چند صباحی است به ابتکار شبکه دو سیما ، تلاش گردیده تا کاربرد واژه های بیگانه محدود و استفاده از واژه های فارسی مورد توجه قرار گیرد . برای این منظور خبرنگار شبکه فوق به طور مرتب ، به سراغ اعضای هیات دولت و نمایندگان مجلس و دیگر مسئولان رفته و ایرادات واژگانی آن ها را گوشزد می نماید .
🌹 به مناسبت فرا رسیدن تعطیلات نوروز ، با خانواده سفری به مشهد داشتم . در حین گشت و گذار در خیابان های شهر ، واژه ” بولوار ” توجه مرا به خود جلب کرد . این واژه در گذشته و در همه شهرها به صورت ” بلوار ” نوشته می شد . اما اخیرا در برخی شهرها و بر روی برخی تابلوها به شکل ” بولوار ” نوشته می شود . همین قضیه ، زمینه گفت و گویی میان اعضای خانواده را به همراه داشت .
🌹 برخی بر ریشه ایرانی بودن این واژه و برخی بر ریشه بیگانه بودن آن تاکید داشتند . در عین حال ، تغییر صورت کلمه از ” بلوار ” به ” بولوار ” هم محل اختلاف بود . برای رفع ابهام به جست و جو در فضای مجازی پرداختم .
🌹 با بررسی در فضای مجازی مشخص گردید ؛ واژه فوق ، کلمه ای فرانسوی و به معنای معبر یا خیابانی بزرگ در شهر است ، که معمولاً خطِ رفت و برگشتِ آن توسط موانع ترافیکی یا فضای سبز از هم جدا شده و نیز به معنای خیابانی که باغچه ها و چمن ها و درختان بسیار دارد و محل گردش عموم است ، به کار می رود .
🌹 بنابراین ، بلوار یا بولوار واژه ای بیگانه است که متاسفانه سالیان سال است که بر روی تابلوهای شهری جاخوش کرده است . حال که پاسخ سوال اول روشن شد، تلاش می شود تا دلیل تغییر شکل واژه از ” بلوار ” به ” بولوار ” نیز روشن شود .
🌹 بررسی ها حاکی از آن است که دو دلیل برای این تغییر ، وجود داشته است : ۱ ) نظریه اهل حل و عقد : برخی از اصحاب فن بر این نظرند که تلفظ صحیح واژه Boulevard در زبان فارسی ، بولوار است که به غلط ، بلوار بیان شده است .متاسفانه این گروه ، بدون توجه به بیگانه بودن این واژه ، صرفا بر تغییر شکل آن و تصحیح خط الرسم آن تاکید نموده اند . ۲ ) تشابه اسمی : در زبان فارسی واژه ” بل ” پیشوندی است که بر سر برخی واژه‌ها می‌آید و معنای « بسیاری » و « فراوانی » می‌دهد . در زبان عامیانه نیز به معنای « چیزی که از روی هوا گرفته شود » ، « گرفتن » و « چیزی را از روی هوا قاپ زدن » آمده است .
🌹 در عین حال واژه « بل » در برخی ازگویش ها به ویژه در منطقه خراسان ، به معنای « ابله » ، « احمق » و « زشت و قبیح » به کار می رود ، که جمع آن با کلمه ” وار ” مفهوم احمقانه و وقیحانه را به ذهن تداعی می کند . به نظر می رسد این برداشت معنا یی از واژه بلوار ، در مجاب نمودن شورای شهر و شهرداری برخی شهرها به ویژه مشهدالرضا ، در تغییر رسم الخط از « بلوار » به « بولوار » بی تاثیر نبوده است . با این حال ، مسئله اصلی همچنان باقی است و آن بیگانه بودن واژه فوق است .
🌹 به نظر می رسد مسئولین ذیربط بهتر است به جای استفاده از این واژه بیگانه و نچسب ، معادل فارسی آن را مورد توجه قرار دهند تا ضمن بر طرف کردن معایب بالا ‘ فارسی را نیز پاس بداریم .
🌹 پیشنهاد می گردد برای این منظور از واژه ” باغ راه ” به جای ” بلوار ” یا ” بولوار” استفاده شود و برای محل تقاطع ” باغ راه ها ” نیز ، از واژه ” چهار باغ ” استفاده گردد .
