مذاکرات برجام به مرحله‌ای رسیده که ابعاد آن به مسائل خارج از گفت‌وگوها گره خورده است. تضمین خواهی روسیه و تأثیرگذاری عربستان و اسرائیل بر روند مذاکرات نشان‌دهنده آن است که برخی کشورها به دنبال منفعت‌طلبی از میز مذاکرات هستند. میز مذاکره که به مرحله نهایی رسیده بود و تلاش می‌کرد برای پایان جنگ اقتصادی علیه مردم ایران اقدام کند اکنون دستاویزی برای روسیه قرارگرفته تا تحریم‌های خود را به وسیله آن دور بزند. گویا عرصه به روسیه تنگ‌شده که می‌خواهد از آب گل‌آلود برجام ماهی بگیرد. سفر وزیر امور خارجه کشورمان به مسکو نیز در همین راستا ارزیابی می‌شود. در این ارتباط ستاره صبح با دکتر محمدجواد حق‌شناس استاد روابط بین‌الملل گفت‌وگویی انجام داده که در ادامه می‌خوانید.
- به نظر شما علت توقف مذاکرات وین را چیست؟
بعد از انعقاد برجام در دولت اول روحانی مهم‌ترین اتفاق خارج شدن ایران از تحریم‌های شورای امنیت بود و این اتفاق به تلاش گروه مذاکره‌کننده دکتر ظریف انجام شد البته که سیاست حاکمیت بر این موضوع استوار بود که با نرمش قهرمانِ مذاکرات به رفع تحریم بینجامد. در این رفع تحریم‌ها بود که ما از ذیل بند هفت شورای امنیت خارج شدیم. تحریم‌ها مهمی که توسط احمدی‌نژاد کاغذ پاره خوانده شد با لغو آن گشایش‌های بسیار در کشور حاصل شد. باروی کارآمد ترامپ و خارج شدن ایالات‌متحده از توافق برجام و به‌تبع آن وضع تحریم‌های گسترده علیه جمهوری اسلامی عملاً مسئولیت بدعهدی در برجام به عهده واشنگتن قرار گرفت. ابعاد این تحریم‌ها باعث شده بود برخی متحدان ما مثل چین و روسیه نیز نتوانند با ایران همکاری کنند و متأسفانه فشار این مسائل به بدنه مردم وارد شد. دولت بدیدن با وعده احیای برجام روی کارآمد. به نظر می‌آید مذاکرات در همان مقطع یعنی اوایل روی کارآمد بدیدن فارغ مسائل داخلی که دستاورد برجام به نفع چه کسی تمام می‌شود اجازه داده می‌شد که احیای برجام صورت می‌گرفت امروز دچار ابعاد پیچیده برای احیای برجام نبودیم. نباید منافع ملی را فدای رقابت‌های سیاسی داخلی در کشور کرد. تأخیر و تعلل گروه ایرانی در پی فشار جریان تندرو در کشور منافع ملی را قربانی کرد و عملاً مذاکرات را به دولت جدید موکول کرد و امروز ما شاهد هستیم که این تأخیر چگونه به توافق برجام آسیب زد.گفتگو بر سر منافع ملی کشورمان فقط با امریکا باید صورت گیرد. حتی حضور کشورهایی مثل فرانسه، انگلیس، روسیه چین و المان ضرورتی ندارد. میز مذاکره دو ضلع دارد آن هم ایران و آمریکا و هر دو کشور بر محور منافع ملی خودشان حرکت می‌کنند. آمریکا برای تأمین منافع خود ایران را تحریم کرده است. متأسفانه سایر کشورهای جهان هم امریکا را همراهی می‌کنند. ایران باید بداند که برخی از کشورها منافع خودشان را در تنش بین ایران و آمریکا تعریف می‌کنند. از نزدیکی ایران و آمریکا بیش‌ترین ضرر را اسراییل می‌کند و در مرتبه‌های بعدی عربستان، روسیه و چین هم از پیشرفت ارتباط تهران واشنگتن خوشحال نمی‌شوند.
- واکنش ایران به اسرائیل در به شهادت رساندن دو پاسدار در سوریه چه تأثیری درروند احیای برجام دارد؟
اسرائیل تمام تلاش خود را می‌کند که برجام احیا نشود. برای این هدف از تمام توانش بهره می‌گیرد. از عملیات نظامی در سوریه گرفته، تا عملیات اطلاعاتی و جاسوسی و یا حتی علم کردن خانم کاترین شکدم. اسرائیل از لابی خودش در کنگره امریکا استفاده خواهد کرد.
- چرا اخبار مذاکرات وین در کشور به صورت قطره‌چکانی و به صورت کلمات کلی به مردم اطلاع‌رسانی می‌شود؟
گروه مذاکره‌کننده می‌داند که در این فضا چقدر تحت فشار است. ممکن است درج اطلاعاتی موجب خنثی شدن تصمیمات آنها باشد. حتی در این فضا مجلس نیز در جریان امور قرار نمی‌گیرد. طبیعتاً این پرهیز از درج اطلاعات هزینه‌ها و فوایدی دارد که توسط وزارت امور خارجه سنجیده می‌شود. نتیجه مذاکرات برجام در هاله‌ای از ابهام قرار دارد
