سمفونی نخستین‌های موسیقی در بتهوون در سال ۱۳۳۲ بود که مرکز موسیقی بتهوون توسط برادران«چمن‌آرا» به نام‌های کریم، عباس، احد و محسن در مغازه کوچکی در خیابان منوچهری راه‌اندازی شد. این مغازه ۱۰سال بعد به مکان بزرگ‌تری در خیابان چهارراه ولی‌عصر(عج) منتقل و بعدها به مرکز بزرگ و مهم پیدا کردن صفحه، نوار کاست و سی‌دی برای اهالی شهر تهران تبدیل شد. مرکز موسیقی بتهوون از قدیمی‌ترین و نخستین مؤسسه‌های نشر موسیقی زنده در ایران به‌ویژه شهر تهران است که این روزها پس از فراز و فرودهای‌کاری و خدماتی که در عالم موسیقی داشت به همت فرزندان خانواده چمن‌آرا هنوز چراغش روشن است و از مدتی پیش در خیابان میرزای شیرازی به‌عنوان خانه موزه با کلی برنامه پر و پیمان در عالم موسیقی فعالیت می‌کند. به همین بهانه به نوستالژی‌های خانه موزه بتهوون سرک کشیدیم.
خانه موزه بتهوون قدیمی‌ترین مؤسسه موسیقی و نشر موسیقی زنده ایرانی است. جایی که بسیاری از بزرگان هنر موسیقی از دل همین مؤسسه قدیمی به آسمان هنر معرفی شدند.
- نخستین صفحه‌های سنگی وارداتی
وقتی وارد این خانه موزه می‌شویم تابلوی بزرگی در ورودی آن نصب و در آن لیست بزرگی از فعالیت‌ها و خدمات خانواده چمن آرا به عرصه موسیقی کشور نوشته شده است. ابتدا «کریم چمن آرا» این مؤسسه فروشگاه را راه‌اندازی کرد بعدها برادرانش هم برای ادامه کار به او پیوستند. کمی که گذشت این فروشگاه تبدیل به مرکز نشر موسیقی زنده شد. نخستین صفحه‌هایی که به ایران وارد می‌شد صفحات سنگی بود که عموماً از کشورهای هند، گرجستان و اردن فعلی وارد ایران می‌شد. کمی بعدتر به نسل صفحات وینیل، آخرین محصول نفت فشرده رسید که در ابتدا در مغازه بتهوون این صفحات فروخته می‌شد. تا به مرور شکل بنگاه نشر موسیقی را به خود گرفت. تولید صفحه گرامافون در ایران، صفحه استریو، راه‌اندازی نخستین سایت موسیقی، فروش اینترنتی بلیت موسیقی و برپایی کنسرت‌ها و بسیاری از این نخستین‌ها به واسطه مؤسسه موسیقی بتهوون در ایران مرسوم شد.
- راه‌اندازی یک مجموعه فرهنگی موسیقی
بسیاری از موسیقی‌های خاطره‌انگیز قدیمی و نوستالژی از آثار تولیدی مرکز موسیقی بتهوون است. در واقع برای حفظ همین خاطره‌ها و بعضی اسناد جالب در عالم موسیقی بود که پیشنهاد راه‌اندازی خانه موزه بتهوون از سوی میراث فرهنگی به خانواده چمن‌آرا داده شد. قدیمی‌ترین اسناد موجود در این موزه به سال۱۳۴۲ می‌رسد. در میان همه اسناد باقی‌مانده از روزهای نخست راه‌اندازی مؤسسه صفحه و جلد صفحه‌هایی حتی مربوط به اواسط دهه۳۰ هم وجود دارد. در واقع بخش جالبی از آثار، قراردادها و حتی دست نوشته‌های هنرمندان، آهنگسازان، ترانه‌سراها و شاعران، نخستین قراردادهایی که میان شرکت‌ها، ارگان‌ها و مؤسسات فرهنگی از ابتدای قرن حاضر تا امروز در این خانه موزه موجود است.
نکته جالب، ماجرای کپی رایت موسیقی در دهه‌های ۳۰ و ۴۰ بود که در روزگاری که خبری از اینترنت، بلوتوث و بسیاری از دستگاه‌های تکثیر موسیقی و فیلم نبود گاهی اوقات این کار انجام می‌شد. چون آن زمان کپی صفحه آسان نبود. اگر‌کاری باارزش بود در بعضی استودیوها حتی رادیو ملی ایران آن اثر را کپی می‌کردند.
- نخستین بنگاه آرشیو مطبوعاتی ایرانی
کتابخانه ویژه فروش آثار موسیقی و کتاب‌های جدید و نایاب از بخش‌های جالب این خانه موزه است. تا قبل از انتشارات امیرکبیر و اقبال در تهران چیزی به اسم انتشارات در ایران وجود نداشت و اغلب از واژه بنگاه انتشاراتی استفاده می‌شد. سال ۱۳۳۲ خانواده چمن آرا در تبریز بنگاه مطبوعاتی داشتند که در آن نشریات آذری زبان و سیاسی آن دوره فروخته می‌شد. اما بعد از مدتی هر روزنامه‌ای در ایران چاپ می‌شد به تبریز، فرستاده و در همین بنگاه آرشیو می‌شد. طبیعتاً فروش کتاب برای علاقه‌مندان به عالم موسیقی از امکانات پیش‌بینی شده موزه است. البته از کتاب‌هایی که آن زمان از سوی بنگاه چمن‌آرا منتشر می‌شد فقط ۲نسخه برای نمایش در موزه و همین کتابخانه موجود است. آثار خطاطی آقای عطارچیان و تعدادی آثار تایپوگرافی از جالب‌ترین آثار این موزه در بخش کتابخانه است.
- نخستین صفحه «تولدت مبارک»
در دل خانه موزه بتهوون تا دلتان بخواهد پر از نوستالژی‌های جالب از هنرمندان عالم موسیقی است و چیزی‌هایی که تقریباً این روزها هیچ اثری از آنها نیست. مثل نخستین دستگاه‌های استریو، ضبط موسیقی، صفحه و گرام و حتی نوارهای کاستی که برای بسیاری از ما تبدیل به نوستالژی شده است.
یکی از جالب‌ترین آثار به جامانده در این خانه موزه صفحه ترانه «تولدت مبارک» است. نخستین صفحه‌ای که از سوی مؤسسه بتهوون تولیدشد. ماجرا از این قرار بود که این ترانه به سفارش ۳سالگی پیکان برای کارخانه ایران ناسیونال ساخته شده بود تا در تبلیغات خودرو پیکان در تلویزیون مورد استفاده قرار بگیرد. اما آنقدر مورد استقبال قرار گرفت که چندین خواننده با ورژن‌های مختلف این ترانه را خواندند و در استودیوهای مختلف ضبط شد.
