از تهران قدیم گذرها و بازارچههای زیادی به جای مانده که یکی از معروفترین آنها گذر بازارچه نواب است. این گذر که در محله امامزاده یحیی (ع) قرار دارد مجموعهای از خانههای باصفا، مغازههای نقلی و کوچههای آشتیکنان است. در زمانهای قدیم اطراف این گذر باغهای متنوعی وجود داشته که هر کوچه را به اسم مالک آن محدوده میشناختند اما همزمان با تغییرات اساسی شهر در دوران پهلوی اول، این باغها نیز دستخوش تغییرات شدند. گفته میشود که از سال ۱۳۲۰ ه.ش به مرور اکثر باغها تبدیل به خانههای مسکونی و مغازههای محلی شدند.
شروع گذر بازارچه نواب را میتوان میدانی به نام “باغ پسته بک” دانست. میدان باغ پسته بک میدانی کوچک و صمیمی است که در سالهای اخیر حوضی کوچک در آن ساخته شده و صفایش را دو چندان کرده است. نام میدان از نام باغی نسبتاً بزرگ در این قسمت از محله گرفته شده که به مرور زمان جایش را به خانهها و مغازههای امروزی داده است. در این میدان از گذشتههای دور حضور دستفروشها و کسبه در کنار اهالی محله پر رنگ بوده و دور تا دورش را مغازههای کوچک فرا گرفتهاند. اما قسمت اصلی و معروفتر این گذر بخشی است که با سقف شیروانی و تیرهای چوبی پوشانده شده و مردم را از آفتاب سوزان تابستان و برف سنگین زمستان در امان نگه میدارد تا بتوانند با خیالی آسوده خرید خود را انجام دهند. در این قسمت مغازههای متنوعی اعم از میوهفروشی، نانوایی، قنادی، سوپر مارکت، داروخانه و … وجود دارند که تمام احتیاجات روزانه اهالی را برطرف میکنند.
پس از گذر از این شیروانی بزرگ، میان مغازههایی که در ادامه مسیر قرار دارند دربی متفاوت خودنمایی میکند که متعلق به حمام نواب است. حمامی بزرگ و کهن که به شکل سنتی در زیرزمین ساخته شده است. این حمام که در سالهای اخیر مورد مرمت و نوسازی قرار گرفته به مقصد بسیاری از تورهای تهرانگردی تبدیل شده است. لازم به ذکر است که حمام نواب بخش زیادی از شهرتش را مدیون سکانسهایی از فیلم قدیمی “قیصر” است که در این لوکیشن فیلمبرداری شده است. از همین جهت گذر بازارچه و حمام نواب به چشم اکثر طرفداران سینما آشنا بوده و آنها را به سمت خود جذب میکند.
اطراف این گذر تاریخی بناهای قدیمی و معروف زیادی وجود دارند که امروزه هرکدام دارای کاربری خاص و متفاوتی هستند و بازدید از اکثر آنها برای عموم امکانپذیر است. اگر روزی گذرتان به این محله از تهران افتاد حتما سری به گذر بازارچه نواب بزنید و از کاسبهای قدیمیتر محله راجع به گذشتههای دور و نزدیک سوال کنید تا برای دقایقی هم که شده پای داستان هرکدام نشسته و به تهران قدیم سفر کنید.
