محمدمهدی عسگرپور رئیس هیئت‌مدیره خانه سینما درباره پیگیری‌های خانه سینما برای رفع مشکلاتی که برای برخی هنرمندان و سینماگران در ناآرامی‌های اخیر جامعه به وجود آمده و بعضاً فضای ملتهبی ایجاد کرده است، گفت: «من شهادت می‌دهم که هنرمندان کشور با عشق و علاقه به میهن خود، همواره به دنبال گفت‌وگو بوده‌اند؛ حتی در بدترین شرایط هم که کسی حاضر به گفت‌وگو نبود ما حاضر به گفت‌وگو بودیم.» بخشی از این گفت‌وگو را در ادامه به نقل از ایسنا می‌خوانید.
- انباشت مشکلات
عسگرپور درباره وضعیتی که برای برخی هنرمندان پیش‌آمده و پیگیری‌هایی که صورت داده است و نیز درباره شرایط این روزهای کشور نیز گفت: وقتی می‌خواهیم درباره مقطع فعلی صحبت کنیم باید موضوع را گسترده‌تر از یکی دو اتفاق خاص اخیر مثل بازداشت دو بازیگر ببینیم؛ یعنی مسئله را نه صرفاً در سطح هنرمندان، بلکه در سطح جامعه ببینیم. آنچه اتفاق افتاده مسائل انباشته شده‌ی حداقل دو، سه دهه است و به نظرم اشتباه است اگر بخشی از حاکمیت یا هر جای دیگر فکر کند این اتفاق‌ها مربوط به حجاب است؛ نکته اینجاست که متأسفانه در طول سال‌های اخیر زمینه گفت‌وگوی درست و شنیدن صداهای مختلف و عمل کردن به آنچه باید اتفاق بیفتد شکل نگرفته است. وقتی برخی مطالبی را که مطرح می‌شود، ریشه‌یابی کنید می‌بینید که بعضی از موضوع‌ها در سال‌های گذشته ساده‌تر بودند، ولی به آن‌ها توجه نشد، همین‌طور روی‌هم انباشته شدند و حالا به یک اعتراض منتهی شده‌اند. اگر هیچ‌کدام از طرفین نخواهند باب گفت‌وگو را باز کنند با خشونت مواجه خواهیم شد. طبیعتاً هنرمندان هم در همین بخش می‌گنجند.
- نقش اجتماعی هنرمندان
عسگرپور با اشاره به جایگاه هنر و به‌طور مشخص سینما ادامه داد: سینما همواره نقش اجتماعی جدی – حداقل در کشور ما- داشته و در دنیا هم کم‌وبیش همین‌طور است. حاکمیت خیلی وقت‌ها این نقش اجتماعی را دوست داشته و خودش هنرمندان را به آن تشویق می‌کرد و گاهی حتی می‌پرسید که چرا در فلان موضوع، هنرمندان حضور ندارند، یا به نحوی بر مشارکت آن‌ها تأکید می‌کرد؛ اما هر زمان این حضور به نفع حاکمیت نیست، گفته می‌شود «هنرمندان باید سراغ کار خود بروند.» این در حالی است که هنرمندان به شکل طبیعی با جامعه ارتباط دارند و دارای نقش اجتماعی خاص هستند. این موضوعی است که باید درک شود ولی به نظرم در برخی مقاطع به‌ویژه در بحران فعلی، انگار این نقش نادیده گرفته می‌شود؛ یعنی فراموش شده که نقش هنرمندان در مسائل اجتماعی جدی بوده است. این را هم من نمی‌گویم، بلکه تحقیقات نشان می‌دهد که هنرمندان همواره جزو سه یا چهار قشر اول مرجعیت جامعه در سه دهه گذشته بودند. این تحقیقات جامعه‌شناسانه جواب همین موضوع هستند ولی حالا شرایط به‌گونه‌ای است که یا می‌خواهند موضوع را نادیده بگیرند یا معتقدند که باید این نقش مرجعیت فقط به یک صورت خاص اظهارنظر کند.
- لزوم شنیدن صدای اعتراض
مدیرعامل خانه هنرمندان با تأکید بر اینکه «متأسفانه زمینه شنیدن صدای اعتراض در کشور ما از سال‌های دورتر شکل نگرفته و صرفاً مربوط به الان نیست، هرچند در بعضی مقاطع موارد عکس هم وجود داشته است»، گفت: در مقطع اخیر فضا به‌گونه‌ای است که انگار قرار نیست چنین زمینه‌ای شکل بگیرد و تبعات آن را هم داریم می‌بینیم؛ امروز همکاران ما بازداشت می‌شوند و فردا ممکن است این میزان گسترده‌تر شود. بعد نهاد صنفی پیگیری می‌کند و به‌جای پرداختن به موضوعات مهم‌تر صنفی، به دنبال بازداشتی‌ها است؛ بنابراین به نظر می‌رسد این جریانی است که پایان مشخصی هم ندارد.
- خانه سینما به دنبال پیگیری آرام و منطقی است
وی در ادامه اظهار کرد: خانه سینما در دو ماه اخیر سعی کرد سیر پیگیری آرام و منطقی خود را داشته باشد، با نهادهای ذی‌ربط گفت‌وگو کند تا بخشی از این مشکلات حل شود ولی به نظر می‌رسد در جاهایی ترجیح داده می‌شود که این گفت‌وگو با آن شکلی که در حال پیش رفتن بود، ادامه نداشته باشد. انگار برخی به دنبال این هستند که به‌نوعی لشکرکشی اتفاق بیفتد. ما در این مدت بر اساس تعداد بازداشتی‌ها و ممنوعیت‌هایی که اعلام شده بود و هرکدام شرایط متفاوتی هم دارند جلسه‌های مختلفی با نهادهای امنیتی و دادستانی داشتیم. بعضی از همکاران احضار شده‌اند
بعضی بازداشت و بعضی هم پاسپورتشان گرفته شده است. درباره افرادی که پاسپورت آن‌ها گرفته شده مواردی هست که هیچ حکمی برایشان وجود ندارد. برخی افراد هم در زندان هستند که علت آن قابل بررسی است. این‌ها همه بخشی از آن مسائل انباشته شده است که ما هر دوره پیگیری کردیم.
- محدودیت طرح موضوع در سینما
عسگرپور در پاسخ به اینکه آیا می‌توان محدودیت‌هایی را که در دوره‌های گذشته برای طرح موضوع در سینما به‌ویژه در بستر سیاسی وجود داشته و اجازه مطرح شدن انتقادها را کمتر می‌داد در شنیده نشدن صدای انتقاد مردم دخیل دانست؟ بیان کرد: بخشی از ماجرا همین است که ما سینمای سیاسی را به‌جز اندک مواردی که خود سینماگران تلاش کرده‌اند، نداشتیم و چندان اجازه ساخت این نوع فیلم‌ها داده نشد. علاوه بر این‌ها سینمای اجتماعی هم که تلاش می‌کرد این خلأ را پر کند، آن‌قدر مورد اتهام قرار گرفت و برخوردهای بد دید. جامعه امروز ما دچار مسائلی است اما متأسفانه طرح کردن آن‌ها به برخی آقایان برمی‌خورد و هر دوره فکر می‌کردند اگر برخی موضوع‌ها عنوان شود، مشکل به وجود می‌آید و بعداً نمی‌توان آن‌ها را جمع کرد؛ بنابراین آن‌ها باید امروز پاسخگو باشند و به‌جای اینکه بگویند هنرمندان به خاطر پُست گذاشتن در اینستاگرام به جامعه لطمه می‌زنند، باید این مسائل را پاسخ دهند. این حرف‌ها نادرست است که بگوییم اگر هنرمندان یا خود مردم، پستی اعتراضی نمی‌گذاشتند به این معنا بود که وضعیت اجتماعی، اقتصادی، محیط زیستی و … خوبی داشتند و هیچ مشکلی وجود نداشت. جایی به عده‌ای گفتم تصور کنید که الان سال ۱۴۰۱ نیست و چند سال قبل هستیم، مردمی داریم که با یک سری مسائل طرف هستند، مثلاً از یک‌سو محیط‌زیستشان در حال نابودی است و از یک‌سو ارزش پول ملی آن‌ها پایین می‌رود، تعداد فقیرها بیشتر می‌شود، نسبت درآمدها با خرج مسکن و خودرو و زندگی تفاوت دارد، چنین مردمی چطور باید اعتراض کنند؟ چه چیزی را و کجا باید می‌گفتند، وقتی که درها بسته می‌شود و اجازه اعتراضی که بتوانند به نتیجه برسد داده نمی‌شود؟ پس طبیعی است که امروز این‌طور می‌شود درحالی‌که همین هنرمندان در آن مقطع درباره این موضوع‌ها فیلم ساختند ولی متأسفانه توجهی نشد.
- ما می‌خواهیم گفت‌وگو کنیم، کجا باید گفت‌وگو کنیم؟
این سینماگر در پاسخ به پرسش قبلی خود (حالا ما چه‌کار می‌توانیم بکنیم؟) گفت: ما در نهاد صنفی (خانه سینما) تاکنون به دنبال گفت‌وگو بودیم و من بر اساس جایگاه صنفی خود رفتار و تصمیم‌گیری کرده‌ام. در دو ماه گذشته اوضاع‌واحوال را پیگیری می‌کردیم. متأسفانه بعد از هر جلسه فکر می‌کنیم به یک جمع‌بندی نسبتاً خوبی نزدیک می‌شویم ولی فردای آن، معادلات دیگری همه‌چیز را به هم می‌زند. انگار رصد می‌کنند و می‌بینند که ما به یک نقطه نسبتاً مثبت نزدیک می‌شویم و بعد یک مجموعه دیگر کارها را به هم می‌زند. پس به نظر می‌رسد باید کم‌کم دیگر جلسه نگذاریم، چون انگار این گفت‌وگوها بی‌فایده هستند؛ این در حالی است که مدام ما را دعوت به گفت‌وگو می‌کنند؛ اما گفت‌وگو مناسباتی دارد. این چه گفت‌وگویی است که حتی در مجلس وقتی یک نفر می‌خواهد صحبت کند، میکروفن او را می‌بندند؟ من به‌عنوان نماینده نهاد صنفی می‌گویم که می‌خواهیم گفت‌وگو کنیم، کجا باید گفت‌وگو کنیم؟ من تصور می‌کنم ما در مسیری بودیم که راه پهنی داشت ولی هرروز در حال باریک‌تر شدن است.
رئیس هیئت‌مدیره خانه سینما در پایان تأکید کرد: جامعه فرهنگ و هنر در طول این سال‌ها همواره یک نقش اجتماعی جدی داشته و همواره دلسوزانه حضور داشته است. بنده و خیلی‌های دیگر در سینما و حوزه‌های هنر همیشه دنبال گفت‌وگو بوده‌ایم و هیچ‌وقت از آن فرار نکرده‌ایم. الان هم خیرخواهانه مسائل را پیگیری می‌کنیم.
