با وجود بحرانهای درونسرزمینی ایران، یکی از خطرات اصلی بیرونی مغفول مانده است. امروز در نزدیکترین کشور همسایهمان افغانستان حکومتی سرکار آمده است که میتواند بزرگترین چالش امنیتی را برای ایران امروز درست کند. طالبان امروز با طالبان سال ۱۳۷۷ تفاوتهایی دارد؛ اما این تفاوتها نه از جنبه مثبت بلکه از بُعد خطرات امنیتی بیشتر است.
در سال ۷۷ دولتی در ایران برسر کار بود که از پشتوانه رای بیست میلیونی مردم برخوردار بود و در یک انتخابات پرشور پیروز شده بود. شرایط اقتصادی در ثبات و نظم خاصی بهسر میبرد و تحریم اقتصادی فراگیر وجود نداشت. در سال ۷۷ دولت سعودی و امارات و از همه مهمتر اروپا در یک رابطه نسبتاً خوبی با ایران بهسر میبردند و دولت حاکم در ایران از «مشروعیت» و مقبولیت لازم و کافی برخوردار بود.
بحران جدی امنیتی دیگر مهاجرانی است که با حاکم شدن طالبان به ایران مهاجرت کردهاند. در میان «مهاجران جدید» برخی افرادی دیده میشوند که سمپاتی با طالبان یا افکار متحجر آنها دارند و این میتواند در صورت هرنوع چالش امنیتی برای ایران خطرآفرین باشد. خبرهای غیررسمی از ورود نزدیک به دومیلیون مهاجر افغان جدید از افغانستان به ایران پس از حاکم شدن طالبان در افغانستان دارد.
همه موارد فوق باید مسئولان ایرانی را به این اندیشه وادارد که سخنانی چون «جنبش اصیل منطقه» و «طالبان متفاوت»، سخنانی غیرقابل دفاع و غیرواقعی است. باید رفتارهای این طالبان را بهخوبی مورد مداقه قرار داد؛ وگرنه، امکان ضربه خوردن از همین طالبانی که برخی در داخل با تحلیلهای ضعیفشان آن را متفاوت جلوه دادند، بسیار جدی خواهد بود.