سیدمحمد خاتمی در دیدار با جمعی از علاقهمندان به مسائل سیستان و بلوچستان با اشاره به وضعیت امروز ایران، اظهار کرد: ایران عزیز که در طول تاریخ، تندبادهای سهمگینی را از سر گذرانده است و افتان و خیزان تاریخ پردرد و رنج و البته افتخارآمیز خود را رقم زده است این روزها حال خوشی ندارد و بدخواهان و دشمنان از بیرون و درون پیشرفت و سربلندی آن را مورد تهدید قرار دادهاند ولی جسم مجروح و روح آزرده آن چشم به آینده بهتر دوخته است.
وی خطاب به جمع حاضر، گفت: از گزارش جامع و آسیبشناسانه شما از حوادث سیستان و بلوچستان و علل و عوامل پدیدآمدن آنها و احیاناً نمودن راه درمان و برونرفت از بحران تشکر میکنم و تقاضا دارم این مطالب را به اطلاع دستاندرکاران امور برسانید و بر مسئولان نیز فرض است که علاوه بر تحلیلها و گزارشهایی که از مجاری رسمی میرسد از طریق مجاری بیطرف و خیرخواه در جریان امور قرار گیرند.
رئیس دولت اصلاحات با اشاره به وضعیت امروز سیستان و بلوچستان، تاکید کرد: در مورد سیستان و بلوچستان مظلوم و عزیز و آنچه این روزها بر آن گذشته است چند نکته را عرض میکنم؛ اولاً عزل یک مسئول – هرچند بسیار دیر – کار درستی بود و انتظار اینست که در برخورد با کسانی که مقصرند دستکم سرعتی به خرج داده میشد که متأسفانه در برخورد با معترضان میشود. در ثانی همه مسببان و برنامهریزان و تخلفکنندگان مورد بازخواست و برخورد قرار گیرند و ثالثاً اینکه در وطنخواهی و نجابت مردم بزرگوار استان بخصوص قوم اصیل و محترم بلوچ تردیدی نیست؛ امری که در مقاطع مختلف بروز و ظهور کرده است و نیز محرومیتهایی که این استان از آن رنج میبرد بر کسی پوشیده نیست.
خاتمی یادآور شد: در حوادث اخیر نیز بر این استان و بخصوص بخش بلوچ آن ستم و جفای مضاعف رفت که لازم است هرچه زودتر مردم منطقه که هم رنج محرومیت و هم ستم اشرار را بیش از دیگران احساس و تحمل کردهاند مورد استمالت قرار گیرند و نیز آسیبی که بخصوص به لحاظ روحی و حیثیتی به این مردم رسیده است تا آنجا که ممکن است جبران شود.
رئیس دولت اصلاحات با برشمردن ویژگیهای حکمرانی خوب اظهار کرد: از جمله مهمترین آنها شناخت یا به رسمیت شناختن حقوق ملت و رعایت آزادیهای اساسی بخصوص زمینهسازی اعمال حق شهروندی شهروندان که اعضاء یک ملتند و ملت از گرایشها، قومیتها، سلیقهها و حتی مذاهب تشکیل شده است و نیز تامین ثبات و امنیت کشور با حضور و کمک خود مردم که صاحب اصلی کشور و حکومتند.
وی افزود: بخصوص حکمرانی خوب آن است که پیشران کشور به سوی توسعه همهجانبه توأم با عدالت باشد. البته بیگانگان و بدخواهان و دشمنان عزت ملت و استقامت و پیشرفت کشور بیکار نمینشینند ولی نقش و کار آنها بیشتر بهرهبرداری سوء از نارضایتی مردم و تلاش برای سوق دادن این اعتراضها به سوی ناآرامی است و حتی ابزار قرار دادن خون و رنج مردم برای نیل به مقاصد شومی است که دارند.
خاتمی با بیان اینکه ندیدن یا انکار وضع بدی که به نام زندگی بر مردم تحمیل میشود نارضایتی را از بین نمیبرد، تصریح کرد: اگر چشماندازی به سوی بهبود اوضاع نباشد نارضایتی همراه با یأس و احیاناً به آشوب علیه آنچه هست مبدّل میشود. اولین گام اصلاح نهتنها به رسمیت شناختن حق اعتراض بلکه استقبال از آن است. اینکه هر اعتراضی، اغتشاش معرفی شود و برخورد خشن و سخت با آن توجیه گردد مشکل را بیشتر میکند.
رئیس دولت اصلاحات ادامه داد: از سوی دیگر در جهان و فضایی به سر میبریم که وضع گریز ناپذیر ارتباطات در آن زمینه بهره برداری سوء از نارضایتیها و استفاده ابزاری از آن برای رسیدن به مقاصد شوم را آسان کرده است. براندازی نه ممکن است نه مطلوب؛ ولی ادامه وضع کنونی هر لحظه زمینههای فروپاشی اجتماعی را پهنتر و بیشتر میکند. در یک کلام، کمهزینهترین و پرفایدهترین راه کار که نتیجه آن ثبات و پیشرفت و بازسازی اعتماد از دسترفته بخش مهمی از جامعه از حکومت است، خود اصلاحی نظام است، هم در ساختار، هم رویکرد و هم رفتار؛ امری که همواره از سوی خیرخواهان گفته و پیشنهاد شده است.
وی یادآور شد: اعتراض گرچه با مرگ ناگوار خانم مهسا امینی دختر خانم کرد سنی آغاز شد ولی خوشبختانه در اثر هوشیاری مردم و برغم تلاش مذبوحانهای که بخصوص از خارج هدایت میشد، اعتراض رنگ و بوی قومی و مذهبی نگرفت و صدای تجزیهطلبی که مورد خواست دشمنان است شنیده نشد. ولی بپذیریم که محرومیت که همهجا هست در نواحی مرزی که بیشتر سکونتگاه اقوام مختلف است و نیز برای زنان و جوانان بیشتر است و از اولویتهای حکمرانی خوب تلاش مضاعف برای رفع این محرومیتهای مضاعف است.
خاتمی گفت: نسل جدید که جهان ویژه خود را دارد سرمایه بزرگ امروز و فردای ما است. اگر نمیخواهیم یا نمیتوانیم تقاضاهای او را برآورده کنیم دستکم ذهنیت، امید و اعتراض او را بفهمیم. فهمیدن گام نخست تفاهم و حرکت به سوی همدلی و اقناع متقابل است.