در طول تاریخ، هنر در ابعاد گسترده همگام با وقایع به پیش رفته است و خود را در دوره‌ها و مذاهب مختلف نشان داده است.
هرساله از ماه‌ها و هفته‌ها قبل از شروع ماه محرم، شیعیان در تکاپو و تدارک بر پایی هر چه بهتر عزاداری محرم هستند. از این روی تکیه‌ها را بر پا می‌دارند و علم‌ها و علامت‌ها را از انبارها و مساجد بیرون آورده و غبار روبی می‌کنند، چنانچه نیاز به مرمت و تعمیر باشد، تعمیرات را انجام می‌دهند تا با شروع محرم و حرکت نمادین آن در خیابان ها، یادآور جنگ بین اسلام و کفر باشند.
هنر شیعی که ترکیب هنر ایرانی به شکل طبیعی با باورها و ارزش‌های دینی است، با جوهره وجود این مردم عجین گشته است، در زمان سوگواری برای سالار شهیدان، امام حسین (ع) هنر، هم از بعد موسیقایی و هم از بعد بصری (علامت، حجله و طبق، تابلوهای معرق، خاتم‌کاری و تمثال‌ها) به مدد عزاداران می‌آید و ارادت شیعیان به این امام همام را بیشتر نمایان می‌کند؛ از این روی بررسی ابعاد مختلف هنری دارای اهمیتی ویژه است و می‌تواند به درک هنر اسلامی، شیعی کمک کند.
به وجود آوردن این علامت‌ها که حاصل ذوق و اندیشه مذهبی و دستان توانا و خلاق هنرمند ایرانی است، خود گویای عشق سازنده آن به ائمه اطهار است. هنرمندان در رشته‌های مختلف بیش از گذشته رسالت به تصویر کشیدن واقعه عاشورا را بر دوش دارند. زمانی که تابلوی معرق عصر عاشورا، جلودار دسته حرکت می‌کند، چشم هر بیننده‌ای بیشتر متوجه وقایع عاشورا می‌شود. هنرمندان عاشورایی با وضو و اخلاص، به خلق اثر می‌پردازند و عشق به ائمه اطهار باعث ایجاد آثاری ماندگار می‌شود. آثاری چون تابلوهای قلمزنی، خاتم، معرق و… که علاوه بر روایت داستان عاشورا به معرفی و نام هر دسته و هیئت و منطقه، می‌پردازد.
