درنای سیبری (Grus leucogeranus) پرنده‌ای از رسته پانزده‌گانه درنایان است که با قدی نزدیک به یک و نیم متر که فاصله دو بال آن در نوع بالغ به بیش از ۲ متر می‌رسد، در زمره بزرگترین پرندگان موجود بر روی کره زمین است، گونه نر آن اما کمی بزرگتر است. این پرنده بدنی یکدست سفید با پاهای بلند سرخ رنگ دارد و صورت قرمز آن با چشمانی زرد رنگ به همراه منقار بلند سیاه دندانه دار جلوه منحصر بفردی به او می‌دهد.
وابستگی بیشتر این گونه از درناها به نسبت سایر اعضاء خانواده‌شان به آب باعث شده که تالاب‌های ترجیحاً وسیع و کم عمق آب شیرین به عنوان زیستگاه مطلوب آن انتخاب شود. درنای سیبری پرنده‌ای روز فعال است و غذای غالبش از ریشه ها، جوانه‌ها و دانه‌های گیاهان آبزی تامین شود، اما در کنار آن در برخی از موارد از حشرات، ماهی‌ها و جوندگان کوچک نیز تغذیه می‌کند. این پرنده معمولاً در اواخر ماه مه تا اواسط ماه ژوئن دو تخم میگذارد که غالباً یکی آز آن‌ها تبدیل به جوجه می‌شود.
درنا پرنده تک همسری است که هیچگاه از او جدا نشده و در صورت مرگ یکی از جفتها، هیچگاه جفت دیگری انتخاب نمی‌شود، نکته جالب دیگر در مورد این پرنده‌عدم انتخاب همسر از جمع اعضای خانواده است. رفتاری منحصر بفرد که موقعیت بقای آن را با وجود طول عمر نسبتا بالای بیش از نیم قرنی‌اش با خطر مواجه کرده، پراکنش ژنتیکی بالایی را رقم می‌زند.
پراکندگی جمعیت درنای سیبری به سه بخش اصلی شرقی، غربی و مرکزی تقسیم می‌شود. شاخه شرقی که جمعیت آن به بیش از ۳۰۰۰ پرنده تخمین زده شده است، تابستان در شرق سیبری تولید مثل کرده، زمستان را در شرق چین، در دریاچه پویانگ و اطراف آن می‌گذراند.
زیستگاه تابستانی جمعیت غربی و مرکزی به صورت متمرکز در سواحل رود اوب واقع در غرب سیبری و یاقوتستان بود. گونه مرکزی که تنها عضو باقی مانده از آن در زمستان ۲۰۰۲ برای آخرین بار دیده شد زمستان را در هندوستان می‌گذراند.
شاخه غربی اما از نزدیک به ۵۰ سال پیش به شمال ایران می‌آید و تنها پرنده عضو آن زمستان را در تالاب فریدون‌کنار می‌گذراند. عضوی که بیش از ۷ سال است به تنهایی زندگی و مهاجرت می‌کند. این پرنده که ایرانیان به آن «امید» و اهالی روسیه به آن «نادیوژنی» می‌گویند، جنس نر جفتی است که در سال ۱۳۸۷ یکی از آن‌ها در مسیر بازگشت به سیبری در آسمان گیلان هدف گلوله یک شکارچی قرار گرفت.
سال بعد از وقوع این حادثه درنا به ایران نیامد و گمان عمومی بر این امر استوار شد که شاخه غربی درنای سیبری منقرض شده است، اما صبح روز دوشنبه سوم آبان۱۳۸۹ درنای نر پس از طی مسیری ۵ هزار کیلومتری به تالاب فریدون کنار بازگشت و از آن پس هرساله این اتفاق تکرار شد. در سال جاری ورود درنا به تالاب فریدون کنار در صبح روز جمعه نهم آبان ماه ثبت گردید.
تلاش انجام گرفته هیچگاه نتوانست مشکل کاهش جمعیت این گونه از پرندگان مهاجر را حل کند، به ویژه آنکه متاسفانه به سبب شکار بی‌رویه و قتل عام غیر اخلاقی پرندگان مهاجر که اکثر آن‌ها را جوجه‌ها و پرندگان نابالغی تشکیل می‌دهند که هیچ تجربه و مهارتی در برابر تورهای هوائی و دام‌های همه گیر منطقه ندارند و به مانند همه گروه بعد از روزها پرواز و صرف انرژی زیاد به شدت ضعیف و گرسنه شده، نیاز به تغذیه فوری دارند. امروزه این منطقه را در سطح جهانی به عنوان «سیاه چاله پرندگان مهاجر» نامگذاری، حضور این حجم از شکارچی با انواع دام‌های هوایی گروهی، تقریبا هرگونه تلاش بین المللی که از سال ۲۰۰۳ با استفاده از اعتبارات صندوق حمایت بین الملل صورت پذیرفته را عقیم ساخته و تمامی فعالیت‌های جهانی برای حفاظت از این گونه و گونه‌های دیگر در معرض انقراض با رسیدن به ایران ناموفق می‌ماند.
در کنار نا امن بودن مسیر مهاجرت این گونه از پرنده، تلاش‌های دیگر نیز تاکنون بازدهی مناسب را نداشته، پروژه ردگیری ماهواره‌ای که با بستن پابندهای مغناطیسی آغاز شده بود، عملا با اختلال در مسیریابی پرنده مهاجر به مرگ آن‌ها منتهی شد، زنده رهاسازی جوجه‌های پرورش یافته در روسیه و ایالات متحده آمریکا نیز در تالاب فریدون کنار، متأسفانه موفقیت‌آمیز نبوده و این جوجه‌ها علیرغم آنکه مورد پذیرش درنای وحشی قرار گرفته بودند، اما قادر به همراهی با او در مسیر مهاجرت معکوس و در نهایت زادآوری در سیبری نبودند، تا همچنان «امید» به عنوان تنهاترین پرنده جهان زندگی را بدون امید به روزهای روشن پی بگیرد.
