اوژن آفتاندلیانس کسی که تالار وحدت یا رودکی را طراحی کرده، در سال ۱۳۴۹ طراح کلیسایی شد که با هزینه یکی از خیران ارمنی به نام «مارکار سرکیسیان» ساخته شد، کلیسای سرکیس مقدس.
پیش از آنکه این کلیسا ساخته شود، مقر خلیفهگری ارامنه تهران در کلیسای مریم مقدس بود؛ اما پس از اتمام ساخت کلیسای سرکیس مقدس به این مکان منتقل شد. خلیفهگری ارمنیهای تهران، یک مرجع و سازمان دینی است که مسئولیت اداره امور ارمنیهای تهران و منطقه شمال کشور را بر عهده دارد و در زمینه اداره امور کلیساها، مدارس، گورستانها و رسیدگی به زندگی فرهنگی و اجتماعی ارمنیهای حوزه تهران فعالیت میکند. پس از انتقال ساختمان این مرجع دینی به کلیسای سرکیس مقدس، از این کلیسا به عنوان نماد مسیحیت تهران یاد میشود.
کلیسای سرکیس مقدس ابعادی به طول ۳۶.۵ متر و عرض ۱۷.۸ متر دارد و از آن به عنوان بزرگترین کلیسای تهران یاد میکنند. مهندس آفتاندلیانس برای ساخت کلیسای سرکیس مقدس از معماری قرون وسطی و عصر جدید ارمنستان الهام گرفت اما در عین حال تغییرات قابل توجهی در این دو سبک معماری ایجاد کرد. پلان کلیسای سرکیس به شکل مستطیلی است با جهت طولی شرق به غرب. راهروی ورودی اصلی، در غرب بنا واقع شده و دو ورودی نیز در شمال و جنوب بنا دیده میشود.
کلیسا به شکل تک ناو (تالار کشیده) ساخته شده و گنبدی نیز بر فراز آن قرار دارد. میتوان کلیسا را به سه بخش غربی، شرقی و میانی تقسیم کرد. قسمت میانی از دو قسمت شرقی و غربی پهنتر است و گنبد ۱۶ ضلعی بنا در این قسمت دیده میشود. در ساق گنبد کلیسا نورگیرهای زیادی وجود دارند. شیشههای نورگیرها مزین به نقاشیهایی با موضوعات ملی و مذهبی ارمنیان است.
دو ناقوسخانه در دو طرف راهروی ورودی غربی کلیسا و بالای آن قرار گرفتهاند. این ناقوسخانه ها برجهایی با پلان چهارگوش هستند و در انتهای آنها گنبدهایی شبیه به گنبد اصلی کلیسا با ساقهای هشت ضلعی خودنمایی میکند. برای داخل شدن به کلیسا از ورودی اصلی و سردر مرتفع آن میگذریم که به سبک معماری کلیساهای سدههای چهارم و پنجم میلادی ارمنستان ساخته شده است. سپس به داخل راهرویی به پهنای محراب کلیسا قدم میگذاریم و در بالا بالکنی را مشاهده میکنیم که برای اجرای سرودهای روحانی گروه کر از آن استفاده میشود.
اوژن آفتاندلیانس کسی که تالار وحدت یا رودکی را طراحی کرده، در سال ۱۳۴۹ طراح کلیسایی شد که با هزینه یکی از خیران ارمنی به نام «مارکار سرکیسیان» ساخته شد، کلیسای سرکیس مقدس.
پیش از آنکه این کلیسا ساخته شود، مقر خلیفهگری ارامنه تهران در کلیسای مریم مقدس بود؛ اما پس از اتمام ساخت کلیسای سرکیس مقدس به این مکان منتقل شد. خلیفهگری ارمنیهای تهران، یک مرجع و سازمان دینی است که مسئولیت اداره امور ارمنیهای تهران و منطقه شمال کشور را بر عهده دارد و در زمینه اداره امور کلیساها، مدارس، گورستانها و رسیدگی به زندگی فرهنگی و اجتماعی ارمنیهای حوزه تهران فعالیت میکند. پس از انتقال ساختمان این مرجع دینی به کلیسای سرکیس مقدس، از این کلیسا به عنوان نماد مسیحیت تهران یاد میشود.
کلیسای سرکیس مقدس ابعادی به طول ۳۶.۵ متر و عرض ۱۷.۸ متر دارد و از آن به عنوان بزرگترین کلیسای تهران یاد میکنند. مهندس آفتاندلیانس برای ساخت کلیسای سرکیس مقدس از معماری قرون وسطی و عصر جدید ارمنستان الهام گرفت اما در عین حال تغییرات قابل توجهی در این دو سبک معماری ایجاد کرد. پلان کلیسای سرکیس به شکل مستطیلی است با جهت طولی شرق به غرب. راهروی ورودی اصلی، در غرب بنا واقع شده و دو ورودی نیز در شمال و جنوب بنا دیده میشود.
کلیسا به شکل تک ناو (تالار کشیده) ساخته شده و گنبدی نیز بر فراز آن قرار دارد. میتوان کلیسا را به سه بخش غربی، شرقی و میانی تقسیم کرد. قسمت میانی از دو قسمت شرقی و غربی پهنتر است و گنبد ۱۶ ضلعی بنا در این قسمت دیده میشود. در ساق گنبد کلیسا نورگیرهای زیادی وجود دارند. شیشههای نورگیرها مزین به نقاشیهایی با موضوعات ملی و مذهبی ارمنیان است.
دو ناقوسخانه در دو طرف راهروی ورودی غربی کلیسا و بالای آن قرار گرفتهاند. این ناقوسخانه ها برجهایی با پلان چهارگوش هستند و در انتهای آنها گنبدهایی شبیه به گنبد اصلی کلیسا با ساقهای هشت ضلعی خودنمایی میکند. برای داخل شدن به کلیسا از ورودی اصلی و سردر مرتفع آن میگذریم که به سبک معماری کلیساهای سدههای چهارم و پنجم میلادی ارمنستان ساخته شده است. سپس به داخل راهرویی به پهنای محراب کلیسا قدم میگذاریم و در بالا بالکنی را مشاهده میکنیم که برای اجرای سرودهای روحانی گروه کر از آن استفاده میشود.
محراب کلیسا نیمدایره است و براساس سنت کلیساهای ارمنیان در سمت شرقی بنا واقع شده. کف این قسمت بالاتر از کف صحن کلیساست و یک نورگیر در آن دیده میشود. در دو سوی محراب، امانتخانههایی به چشم میخورند که هر یک نورگیر کوچکی دارند. دیوارهای بالای محراب و دو سمت آن با نقاشیهای دیواری مزین است. موضوع این نقاشیها از کتاب مقدس است و خالق آنها «ادمان آیوازیان» نقاش و معمار ارمنیتبار ایرانی بود.
در دیوارهای خارجی بنا از سنگ مرمر سفید استفاده شده است. دیوارهای داخلی و سقف نیز با گچ پوشانده شدهاند و به همین دلیل، فضای درونی بنا همخوانی جالبی با نمای بیرونی دارد. در محوطه بیرونی کلیسا، سازهای از سنگ مرمر سفید به چشم میخورد که ۵.۳ متر ارتفاع دارد. در ۱۳ اردیبهشت ۱۳۵۲ خورشیدی برابر با پنجاه و هشتمین سالگرد نسلکشی ارمنیان بود که از این اثر رونمایی شد. بر پایه این سازه کتیبهای به پهنای ۷۷ و بلندی ۶۶ سانتیمتر قرار دارد که بر آن به خط نستعلیق فارسی و همچنین به زبان ارمنی نوشته شده است: «یادبود شهدای ارامنه» و در زیر آن نیز تاریخ «۲۴ آوریل ۱۹۱۵» به زبان ارمنی دیده میشود. در کنار یادبود نسلکشی ارامنه، مقبره اسقف فقید آرداک مانوکیان قرار دارد که خلیفه پیشین ارامنهی تهران بود
