با اینکه بیش از دو دهه از کنایهی پل ریکور ـ فیلسوف و پدیدارشناس فرانسوی ـ به مقررات نظام آموزشی فرانسه نسبت به مسألهی پوشش میگذرد[۱]، هر سال با فرا رسیدن ماه سپتامبر و آغاز به کار مدارس در فرانسه، منازعه بر سر قانون ممنوعیت حجاب در مدارس دولتی این کشور ـ که از سال ۲۰۰۴ تنفیذ شده بود ـ بالا میگیرد. گویا امسال هم با اعلان ممنوعیت پوشیدن عبایه (چادر عربی) برای دختران و قمیص (پیراهن بلند) برای پسران، از مدرسه رفتن ۶۷ نفر از دانش آموزان دختری که حاضر به ترک این پوشش نشدهاند، ممانعت به عمل آمده است. حال کار به پارلمان فرانسه رسیده و این قضیه در پارلمان به بحث گذاشته خواهد شد. اما ریشهی این منازعه را باید در تلقی و تعریف خاص دولت فرانسه از سکولاریسم دانست که به سال ۱۹۰۵ و تصویب قانون جدایی کامل دولت از کلیسا در جمهوری سوم فرانسه برمیگردد.
ما پیشتر اینجا در نوشتاری مجزا با استناد به یکی از منازعات حقوقی ایالات متحده دربارهی آزادی مذهبی در مدارس، تفاوتهای بنیادین دو نظام حقوقی لائیسیزم فرانسوی و سکولاریسم انگلیسی را در این باره واکاوی کرده بودیم که به همین مناسبت مجددا آن را بازنشر میدهیم
ارجاعات:
[۱]. ریکور در یکی از مصاحبههای خود با عنوان “سکولاریسم و آموزش” گفته بود: “این مسخره است که عملا یک دختر مسیحی می تواند در مدرسه ماتحت خود را نشان دهد اما برای یک دختر مسلمان ممنوع است که سر خود را بپوشاند”
Paul Ricoeur, CRITIQUE AND CONVICTION, p. 135, Translated by Kathleen Blarney, Columbia University Press, 1998