۲۴ سال قبل وقتی سیدمحمد خاتمی در اولین سالگرد پیروزی دوم خرداد به دانشگاه رفت، به تقابل دین و آزادی اشاره کرد و به صراحت از تجربه «قرون وسطی» یاد کرد که «دین و آزادی در مقابل هم قرار گرفتند، دین شکست خورد».
✔️حالا خاتمی امروز که به مناسبت ۱۶ آذر ۱۴۰۱ پیامی منتشر کرده این بار به دانشجویان هشدار می دهد که «نباید آزادی و امنیت» در مقابل هم قرار بگیرند.
✔️خاتمی در بهار اصلاحات می خواست که «دین در مقابل آزادی» قرار نگیرد. چراکه معتقد بود وقتی هر چیز را در مقابل آزادی قرار می دهند شکست می خورد، حتی «عدالت» اما این سخنان سیدمحمد خاتمی آن روز به گونه ای دیگر تحریف شد تا دستمایه ای باشد برای حمله به اصلاحات. تا همین امروز هم این سخنان خاتمی را اینگونه روایت می کنند: «محمد خاتمی در اولین سالگرد دوم خرداد در دانشگاه تهران گفته: اگر دین هم در برابر آزادی قرار بگیرد این دین است که باید محدود شود نه آزادی !»
✔️حرف آن روز خاتمی تا سالهای سال خوراک بولتن ها و خبرنویس های زنجیره ای رسانه های جریان راست بود. حرفی که تحریف شده بود تا «اصل» آن سخن و «درستی» آن به محاق برود. اما سیدمحمد خاتمی امروز هم بعد از ۲۴ سال همان ( خود را در قالبی مهمتر و به روزتر بیان کرد و باید امیدوار بود که اگر هشدار آن روز خاتمی شنیده نشد، و یا به دروغ تغییر داده شد، امروز این هشدار شنیده شود.
✔️رئیس دولت اصلاحات در پیام خود انتظارش را از دانشگاه اینگونه بیان می کند: « از دانشگاه بخصوص انتظار می رود که توجه داشته باشد که همچنانکه آزادی یک نیاز مبرم و مطالبه مهم است، امنیت نیز برای کشور اهمیت دارد و مراد، از آزادی، آزادی ملّت و از امنیّت، امنیّت میهن است. نباید گذاشت تا آزادی و امنیت در برابر هم قرار گیرند و در نتیجه آزادی به بهانه حفظ امنیّت، پایمال شود یا امنیّت که شرط استقرار سامان و نظم خوب در جامعه است به نام آزادی نادیده انگاشته شود.»
✔️در هر دو پیام، خاتمی توجه عمیق خود را به آزادی نشان داده است که می توان آن را بن مایه تفکر خاتمی و اصلاحات نامید.
✔️خاتمی در اولین سالگرد پیروزی اش گفته بود: «برادران و خواهران! من به صراحت این اعتقاد خودم را بگویم که سرنوشت و وجهه اجتماعی دین در امروز و فردا در گرو این است که ما دین را به گونه‌ای ببینیم که با آزادی سازگار باشد. اگر شما به تاریخ بشر مراجعه کنید، خواهید دید که هرچه با آزادی مقابل شده است، لطمه دیده است حتی فضیلت‌های انسانی. دین اگر در مقابل آزادی قرار گرفته است لطمه خورده است. عدالت اگر در مقابل آزادی قرار گرفته است لطمه خورده است. ساختن و توسعه اگر در مقابل آزادی قرار گرفته است، لطمه خورده است. اکنون نمونه بزرگ آن را برای شما که اغلب شما اهل مطالعه و فکر هستید، عرض می‌کنم، و آن تجربه قرون وسطی است که دین و آزادی در مقابل هم قرار گرفتند، دین شکست خورد و نمونه دیگر آن را در دنیای امروز و در دنیای کمونیست می‌بینیم که عدالت اقتصادی در مقابل آزادی قرار گرفت و شکست خورد. گرچه ممکن است مردم هم به آزادی نرسیده باشند، ولی مطلوب اعلا و والایی مردم، آزادی بوده و هست.»
✔️وضعیت امروز نتیجه نادیده گرفتن هشدارهای آن روزها بود. نگاه کنید که روحانیت آن روز در خرداد ۷۷ چه ارج و قربی داشت و امروز چرا در وضعیت ارائه آمارهای «عمامه پرانی» هستیم؟ نگاه کنید وقتی جامعه را به دست کسانی می سپارید که تعمدا دین را در مقابل آزادی قرار می دهند، چه واکنشی از سوی مردم دریافت می کند؟ بانیان وضع موجود کسانی هستند که تعمدا هر امری را در مقابل «آزادی» قرار می دهند و عجیب اینکه با وجود همه این مشکلات درس نمی گیرند.
