اخیرا وزیر محترم آموزش و پرورش ضمن انتقاد از تعطیلی مداوم مدارس به جهت آلودگی هوا ، خواهان تغییر درشاخص های آلودگی هوا شده و اظهار داشته است : « در دنیا مدارس را با این شاخص آلودگی هوا (شاخص ۱۵۰) تعطیل نمی‌کنند! » و « در دنیا و در موقعیت آلودگی هوای بنفش ، مقطع متوسطه به هیچ وجه تعطیل نمی شود و تنها در برخی مناطق ، مدارس دوره ابتدایی تعطیل می شود … و مدارس درکشورهایی نظیر مکزیک ، فرانسه و … با گذر شاخص آلودگی از عدد ۳۰۰ تعطیل می شوند !»
در این رابطه ، ذکر چند نکته خالی از لطف نیست :
۱ ) در رابطه با نسبت شاخص های آلودگی هوا با تعطیلی مدارس در سایر کشورها ، سایت های فارسی زبان ، مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت . انتظار می رفت با توجه به مسئله آلودگی هوا که برای چند دهه پایتخت و شهرهای صنعتی ایران را درگیر خود نموده و تعطیلی مدارس را در پی داشته است ، مطالب فراوانی یافت شود ، اما با کمال تعجب هیچ نوع خبر و متن و اطلاعات موثقی در این زمینه مشاهده نشد و اطلاعات مربوط به تعطیلی مدارس سایر کشورها با شاخص های آلودگی هوا ی بالای ۳۰۰ ، صرفا بعد از سخنرانی وزیر آموزش و پرورش و حواشی مربوط به آن ایجاد شده است .
۲ ) مطابق با تعریف شرکت کنترل کیفیت هوا “شاخص اندازه گیری آلودگی هوا بر اساس استاندارد EPA است که در بسیاری از کشورهای دنیا مورد استفاده است و دارای تقسیم بندی مشخصی است : ۰تا ۵۰ پاک ، ۵۱تا ۱۰۰ سالم ، ۱۰۱تا ۱۵۰ ناسالم برای گروه های حساس ، ۱۵۱ تا ۲۰۰ ناسالم برای همه ، ۲۰۰ تا ۳۰۰ بسیار ناسالم ، ۳۰۰ تا ۵۰۰ خطرناک ( لازم به یادآوری است در شرایط خطرناک{ ۳۰۱ تا ۵۰۰ } ، دستور تخلیه شهرها صادر می شود و به هیچ وجه افراد نباید از منزل خارج شوند و در جریان هوای آزاد بیرون قرار بگیرند.). با این وصف یا کشورهای فوق الذکر( چین ، مکزیک ، فرانسه و … ) خلاف استاندارد EPA عمل می کنند ( که بعید به نظر می رسد )و یا به استاندارد های دیگری عمل می‌کنند که در آن نحوه محاسبه میزان آلودگی ها با ارقام و اعداد دیگری تعریف می شود.
۳ ) با علم به اینکه آلودگی هوا در مقیاس بالاتر از ۱۵۰ برای سلامتی انسان و به ویژه دانش آموزان مضر است ، حتی با قبول این فرض که در کشورهایی مانند چین ، مکزیک ، فرانسه با شاخص های آلودگی بالاتر از ۲۰۰ و حتی ۳۰۰ ، مدارس را تعطیل نمی کنند ، حجتی برای دایر کردن کلاس های درس نبوده و تشکیل چنین کلاس هایی ، فاقد وجاهت قانونی و اخلاقی است .
۴ ) وضعیت آلودگی شهرهایی مانند تهران به گونه ای است که حتی در طول سال ، فاقد یک روزهوای پاک می باشند . فعالیت مستمر افراد و به ویژه دانش آموزان در چنین هوایی ، که گاه آلایندگی های آن به بیش از ۲۰۰ و حتی ۳۰۰ ( در برخی ایستگاه ها ) می رسد ، سلامتی آن ها را به مخاطره می اندازد . در چنین مواردی تعطیلی مدارس می تواند فرصتی برای تنفس و مرهمی بر آلایندگی ها باشد .آیا در سایر کشورهایی که با پدیده آلودگی هوا مواجه اند مانند چین ، مکزیک و فرانسه و … ، وضع به همین صورت است ؟
۵ ) ۱۹ فروردین ۱۴۰۱ در حالی که شاخص آلودگی هوا در بیشتر مناطق تهران کمتر از ۲۰۰ بوده است ، در برخی مناطق این میزان حدود ۴۰۰ و حتی ۵۰۰ اعلام شد . با توجه به افزایش آلودگی هوا در روزهای سرد سال ، وجود این میزان آلودگی در برخی ایستگاه ها ، بویژه در فصل سرد زمستان بسیارمحتمل بوده است .بنابراین ، از آن جا که افزایش آلودگی هوا اولین تاثیر خود را بر تعطیلی مدارس می گذارد ، در این فاصله نه ماهه ، چه تدابیری برای مقابله با این مسئله در نهاد آموزش و پرورش و دولت محترم اتخاذ گردید ؟ آیا راهکار ارتقای شاخص های آلودگی هوا به منظور مقابله با تعطیلی مدارس- به عنوان ساده ترین و کم خرج ترین راه – طرحی از پیش تعیین شده نبوده است ؟
۶ ) وزیر آموزش و پرورش ، ضمن انتقاد از تعطیلی مکرر مدارس ، به هزینه ۱۰۰۰ میلیارد تومانی روزانه آموزش و پرورش اشاره و بر ارزش افزوده کلاس های حضوری تاکید نمودند . در اهمیت تشکیل کلاس های درس حضوری در شرایط مناسب ، هیچ شک و شبهه ای وجود ندارد ، اما وزیر چنان از هزینه روزانه آموزش و پرورش سخن راندند که گویا کل مبلغ فوق ، در مناطق آلوده – که کمتر از ۳۰ درصد مدارس کل کشور را در بر می گیرد – هزینه می شود ، این در حالیست که بخش قابل توجهی از مدارس در این مناطق به صورت غیر انتفاعی و هیأت امنایی اداره می شود که هزینه های آن ها بر دوش والدین دانش آموزان می باشد . شنیده ها حاکی از آن است که والدین برخی از دانش آموزان مدارس فوق ، با توجه به تعطیلی مکرر مدارس ، خواهان استرداد مبالغ پرداختی خود شده اند. آیا نگرانی ها از تعطیلی مدارس دولتی مناطق آلوده است ، یا بابت درخواست والدین دانش آموزان مدارس غیر انتفاعی و هیأت امنایی جهت استرداد وجوه پرداختی خود؟
با توجه به مطالب فوق ، آیا بهتر نیست وزیر محترم آموزش و پرورش به جای پاک کردن صورت مسئله و نادیده گرفتن شاخص های آلودگی هوا و تلاش برای تغییر آن ها و در نتیجه به خطر انداختن سلامت دانش آموزانی که آینده سازان این مرز و بوم هستند ، ادامه کار خود و همکاران خود در نظام آموزش و پرورش را موکول به تصویب طرح جامع کاهش آلودگی هوا در مجلس شورای اسلامی در زمان معین و با استفاده از تجربه موفق کشورهایی نظیر مکزیک در این رابطه نماید؟
