مذاکره غیرمستقیم علی باقری، مذاکره کننده ارشد ایران و رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران با نقش‌آفرینی انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا طی دو روز در قطر برگزار شد. این اقدام در پی تحولاتی که سفر بایدن به منطقه به دنبال خواهد داشت، اهمیتی مضاعف پیدا می‌کند.
ابتدای دولت بایدن بهترین فرصت برای طرف ایرانی بود که با نقش آفرینی چهره‌هایی همچون ظریف و عراقچی در تیم مذاکره کننده بتواند با احیای برجام به خواست‌های مورد نظر مردم و جمهوری اسلامی براساس منافع ملی جامه عمل بپوشاند.
با توجه به دیدگاه‌های بایدن درباره احیای برجام و تفاوت های فراوان این دیدگاه با ترامپ، ایران میتوانست از محدودیت ایجاد شده برای جریان تندرو در اسرائیل و روابط نه چندان مسالمت آمیز بایدن با بن سلمان در عربستان بهره برداری کرده و و از آن به عنوان گامی به جلو استفاده نماید. فرصتی طلایی که متاسفانه از میان رفت و یکی از پراشتباه‌ترین تصمیم گیری‌های سیاسی کشور را رقم زد.
اخبار و گزارش‌ها سال گذشته حکایت از آن می‌کرد که آقایان روحانی و ظریف در آن مقطع به علت ملاحظات داخلی حاضر بودند که به نوعی تعهداتی مبنی بر عدم حضور در انتخابات ریاست جمهوری یا حتی همراهی و مساعدت با دیدگاه حاکم درباره نامزدهای ریاست جمهوری را هم عرضه کنند، ولی فضا فراهم نشد و اجازه لازم برای پیشبرد گفتگوهای برجامی و احیای آن صادر نگردید.
آن زمان این موضوع مطرح شد که «اصل مذاکره و گفتگو خیلی مورد نقد نیست اما اینکه توسط چه کسانی دنبال شود، شاید محل بحث است». به هر حال بعد از انتخابات ریاست جمهوری و پیروزی آقای رئیسی شاهد یکدست شدن قدرت بودیم و مجلس هم در تشکیل و آغاز کار دولت همراهی کرد.
شش ماهه نخست دولت آقای رئیسی زمان نقره‌ای برای احیای برجام بود اما شاهد تعلل، روزمرگی، سردرگمی و بی‌تصمیمی جدی درباره این موضوع بودیم و عملا این دوره را هم از دست دادیم. نهایتا وارد زمان برنزی برای احیای برجام شدیم اما چون از زمستان سال گذشته روز به روز فضا و فرصت از اختیار دولت خارج شد، عملا به پایان زمان برنزی برای احیای برجام رسیدیم و چیزی از آن باقی نمانده است.
حمله روسیه به اوکراین، شاید یک فرصت تاریخی برای ایران بود که بتواند از این فضا برای افزایش منافع ملی بهره ببرد و امتیازات لازم را از غرب، روس‌ها و دولت‌های منطقه‌ای بگیرد، البته به شرطی که درست بازی می‌کرد اما این اتفاق نیز نیفتاد.
در این دوره هم به نظر می‌رسد تاریخ در حال تکرار است و عملا ما شاهد یک بلاتکلیفی و بی‌تصمیمی در اوج بحران‌های اقتصادی و اجتماعی هستیم. اگر نخواهیم از فرصت کنونی برای احیای برجام استفاده درست کنیم، مطمئنا فردا دیر خواهد بود.
