روز جهانی بهداشت هر سال ۷ آوریل متقارن با سالگرد تاسیس سازمان بهداشت جهانی و با در نظر گرفتن یکی از موضوعات اولویتدار در حوزه سلامت در سراسر جهان برگزار میگردد.
سازمان بهداشت جهانی در روز جهانی بهداشت در سال ۲۰۲۲ و در میانگاه یک بیماری همهگیر، یک سیاره آلوده، بیماریهای فزاینده مانند سرطان، آسم و بیماریهای قلبی توجه همگان را به لزوم انجام اقدامات فوری برای حفظ سلامت انسانها و کره زمین و به راه افتادن جنبشی برای ایجاد جوامع متمرکز بر رفاه منعطف میدارد و این سوالات را مطرح میکند که:
- آیا میتوانیم دوباره دنیایی را تصور کنیم که در آن هوای پاک، آب و غذا در دسترس همه باشد؟
- اقتصاد چه کشورهایی بر سلامت و رفاه متمرکز هستند؟
- کدام شهرها قابل سکونتاند و مردم بر سلامت خود و سلامت کره زمین کنترل دارند؟
این سازمان تخمین میزند سالانه بیش از ۱۳ میلیون مرگ در سراسر جهان به دلیل عوامل محیطیِ قابل پیشگیری خصوصاً بحران آب و هوایی روی میدهد که در حال حاضر بزرگترین تهدید سلامتی برای بشریت است. باید در نظر گرفت که بحران آب و هوایی یک عامل ویرانگر درسلامت مردم محسوب میشود.
تصمیمات سیاسی، اجتماعی و تجاری کلان باعث ایجاد بحران آب و هوا و سلامت است و بیش از ۹۰ درصد مردم هوای ناسالم ناشی از سوزاندن سوختهای فسیلی را تنفس میکنند. در این دنیای در حال گرم شدن، شاهد گسترش انواع بیماری توسط پشهها به مناطقی خیلی دورتر و سریعتر از همیشهایم.
حوادث آب و هوایی شدید، تخریب زمین و کمبود آب باعث جابجایی مردم و اثر نامطلوب بر سلامت آنها شده است. آلودگیها و پلاستیکها در اعماق اقیانوسها و بلندترین قلهها یافت میشوند و راه خودشان را در ورود به به زنجیره غذایی ما پیدا کردهاند. علاوه بر آن صنایعی که غذاها و نوشیدنیهای شدیداً فرآوریشده و ناسالم را تولید میکنند، موجی از چاقی را با خود به همراه آورده و باعث افزایش سرطان و بیماریهای قلبی شدهاند و این در حالی ست که یک سوم گازهای گلخانهای جهانی را نیز تولید میکنند.
در شرایطی که همهگیری COVID -۱۹ قدرت شفابخش علم را به ما یادآورشد، نابرابریها در جهان ما را نیز برجستهتر کرد. این بیماری عالمگیر ضعفهایی را در همه حوزههای اجتماع آشکار کرده و بر ضرورت و فوریت ایجاد جوامع رفاه محور و پایدار متعهد به دستیابی به سلامت عادلانه در حال حاضر و برای نسلهای آینده، بدون نقضِ محدودیتهای زیست محیطی تاکید کرده است.
طرح کنونی اقتصاد در دنیا منجر به توزیع ناعادلانه درآمد، ثروت و قدرت میشود و بسیاری از مردم هنوز در فقر و بیثباتی زندگی میکنند.
راه حل خروج از این بحران، استقراریک سیستم اقتصاد رفاهی است که درآن رفاه انسان، برابری و پایداری زیست محیطی را به عنوان آرمانهای خود در نظر دارد و سیاستهای آن به سرمایهگذاریهای بلندمدت، تصویب بودجههای رفاهی، حمایت اجتماعی و استراتژیهای قانونی و مالی میانجامد. بر این اساس، شکستن چرخه تخریب کره زمین و سلامت انسان مستلزم انجام اقدامات قانونی، اصلاحات یکپارچه، حمایت و تشویق افراد خوش فکری است که تصمیمات سلامت محور اتخاذ نمایند.