محمدجواد حق‌شناس، عضو شورای راهبردی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و استاد دانشگاه، در گفت‌وگو با خبرنگار میراث‌آریا به مناسبت هفته دولت، با نگاهی به کارنامه یک‌ساله این وزارتخانه، بر ضرورت بازآرایی سیاست‌ها حول محوریت هویت ایرانی و پیوندهای تمدنی فرامرزی تأکید کرد.
- صیانت از میراث؛ بنیان هویت ملی
حق‌شناس حفاظت از میراث‌تاریخی و طبیعی را «ستون هویت ایرانی» دانست و تصریح کرد: وزارتخانه در سال گذشته با اجتماعی‌سازی میراث‌فرهنگی و جلب مشارکت مردمی، گام‌های ارزشمندی در مسیر حفاظت از آثار ملی و طبیعی برداشته است.
وی ثبت‌جهانی دره‌های خرم‌آباد و توجه به میراث طبیعی همچون قله دماوند، خلیج فارس، دریاچه ارومیه، کویرهای ایران و جنگل‌های هیرکانی را مصادیق مهم این تلاش‌ها برشمرد و در عین حال هشدار داد: کمبود منابع مالی برای مرمت و حفاظت همچنان به‌عنوان تهدیدی جدی باقی است و باید برای آن راهکارهای جامع اندیشیده شود.
- ایران؛ تمدنی فراتر از مرزها
این عضو شورای راهبردی با تأکید بر جایگاه تمدنی ایران گفت: آثاری چون سمرقند، بخارا، مرو، هرات، تیسفون، مسجد کبود ارمنستان، آرامگاه سلمان فارسی و میراث نامدارانی همچون رودکی، نظامی، مولوی و حافظ، حلقه‌های زنجیره تمدنی ایران‌اند که می‌توانند زمینه‌ساز تقویت پیوندهای فرهنگی با کشورهای منطقه باشند.
او افزود: وزارتخانه باید با دیپلماسی فرهنگی و همکاری‌های فرامرزی، پاسدار این میراث مشترک باشد تا نام ایران بار دیگر به‌عنوان یک تمدن بزرگ در جهان برجسته شود.
- توسعه گردشگری؛ پیشران اقتصاد و هویت
حق‌شناس، توسعه اکوتوریسم و گردشگری پایدار را یکی از اولویت‌های کلیدی دانست و گفت: ایجاد اقامتگاه‌های بوم‌گردی در مناطق روستایی، ضمن جذب گردشگر داخلی و خارجی، بسترساز اشتغال پایدار در مناطق کمتر توسعه‌یافته شده است.
وی از اجرای طرح ساخت ۱۰۰ هتل و بهره‌برداری از ۴۵ هتل به‌عنوان «گامی راهبردی» یاد کرد و افزود: گردشگری امروز می‌تواند به بازسازی مفهوم ایران، تقویت غرور ملی و نمایش همبستگی اجتماعی ایرانیان در جهان کمک کند.
- صنایع‌دستی؛ اقتصاد فرهنگ در خدمت هویت
رئیس پیشین کمیسیون فرهنگی شورای شهر تهران، ایجاد گذرهای فرهنگی همچون گذر نجات‌اللهی را اقدامی ارزشمند برای رونق صنایع‌دستی و هنر ایرانی دانست و اظهار داشت: حمایت از هنرمندان، توسعه بازارهای جهانی و تقویت برند صنایع‌دستی ایران می‌تواند به تثبیت جایگاه تمدنی کشور در عرصه بین‌المللی منجر شود.
- تمرکززدایی و شایسته‌سالاری
حق‌شناس سیاست تمرکززدایی وزارتخانه را هم‌راستا با برنامه هفتم توسعه دانست و تأکید کرد: پیوند دادن میراث‌فرهنگی و طبیعی با زندگی روزمره نسل جوان باید در صدر برنامه‌ها قرار گیرد.
او همچنین تصریح کرد: استفاده از نیروهای متخصص و کارآمد، بدون نگاه‌های تنگ‌نظرانه و مرزبندی‌های خودی و غیرخودی، می‌تواند بهره‌وری وزارتخانه را جهشی ارتقا دهد.
- آینده‌نگری در میراث و هویت
وی در پایان گفت: برنامه‌های آینده‌نگرانه برای حفاظت از میراث ناملموس، باستان‌شناسی زیر آب و پاسداشت دانش سنتی باید به‌عنوان اولویت‌های راهبردی دنبال شود.
حق‌شناس تأکید کرد: با تکیه بر مفهوم ایران به‌عنوان محور فعالیت‌ها، وزارت میراث‌فرهنگی می‌تواند به بازیگری کلیدی در توسعه پایدار، ارتقای هویت فرهنگی و تقویت پیوندهای تمدنی منطقه بدل شود.
