بوستانی که از میان یک باغ تاریخی متولد می‌شود
باغ کیهانی یکی از باغ‌های بزرگ محله سنگلج با وسعتی معادل ۱۷۰۰مترمربع است. اطراف این باغ را خیابان‌های قفل‌سازان، کیهانی و بازارچه ترخانی در برگرفته و به دلیل اینکه در این نقاط فضای سبز کافی وجود نداشت، مدیریت شهری تصمیم گرفت با احیای باغ کیهانی و تبدیل شدن به بوستان، هم فضای سبز مناسبی برای مردم محله ایجاد شود و هم یک باغ تاریخی دیگر در منطقه قلب تهران به شهروندان تهرانی تعلق گیرد.
نقطه‌ای از تهران امروز که مزارع و باغ‌ها، چشمه و آب عناصرتشکیل‌دهنده آن در ابتدای شکل‌گیری، بودند. نقشه‌های قدیمی را که مرور کنیم، بخش عمده غرب تهران شاه‌طهماسبی، به‌ویژه جنوب غربی آن، در قرق باغ و بوستان و مزارع بود وتعداد زیادی از باغ‌های منطقه در بخش تابع سنگلج قرار داشتند وگاه درون این باغ‌ها ساختمان‌های مسکونی و تجاری نیز شکل می‌گرفت. برخی از مهم‌ترین باغ‌های معروف سنگلج در اواخر سلطنت ناصرالدین‌شاه عبارتند از باغ حاجی‌کاظم، باغ معمارباشی، باغ قوام‌الدوله، باغ شیخ‌موسی و باغ معیرالممالک.
با گسترش زندگی شهرنشینی و توسعه اقتصاد شهری در حوالی سنگلج، کالبد این محله هم کم‌کم تغییر کرد تا جایی که امروز شاهد از بین رفتن خیلی از این باغ‌ها هستیم. باغ معیرالممالک که در گذشته وسعت زیادی از محله را در بر می‌گرفت از جمله این باغ‌هاست. این باغ متعلق به خاندان معیرالممالک بود و به دست حسینعلی خان معیرالممالک در جنوب بازار و محله سنگلج، جایی مابین خیابان خیام و شاهپور (وحدت اسلامی فعلی)، ساخته شده بود.
وقتی نقشه باغ کیهانی را با نقشه حصار ناصری انطباق بدهید، متوجه می‌شوید که باغ کیهانی در واقع از بقایای باغ معیرالممالک است و جز این باغ هیچ نقطه دیگری از باغ معیرالممالک در منطقه باقی نمانده است. با تملک این باغ و تبدیل آن به فضای سبز، سرانه فضای سبز در این محله افزایش یافته و جذابیت بیشتری برای مردم به وجود می‌آید تا مردم از محل کوچ نکنند و خانه‌های خود را به کارگاه و انبار اجاره ندهند.
اینکه چرا این باغ را کیهانی نامیده‌اند و کسی به‌عنوان معیرالممالک آن را نمی‌شناسند، چون ضلع شمالی خیابان قفل‌سازان، تقاطع کوچه کیهانی است. این باغ برای مدتی دست خاندان کیهانی بوده، به خاطر همین به این نام شهرت گرفته است، اما آخرین مالک آن فرد دیگری بوده است.
در دوران دوستعلی خان نظام‌الدوله و سپس پسرش دوست‌محمدخان معیرالممالک به‌تدریج به وسعت باغ افزوده شد تا مساحت آن به ۳۰۰هزارمترمربع رسید. این باغ از بازارچه قوام‌الدوله و بازارچه معیر شروع می‌شد و از جنوب تا خیابان مولوی امتداد می‌یافت. دوست‌محمدخان پس از ازدواج با عصمت‌الدوله، دختر ناصرالدین شاه، قسمت وسیعی از بخش جنوبی باغ را که دارای ۲ اندرونی و یک بیرونی بود به بستگان همسرش (خانواده جهانبانی) بخشید تا در جوارش زندگی کنند. بعدها نیز قسمتی از زمین‌های بخش شرقی را به پسرش دوستعلی معیری واگذار کرد تا در آن خانه‌ای جداگانه بسازد و پس از ازدواج با همسرش در آنجا زندگی کند. باغ در دوره پهلوی به‌تدریج تفکیک شد. هرچند همه فکر می‌کردند آخرین ساختمان باقی‌مانده از آن در سال ۱۳۵۰ خورشیدی از میان رفته است، اما امروز حدود ۱۷۰۰مترمربع این باغ که بنام باغ کیهانی شهرت دارد در تملک شهرداری قرار دارد و قرار است به یک بوستان محلی زیبا تبدیل شود.
