پکن منافع و مصالح ملی خود را بر هر رابطه راهبردی ترجیح میدهد
شاید کمتر کسی در ایران فکر میکرد سفر شی جینپینگ، رییسجمهور چین به عربستان سعودی و دیدار با مقامهای کشور میزبان به علاوه شرکت در نشست شورای همکاری خلیجفارس به حاشیههایی برای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران منتهی شود. رییسجمهور چین که در راس هیاتی سیاسی و اقتصادی به عربستان سفر کرد پای دو بیانیه مشترک دو و چندجانبه را با عربستان و شورای همکاری خلیج فارس امضا کرد و هرچند که برخی رسانههای دولتی در ایران عمدا یا سهوا از کنار انتشار بخشهای مربوط به ایران این دو بیانیه عبور کردند، اقدام روزنامه اعتماد در ترجمه این متون توجه افکار عمومی را به خود جلب کرد و موجی از واکنشها را به دنبال داشت. در این دو بیانیه که متن آنها در شماره روز شنبه «اعتماد» منتشر شد دو طرف بر ضرورت تقویت همکاریها برای تضمین صلحآمیز بودن ماهیت برنامه هستهای ایران توافق کرده و از ایران خواستند که با آژانس بینالمللی انرژی اتمی همکاری کند، نظام عدم اشاعه را رعایت کند و بر احترام به اصول حسن همجواری و عدم دخالت در امور داخلی دیگر دولتها تاکید کردند. در بیانیه مشترک چین با شورای همکاری خلیج فارس در چهار بند به مسائل مربوط به ایران پرداخته شد که در مهمترین و جنجالیترین بند آن شاهد موضع بیسابقه چین در موضوع جزایر سهگانه و به نوعی تشکیک در حقانیت ایران به نفع امارات متحده عربی بودیم: «رهبران از تلاشهای مسالمتآمیز شامل ابتکارها، پیشنهادهای امارات برای رسیدن به راهکار صلحآمیز برای مساله سه جزیره تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی، از راه مذاکرات دوجانبه بر مبنای قوانین بینالمللی حمایت میکنند.»
چین در شرایطی پای این بیانیه را امضا کرده است که جمهوری اسلامی ایران جزایر سهگانه را جزو جداییناپذیر از خاک ایران و ادعاهای امارات در مورد این سه جزیره را مردود و غیرقابل مذاکره میداند. سیاست معمول چین این بود که از ورود به موضوعات مناقشهانگیز بین سایر کشورها خودداری میکرد و این همراهی صریح با مواضع ضدایرانی کشورهای جنوب خلیج فارس یک خرق عادت خطرناک محسوب میشود. وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران تا شامگاه شنبه برخلاف رویه معمول اقدام به محکومیت بیانیههای صادر شده از سوی شورای همکاری خلیج فارس نکرده و این مساله بر حساسیت افکار عمومی در برخورد متفاوت با چین و سایر کشورها افزود. در نهایت حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه دولت سیزدهم ساعت ۲۰ شامگاه شنبه با انتشار یک توییت بدون اشاره به نام چین یا بیانیه مشترک این کشور با شورای همکاری خلیج فارس نوشت: «جزایر سهگانه ابوموسی، تنب کوچک و تنب بزرگ در خلیج فارس، اجزای جداییناپذیر خاک پاک ایران است و به این مام میهن تعلق ابدی دارد. در ضرورت احترام به تمامیت ارضی ایران با هیچ طرفی تعارف نداریم.»