روز دانشجو یک نماد تاریخی است که به نظر میرسد برای همه اعصار این سرزمین کاربرد دارد. این روز، به یاد سه دانشجو (مصطفی بزرگنیا ، احمد قندچی و مهدی شریعترضوی) که هنگام اعتراض به دیدار رسمی ریچارد نیکسون، معاون رییسجمهور وقت ایالاتمتحده امریکا در تاریخ ۱۶ آذر ۱۳۳۲ (حدود چهار ماه پس از کودتای ۲۸ مرداد همان سال) در دانشگاه تهران کشته شدند، گرامی داشته میشود. از سال ۳۲ که در دانشکده فنی دانشگاه تهران حضور اعتراضی دانشجویان منجر به شکلگیری یک فاجعه شد تا به امروز دانشگاه و دانشجو همواره در بطن تحولات و حوادث این کشور قرار داشته است. این نماد تا به امروز نیز همچنان محترم شمرده میشود و مورد وفاق همه فعالان حوزه مبارزات سیاسی و به ویژه دانشگاهی قرار دارد. به عبارتی میتوان گفت که از گذشته تا هنوز تمام جریانات سیاسی چه جریانهای چپ، چه ملی و چه مذهبی در نکوداشت این روز و احترام به شهدای این روز هیچ اختلافی با هم نداشته و ندارند. در واقع یکی از نقاط توافق میان همه گروههای سیاسی که نمادی آگاهیبخش، استقلالطلبانه و آزادیجویانه است، روز دانشجو است. همچنان هم پس از گذشت هفت دهه، روز دانشجو سرمایهای اجتماعی و ملی برای همه ایرانیان است. این سرمایه باید حفظ شود و ارج نهاده شود. اساسا بر بلندای این روز است که دانشجو برای مردم ایران واجد این اندازه اهمیت شده و مردم حرمت ویژهای برای آن قائل هستند. مردم ایران از صمیم قلب خواستار حفظ حرمت دانشگاه و دانشجو هستند و حفاظت از این فضا را از مسوولان طلب میکنند. اما طی ماهها و هفتههای اخیر رفتارهای نامناسب و رویکردهای غلط در مواجهه با مطالبات دانشجویان و دانشگاهیان در پیش گرفته شده است. امیدوارم اتفاقات تلخی که این روزها هم در ساحت جامعه و هم در ساحت دانشگاهها در حال وقوع است، پایان یابد و یک چنین صحنههای تلخ و خشنی دیگر تکرار نشود. معتقدم روز دانشجو فرصتی است که از طریق آن میتوان برخی تلخیها و زخمها را تیمار کرد.
ضروری است مسوولان از این فرصت برای آزادی دانشجویان و سایر اقشار جامعه (هنرمندان، ورزشکاران و…) استفاده و اعلام کنند که صدای تحولخواهی دانشجویان و کلیت جامعه را شنیدهاند. نباید فراموش کرد که جامعه این باور را دارد که دانشجو یک گروه مرجع است. گروهی که میتواند مطالبات جامعه را به گوش حاکمان برساند و برای مردمش هزینه بپردازد. حاکمیت نیز باید از رویکردی که تا به امروز از دانشگاه داشته است، دست بردارد و فضای دانشگاه را در شأن دانشجویان و فضای علمی ساماندهی کند. ایران برای رشد، برای توسعه، برای آزادی، برای رفاه به دانشجویانی پویا، مستقل، آزاد و فرهیخته نیاز دارد. این ظرفیت در کشور وجود دارد و حاکمیت باید از فشار به نهادهای دانشگاهی دست بردارد. امیدوارم در روز دانشجو، خبرهای امیدبخشی از آزادی دانشجویان زندانی و پایان فشار به دانشگاه شنیده شود، ضمن اینکه به بهانه دانشگاه، فضای عمومی جامعه نیز مهیای تغییر و تحول در راستای مطالبات مردم شود.