پایگاه اطلاع‌رسانی حزب ندای ایرانیان: مجید فراهانی، رئیس شورای مرکزی حزب ندای ایرانیان، با بیان اینکه بر‌اساس آماری که خبرگزاری فارس در ناآرامی‌های اخیر منتشر کرد، اشاره کرد که نیمی از بازداشتی‌ها در اعتراضات اخیر در سنین ۲۰ تا ۳۵ سال بوده‌اند و جانشین فرمانده کل سپاه نیز در سخنرانی خود گفته است: «میانگین سنی بسیاری از دستگیرشدگان ۱۵ سال بوده است»؛ بنابراین همه شواهد نشان می‌دهد که حضور نسل Z در این اعتراضات بسیار گسترده بوده است و این یعنی بخش مهمی از بدنه اجتماعی که اعتراض می‌کنند، در همین جامعه بعد از انقلاب متولد شده و رشد کرده‌اند و مطالبات مهمی دارند و نباید آنها را در تحلیل‌ها نادیده بگیریم. از اصلی‌ترین مشکلات و چالش‌های این ایام نشناختن خصوصیات این نسل و متعاقبا عدم فهم و درک مطالبات و اندیشه‌های آنان است. همچنان که انسان باید هم‌زمان با رشد سنی لباس‌های متفاوت بپوشد و لباس یک نوجوان در هنگام بزرگسالی باید متفاوت باشد، اصلی‌ترین مشکل ما پاسخ‌های کهنه به پرسش‌های جدید نسل نو است که تلاش می‌کنم در ادامه بحث به این خلأ فکری با تحلیل خصوصیات این نسل و اندیشه‌های ایشان بپردازم.
مجید فراهانی افزود: بر‌اساس تقسیم‌بندی جهانی نسل Z متولدان دهه ۸۰ و نیمه دوم دهه ۷۰ شمسی هستند؛ بنابراین درحال‌حاضر زیر ۲۶ سال هستند و نسل هزاره‌ها که نسل ماقبل نسل Z به حساب می‌آیند، نیز متولدان سال‌های دهه ۶۰ تا سال ۷۵ هستند؛ یعنی بین ۲۶ تا ۴۰ سال دارند و این یعنی بر‌اساس آمار اکثریت بازداشتی‌های این ایام عمدتا از نسل زد (Z) و بخشی از نسل هزاره‌ها بوده‌اند و این دو نسل نیز متولدان سال‌های پس از انقلاب بوده‌اند.
فراهانی با تأکید بر اینکه هریک از این نسل‌ها ویژگی‌هایی دارند، گفت: اگر بخواهیم از بزرگ خاندان یا نسل Generation یا نسل خاموش بگذریم که اکنون بالای ۷۵ سال دارند و این نسل عموما پایبند سنت هستند و در مسائل مالی بسیار محتاطانه رفتار می‌کنند و به احترام میان‌فردی اهمیت زیادی قائل‌اند. نسل دوم که به آنها بیبی بومرز یا اصطلاحا بچه بزرگ می‌گویند، مستقل و پایبند به اخلاق هستند و اطمینان و عزت نفس بالایی دارند که عموما نسل پدران ما هستند و بین ۶۰ تا ۷۵ سال دارند. نسل سوم یا نسل X بین ۴۵ تا ۶۰ سال دارند. اینها همان جوانان و نوجوانان قبل از انقلاب هستند که اکنون به تعادلی میان کار و زندگی رسیده‌اند و با تدبیر عمل می‌کنند و اکنون جوانی را پشت سر گذاشته‌اند و در دوران میانسالی به سر می‌برند. نسل چهارم نسل هزاره‌ها یا Millennials دهه ۶۰ تا ۱۳۷۵ هستند که عموما خلاقیت بالایی دارند، آینده‌نگر هستند و به ارزش درونی و اخلاقی توجه دارند و اکنون دوران جوانی‌شان را پشت سر می‌گذارند.
نسل Z بیش از دیگر نسل‌ها به شبکه‌های اجتماعی تعلق دارند
این عضو شورای مرکزی حزب ندای ایرانیان همچنین ادامه داد: نسل پنجم، نسل زد، متولدان سال‌های ۱۳۷۵ تا ۱۳۹۰ هجری شمسی هستند؛ به عبارتی نیمه دوم ۷۰ و دهه ۸۰ را پوشش می‌دهند. اینها غالبا کارآفرین و اهل یادگیری هستند و خیرخواه دیگران. همچنین خصوصیت‌های دیگری دارند که در ادامه به آن می‌پردازم. شرکت مکنزی از مشهورترین مجموعه‌های مشاور مدیریت در جهان که در عموم کشورهای دنیا شعباتی دارد، تفاوت‌هایی را در بحث محیط و رفتار در مصرف، میان این نسل‌ها به‌خصوص نسل Z مورد بررسی قرار داده است و گفته کسانی که به نسل زد (Z) تعلق دارند، افرادی هستند که بیش از دیگر نسل‌ها به شبکه اجتماعی تعلق دارند و همزاد فضای مجازی هستند و در رفتارشان هم این مسائل دیده می‌شود و بسیار علاقه‌مند به ارتباط با دیگران و برون‌گرا هستند. از زمانی که خود را شناختند، یعنی از شش‌سالگی لپ‌تاپ و موبایل در دست داشتند و شخصیت برون‌گرا و واقع‌گرایی دارند. به لحاظ مصرف نامحدودند و البته اخلاقی عمل می‌کنند.
فراهانی با اشاره به اینکه نسل Z به لحاظ تفاوت رفتاری بین نسل‌ها با توجه به اینکه آشنایی فراوان به فناوری دارند، نسبت به سایر نسل‌ها انعطاف‌پذیر و پیشرو در تغییر سیاست‌ها هستند، افزود: این نسل همه چیز را مورد پرسش قرار می‌دهد و از همه چیز در همه جای جهان مطلع است و به‌ویژه نسبت به فضای گیمرها آشنایی دارد. این نسل هیچ حد و مرز و جغرافیایی نمی‌شناسد و انگار در دهکده‌ای زندگی می‌کند که هیچ مرزی را نمی‌شناسد. با توجه به حضور این نسل در شبکه‌های اجتماعی بسیار اهل گفت‌وگو و جامعه‌محور هستند و کاملا با فضای مجازی در ارتباط‌اند. ویژگی‌های مهم این نسل عبارت است از علاقه شدید به ارتباطات مجازی و دیجیتال که نخستین خصوصیت این نسل است و دوم خلاقیت و نوآوری و تکنیک‌ها و روش‌های خلاقانه.
نسل Z حس شهروند جهانی‌شدن دارند و هیچ مرزی نمی‌شناسند
او اضافه کرد: سوم اینکه هیچ حد و مرزی در اظهارنظرهای خود قائل نیستند و احساسات شخصی خود را به‌سادگی مطرح می‌کنند و درعینحال اعتقاد جدی به گفت‌وگو و مذاکره دارند. اصلا درون‌گرا نیستند و کاملا برون‌گرا عمل می‌کنند. ارتباطی که از طریق شبکه‌های جهانی با فضای جهانی دارند، کاملا از کشورهای پیرامونی، همسایه و جهان مطلع هستند و درکی از واقعیت دارند؛ درعینحال تعهدات اخلاقی هم دارند. به عبارتی ضوابطی در ذهن این افراد شکل گرفته است و نیاز به باور و اعتماد از سوی نسل‌های پیش دارند. اگر احساس بی‌اعتمادی کنند، دچار سرخوردگی می‌شوند و به نوعی نیاز به باور و اعتماد را از سوی نسل‌های پیش دارند. علاقه‌مند و پیگیر سلبریتی‌ها هستند و حس شهروند جهانی‌بودن دارند و هیچ مرزی نمی‌شناسند. تسلط‌شان به زبان خارجی بالاست. با توجه به اینکه تعداد این افراد در خانواده‌ها کم است و به نحوی استقلال رأی دارند و فرزندسالاری حاکم است، تعیین‌کننده هستند. بیشترین مهارت را در شبکه‌سازی دارند. حتی بازی‌هایشان با گیمور از کشورهای مختلف است. بی‌پروا هستند و دارای تحمل کم.
۳۰ درصد جمعیت جهان امروز به نسل Z تعلق دارد
فراهانی با اشاره به اینکه نسل Z تمایل کمتری به درس‌خواندن و دانشگاه‌رفتن دارند، تصریح کرد: بیشتر دوست دارند کسب‌وکار خود را داشته باشند، تمایل به کارآفرینی دارند و کمتر تمایل به کارمندبودن دارند. تمایل شدید به آزادی شخصی و غرب‌گرایی دارند، به هیچ وجه خودسانسور نیستند و به آسانی احساسات خود را بیان می‌کنند. طرفدار آزادی هستند. نکات بسیار زیادی درباره این نسل وجود دارد. به طور خلاصه باید گفت حدود ۳۰ درصد جمعیت جهان امروز به نسل Z تعلق دارد به همین دلیل باید تأکید کرد که این افراد در انتخابات و جهت‌گیری‌ها تعیین‌کننده هستند. در انتخابات سنای آمریکا که اخیرا برگزار شد پیش‌بینی‌ها بر این بود که نه تنها جمهوری‌خواهان بلکه تندروها آرای اکثریت را خواهند داشت اما عملا با کمال شگفتی دموکرات‌ها اکثریت کرسی‌های مجلس سنا را به دست گرفتند. حتی رأی جمهوری‌خواهان با دموکرات‌ها هم در مجلس کنگره تقریبا برابر است البته کمی جمهوری‌خواهان بالاترند اما هنوز به اکثریت نرسیده‌اند. تحلیلگران در این کشور معتقد بودند در اتفاقی که برای دموکرات‌ها افتاد نسل Z تعیین‌کننده بودند.
نسل Z به جهان پیرامون ساده نگاه نمی‌کنند
فراهانی با اشاره به اینکه نسل Z تمایل کمتری به درس‌خواندن و دانشگاه‌رفتن دارند، تصریح کرد: بیشتر دوست دارند کسب‌وکار خود را داشته باشند، تمایل به کارآفرینی دارند و کمتر تمایل به کارمندبودن دارند. تمایل شدید به آزادی شخصی و غرب‌گرایی دارند، به هیچ وجه خودسانسور نیستند و به آسانی احساسات خود را بیان می‌کنند. طرفدار آزادی هستند. نکات بسیار زیادی درباره این نسل وجود دارد. به طور خلاصه باید گفت حدود ۳۰ درصد جمعیت جهان امروز به نسل Z تعلق دارد به همین دلیل باید تأکید کرد که این افراد در انتخابات و جهت‌گیری‌ها تعیین‌کننده هستند. در انتخابات سنای آمریکا که اخیرا برگزار شد پیش‌بینی‌ها بر این بود که نه تنها جمهوری‌خواهان بلکه تندروها آرای اکثریت را خواهند داشت اما عملا با کمال شگفتی دموکرات‌ها اکثریت کرسی‌های مجلس سنا را به دست گرفتند. حتی رأی جمهوری‌خواهان با دموکرات‌ها هم در مجلس کنگره تقریبا برابر است البته کمی جمهوری‌خواهان بالاترند اما هنوز به اکثریت نرسیده‌اند. تحلیلگران در این کشور معتقد بودند در اتفاقی که برای دموکرات‌ها افتاد نسل Z تعیین‌کننده بودند.
نسل Z به جهان پیرامون ساده نگاه نمی‌کنند
این تحلیلگر مسائل سیاسی افزود: گزارش مکنزی درباره خصوصیات نسل Z گزارش مفصلی است که به چهار مورد آن اشاره می‌کنم. او در این گزارش گفته است که این نسل شخصیت چندوجهی دارند. به‌هیچ‌وجه به جهان پیرامون ساده نگاه نمی‌کنند. خود را تنها از یک طریق تعریف نمی‌کنند و مشتاق دیده‌های جدید هستند. دائما دیده‌های جدید را تعریف می‌کنند و بسیار مشارکت‌جو هستند. ارتباطات آنلاین را بسیار دوست دارند، تا حد ممکن از تکنولوژی بهره می‌برند و بیشتر مکالمه می‌کنند. کمتر به مقابله می‌پردازند و برای تفاوت عقاید ارزش قائل هستند. تعصبات دینی، قومی و ملی در این نسل جایگاهی ندارد. به اهمیت گفت‌وگو میان نسل‌ها، ادیان و قومیت‌های مختلف کاملا اعتقاد دارند. واقع‌بین هستند و کاملا عمل‌گرایانه زندگی می‌کنند و کمتر در آموزش‌های رسمی شرکت می‌کنند. آموزش‌های آنلاین می‌بینند و از اهمیت پس‌انداز برای آینده آگاه هستند. این مسائل در فضای آموزش جدید بسیار اهمیت دارد که نوع جدیدی از آموزش تعریف شود. همین‌طور در فضای کسب‌وکار و تولیدکنندگان امروز صاحبان سرمایه و صنایع سعی می‌کنند با توجه به گرایشات این نسل محصولاتشان را ارائه کنند؛ بنابراین افرادی که در بازار سرمایه هستند، این نسل را نادیده نمی‌گیرند و سعی می‌کنند متناسب با آن برنامه‌ریزی کنند. این نسل نسبت به موضع‌گیری‌های کسب‌وکار بسیار حساس هستند و نسبت به حقایق پشت پرده کسب‌وکار کنجکاوند.
او با اشاره به اینکه نسل Z به سادگی می‌توانند بفهمند که سهام‌داران فلان شرکت چه کسانی هستند و تحریمشان می‌کنند، گفت: بر اساس گزارش شرکت مکنزی قدرت خرید این نسل در جهان تقریبا ۴۴ میلیارد دلار است که به صورت مستقیم هزینه می‌کنند و نکته مهم اینکه در والدین‌شان هم تا ۴۰۰ میلیارد دلار تأثیر می‌گذارند. به محتواهای ویدئویی نسبت به نسل‌های گذشته علاقه‌مندترند. به جای خواندن کتاب و روزنامه به فضای مجازی گرایش بیشتری دارند. ۷۰ درصد از زمان خود را صرف تماشای ویدئو در یوتیوب می‌کنند. ۷۲ درصد قصد راه‌اندازی کسب‌وکار خود را دارند و کارآفرین هستند. ۵۶ درصد این نسل از اینترنت موبایل استفاده می‌کنند و ۱۰ درصد از تبلت و ۳۰ درصد دسکتاپ.
نسل Z از انتقاد به دیگران هراسی ندارند
فراهانی ادامه داد: این نسل از انتقاد به دیگران هیچ هراسی ندارند، به عبارتی اگر بیبی‌بومرها ۱۵ درصدشان نترس بودند و نسل ایکس ۲۵ درصد و نسل هزاره‌ها ۳۵ درصدشان نترس هستند اما این نسل ۴۲ درصدشان نمی‌ترسند. پرسشی که در اینجا مطرح است باید در رابطه با مطالباتشان چه کرد؟ نکته نخست به‌رسمیت‌شناختن این نسل و مطالبات آنهاست. به عبارتی باید بپذیریم که نسل جدیدی با نیازها و خواسته‌ها و شرایط جدیدی میان نسل‌ها راه پیدا کرده است و آنها را به رسمیت بشناسیم. با انکار آنها فقط خودمان را گول می‌زنیم. نکته دوم آنکه متناسب با این تغییرات باید فضای حکمرانی کشور نیز تغییر کند، در غیر این صورت خسارت‌های بسیاری وارد خواهد شد، چراکه جاده پیچیده و ما هنوز نپیچیده‌ایم. این‌طور نمی‌شود که مطالبات و نسل و شرایط اجتماعی تغییر کند و تو تغییر نکنی یا نپیچی. حکمرانی باید متناسب با این تغییرات اصلاح شود.
چرا باید حتما در کشور اتفاقی بیفتد تا از رفراندوم صحبت شود.
فراهانی تصریح کرد: مسئله پنجم اینکه مردم باید نمایندگان خود را در کرسی‌های تصمیم‌گیری ببینند. جامعه ایران مانند همه جای جهان مطالباتی دارد. نسل Z وقتی ببیند که نماینده‌های آنها در مراکز تصمیم‌گیری افرادی هستند که حرف‌های آنها را می‌زنند و نمایندگی می‌کنند دیگر از روش‌های دیگر حرفشان را نمی‌زنند؛ بنابراین مطالبات مردم باید در مجاری طبیعی خود منعکس شود و عبور کند. در غیر این صورت طبیعی است که از مجاری غیرطبیعی خود عبور کند. وقتی این مجاری بسته شود در جاهای دیگر خود را نشان می‌دهد. در قانون اساسی ظرفیت‌های مغفول وجود دارد که به آنها توجه نشده و این ظرفیت‌ها می‌تواند ظهور عینی پیدا کند و نویدبخش توسعه کشور و رفاه مردم باشد. رفراندومی که در قانون اساسی آمده و دو بار هم مردم بر اساس آن در این ۴۳ سال رأی دادند چرا نباید محل رجوع باشد. این بند قانونی تنها برای این نبود که امروز خاک بخورد و فقط دو بار آن هم در سال‌های ۵۸ و ۶۸ رفراندوم برقرار شود
این عضو شورای مرکزی حزب ندای ایرانیان در پاسخ به این سؤال که نسل Z چقدر در ناآرامی‌ها مؤثر بوده است، گفت: آماری که خبرگزاری فارس اعلام کرده است ۹۰ درصد دستگیرشده‌ها زیر ۳۵ سال و ۷۰ درصد زیر ۲۵ سال یعنی نسل Z بودند این خود نشان‌دهنده میزان حضور این افراد است. بدیهی است که ما نمی‌خواهیم ناآرامی‌ها را محدود به سن خاصی کنیم بلکه این اعتراضات زمینه‌های اجتماعی گسترده‌ای داشته و عوامل متعددی در آن مؤثر بوده است اما یکی از ابعاد آن قطعا نادیده‌انگاری مسائل خاص نسل Z است. اکثر کشورها و صاحبان کسب‌وکار شرکت‌های بزرگ در این زمینه و تأثیرگذاری آنها در حوزه‌های مختلف و حتی سیاسی تحقیق کرده‌اند
توسعه‌نیافتگی نوع برخورد ما با نسل Z منجر به بروز حوادث اخیر شد
فراهانی در پایان گفت: پرسش اصلی آنجاست که چگونه این نسل در انتخابات کشورهای مختلف متناسب با مطالباتش نقش مثبت ایفا می‌کند. شرایط به گونه‌ای فراهم است که متناسب با غلیان این نسل در چهارراه مناسبی جریان پیدا می‌کند اما در ایران این باران خدادادی به سیل تبدیل می‌شود و خسارت به بار می‌آورد. چنین مسئله‌ای بیانگر این مهم است که ما در رابطه با این نسل توسعه‌نیافته عمل کردیم و مطالبات این نسل را نشناختیم. هم‌زمان با مطالبات این نسل تغییر نکردیم و نمایندگان این نسل و دیدگاه‌های این نسل را در مراکز تصمیم‌گیری راه ندادیم و طبیعتا توسعه‌نیافتگی نوع برخورد ما با نسل و مطالبات ما منجر به چنین وضعیتی شده است. مشابه این نسل اگر بارانی شکل می‌گرفت و ما برایش آماده بودیم، خیر و برکت ایجاد می‌کرد، چون آماده نبودیم سیلی شد که گریبان همه را گرفت.
