روحانی پایبند بر اصول | محمدعلی بهمنی قاجار

درگذشت آیت‌الله صافی گلپایگانی، ایران و جهان تشیع را از یک عالم دینی پایبند به اصول و خط قرمزهای مشخص محروم کرد، اگرچه آیت الله صافی را نمی‌توان روحانی ترقی‌خواه و نوگرا دانست، ولی همین محافظه‌کاری ایشان نیز ارزش و قدری داشت که از حقوق فردی و شرعی مردم در برابر دست‌اندازی‌های اهل قدرت صیانت می‌کرد، نگاه آیت‌الله صافی، نزدیک به رویکرد سنتی به تشیع بود، از همین رو کتاب شهید آگاه را در نقد و رد کتاب شهید جاوید به نگارش درآورد تا با آن چه نگاه بدعت‌آمیز نسبت به تشیع می‌دانست و برای امام معصوم شأنی مانند مردم عادی قائل می‌شد، مخالفت کرده و از جایگاه قدسی امامت دفاع نماید.
مرحوم صافی گلپایگانی در چند وقت اخیر نیز مواضعی مبتنی بر اصول اتخاذ کرده بود که حالا اهمیت آن بیش از پیش روشن می‌گردد، ایشان از معدود علما و مراجع شیعه بود که آشکارا در برابر قدرت گرفتن دوباره طالبان در افغانستان موضع‌گیری کرد و همراه و در کنار مردم افغانستان و به ویژه شیعیان آن سرزمین بود، اکنون که می‌بینیم روز به روز رفتار خصمانه طالبان نسبت به مردم افغانستان و شیعیان و فرهنگ و سنن ایرانی و حتی نسبت به دولت ایران، آشکارتر و عیان‌تر می‌گردد، دوراندیشی آیت‌الله صافی گلپایگانی بیش از پیش روشن می‌گردد، چندی پیش نیز آیت‌الله صافی گلپایگانی خواستار رفع انزوا ایران و بهبود روابط کشور با جهان شده بود، این مهم نیز اکنون و پس از حواشی مربوط به سفر اخیر ریاست قوه مجریه به روسیه بیش از پیش درک می‌گردد. آیت‌الله صافی گلپایگانی از منظر عقاید اجتماعی و فرهنگی شاید صدها فرسنگ با امثال من متفاوت باشد، نگاه ایشان در مورد ایران باستان و مسائل زنان و نیز رویکرد ایشان در مقام دبیر شورای نگهبان در دهه ۶۰ که با تصویب قانون کار نیز بارها مخالفت کرده بود، نمونه‌هایی از این تفاوت دیدگاه‌ها است، اما باید انصاف داشت و هنگامی که فردی در ۱۰۲ سالگی آنچنان آزاده است که از اصول خود صیانت می‌نماید و دغدغه ملک و ملت را دارد از او سپاسگزاری کرد، در مورد طالبان، دو بار بیانیه‌های روشن و شفاف صادر کرد و بدون ملاحظه نسبت به خطرات قدرت گرفتن آن‌ها هشدار داد و مسئولیت آنان در برابر آن چه در افغانستان می‌گذرد را مورد تاکید قرار داد، نه یکی به نعل زد و یکی به میخ و نه مانند تنزه طلبان گفت به من چه و نه ژست درک واقعیت گرفت و نه دیگری و غیریت را صرفا آمریکا و غرب دید، به تکلیف شرعی و اخلاقی عمل کرد و با صدای رسا از مردم افغانستان به طور عام و از شیعیان آن به طور خاص حمایت کرد، شاید در عمل تنها صدای حامی مردم افغانستان در این سطح و جایگاه بود، چندی بعد سخنانی دیگر از آقای صافی گلپایگانی نقل شد که گفته است این وضعیت کنونی شایسته مردم شریف ایران نیست و خواستار رابطه ایران با تمام کشورهای جهان شده است، به راستی تا به کی باید برای ابرقدرت‎ها شاخ و شانه کشید و از سویی دیگر رجزخوانی‎های الهام علی اف و اردوغان و قلدری‎های پاکستان و ترکمنستان و سعودی و امارات و. … را نظاره کرد و هر روز شاهد از دست رفتن فرصت‎های اقتصادی و سرمایه‎گذاری و عقب ماندن از کورس جلب تکنولوژی و… بود؟
آیت الله صافی گلپایگانی با نزدیک به ۱۰۳ سال سن، خطر و ریشه خطر را به درستی تشخیص داد و بی‎اعتنا به این که سخنش ممکن است تلخ و ناگوار جلوه کند، حرفی که به اعتقادش و البته به درستی، حق و راست است را به زبان آورد، درگذشت آیت‎الله صافی گلپایگانی، فقدان یک روحانی پایبند بر اصول است.