آرامستان ۱۳۰ ساله پر رمز و راز می باشد و به واسطه بزرگان و مشاهیر ایرانی شهرت پیدا کرد. و اکثر بازدیدکنندگان از بستگان و آشنایان مدفونین میباشند
این آرامستان تاریخی در سال ۱۳۷۸ از طرف سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید. وقتی در آرامگاه ظهیرالدوله قدم برمیدارید سیر صد ساله اخیر ایران پیشروی چشمانتان خواهد بود
صفاءالدین تبرائیان در کتاب چهره هایی در خاک نوشته است، مساحت گورستان در حال حاضر ۲ هزار و ۵۰۰ متر مربع است در حالی که در گذشته ۱۰۰۰ متر و به هنگام تکوین کمتر از این عدد بوده است پس میتوان نتیجه گرفت که به مرور زمان به مساحت آن اضافه شده و در آیت آرامستان ۵۸۱ قبر از شاعران تا نویسندگان تا سیاست‌مداران تا هنرمندان وجود دارد.
بعد از درگذشت #ظهیر_الدوله در سال ۱۳۰۳ بسیاری از دوستان و هنرمندان و رجال سیاسی در این گورستان دفن شدند و در سال‌های ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۰ تنها با داشتن اجازه‌نامه خاص به صورت محدود دفن مردگان در این مکان انجام می‌شد و آخرین تدفین در آرامگاه ظهیرالدوله در سال ۱۳۵۶ که متعلق به #فروغ خواجه نوری نامور به همایونفر (ندیمه تشرف پهلوی) بوده است.
یکی از ویژگی های این آرامستان سنگ قبر های متفاوتی است که هر کدام به شکلی تراش خورده اند و سنگ قبرها شبیه به یکدیگر نیستند بلکه به تناسب شغل و شخصیت و جایگاه ادبی و هنری و سیاسی فرد متوفی طراحی و ساخته شده اند مانند نت موسیقی روی سنگ قبر نوازندگان و یا سروده های خود شاعران روی سنگ قبرشان حک شده است
نخستین فردی که بعد از #ظهیرالدوله در این آرامستان به خاک سپرده شد ایرج میرزا شاعر بود و در ضلع شمالی #آرامستان مقبره ملک الشعرای بهار دیده می شود و بعد از ۱۶ روز از مرگ ملک الشعرای بهار در سال ۱۳۳۰ غلامرضا رشید یاسمی نویسنده و مترجم و شاعر معاصر و استاد دانشگاه تهران از دنیا رفت و در ضلع شرقی آرامگاه بهار به خاک سپرده شد.
محمد حسین لقمان ادهم معروف به لقمان‌الدوله بانی بیمارستان لقمان تهران بود که مزار او در ضلع غربی مقبره بهار است. دیگر بزرگانی که در آرامگاه ظهیرالدوله دفن شده‌اند عبارتند از: رهی معیری، فروغ فرخزاد، روح الله خالقی، #قمر_الملوک_وزیری، مرتضی و رضا محجوبی، سرتیپ حیدر قلی پسیان.
علی قلی خان دولو قاجار در سال ۱۲۴۳ متولد شد و پدرش محمد ناصر خان ظهیرالدوله همگام تولد او از سوی ناصرالدین شاه در شیراز ماموریت داشت و بعد از فوت پدرش به دلیل اعتمادی که ناصرالدین شاه به این خاندان پیدا کرده بود علی خان را با همان لقب ظهیرالدوله به سمت وزیر تشریفات منصوب کرد و فروغ الدوله یکی از دخترانش که جز زنان باسواد و هنرمند بود را به عقد علیخان در آورد.
ظهیرالدوله داماد ناصرالدین شاه علاوه بر وزارت تشریفات دربار و مسئول برگزاری جشن‌های پنجاهمین سال سلطنت ناصری، حکمران تهران مازندران گیلان همدان و کرمانشاه نیز بود.
ظهیرالدوله دارای سه فرزند پسر و سه فرزند دختر بود هر سه فرزند دختر در ظهیرالدوله به خاک سپرده شدند.
ظهیرالدوله به همراه همسرش تمام ثروت خود را در راه خدا خرج کردند و این ایام درویش حسین و درویش خرم از زاهدانی بود که در محل گورستان خانه داشتند و از ظهیرالدوله مراتب عرفان می آموختند و در همین ایام صفاعلی از پیروان خانقاه نعمت اللهی صفی علی شاه شد و انجمن اخوت را بنیانگذاری کرد و بعد از فوت ظهیرالدوله او را در همه باغ در محلی که ظهیرالدوله همیشه زیر درختی می نشست به خاک سپردند و اینگونه شد که آرامستان ظهیرالدوله به وجود آمد و بسیاری از بزرگان ادب و هنر و سیاست وصیت کردند در این گورستان به خاک سپرده شوند.
اتاقکهای دورتادور گورستان ظهیرالدوله اکنون مخروبه و متروکه است ولی همچنان نوادگان درویش حسین و درویش خرم نسل به نسل با هزینه شخصی از این محل نگهداری و مراقبت می کنند.
در سال ۱۳۶۶ سیلی که وارد تهران شد بسیاری از سنگ قبرها اطلاعات مدفونین و فرش های قیمتی کاشان در گورستان را از بین برد و همین خانواده با دست خالی گل‌برداری آرامستان را انجام دادند تا سنگ قبرهای نام آوران محفوظ بماند.
