ژرفترین سمت‌گیری حاکم بر جهان امروز، نفرت از جنگ و دشمنی و گرایش به صلح و همیاری است و بی‌اینها زندگی بشر، در ساده‌ترین تعریف نمی‌گنجد، ملت ایران نیز، بیرون از این گردونه فرخنده نیست. اما با افسوس و حیرت باید گفت که در میهن ما، اندیشه‌های تنگ و تاریک در جهت خلاف این واقعیّت عظیم در کار است و مردم دیرین سال بسیار رنج و فراز و نشیب دیده ما را در گردباد سرگردانی و سردرگمی قرار داده است.
ستیزه‌جویی، خودمرکزی، مردم را به هیچ انگاشتن، جهان و دگرگونی جهان را ندیدن، انگاره‌ای واپس مانده و ویرانگر است و دودی کور کننده، که در آن مجالی برای دیدن واقعیات و حقایق نیست.
آری، «صلح» تنها مجال آرامش و بالندگی است، در پرتو صلح است که اندیشه و توان انسان، شکوفا می‌گردد، دانش و فرهنگ، اکتشاف و اختراع و برخورداری بشر از سفره گسترده طبیعت، جز در پرتو صلح، ممکن نیست و لذا اندیشمندان و دانشوران و مصلحان، همیشه سخن از صلح و دوستی و مهر گفته و بشر را فراخوان این راه کرده‌اند و بزرگترین رسالت انسان را در این راه ترسیم نموده‌اند.
جنگ که انسان را به درجه‌ی درندگان تنزّل می‌دهد، نیز سرانجام در صلح پایان می‌پذیرد.
قرآن در سوره‌ی انفال، (آیات ۶۱ و ۶۲)، چنان برصلح با مخالفان اسلام و دشمنان پیامبر تأکید می‌کند، که در خطاب استقبال از صلح، یادآوری می‌کند که حتّی اگر طرف مقابل راه نیرنگ گرفت، تو همان راه صلح را پیش‌گیر و به خدا توکل کن.
چند سال پیش، در مراسم یادبود «نلسون ماندلّا» رهبر فقید آفریقای جنوبی، رائول کاسترو رئیس جمهور وقت کوبا، دست در دست باراک اوباما رئیس جمهور وقت آمریکا، با چهره‌ی متبسّم و نگاه بزرگوارانه و دوستانه، او را به ترک دشمنی و آغاز گفتگوی «متمدّنانه» و تلاش مشترک در راه صلح و دوستی جهانی و همزیستی مسالمت‌آمیز دعوت کرد.
جهانیان و اندیشمندان فرهیخته، گل می‌افشانند بر پای شخصیّت‌های تاریخ‌ساز و انسانهای با فضیلت و بشردوست که در برابر خداوندان جنگ، پرچمِ دوستی و آشتی افراشته و پیام صلح و دوستی داده‌اند.
آقای محمد خاتمی رئیس جمهور اندیشمند و صلح‌جوی پیشین ایران نیز، که منش و چهره‌اش، نماد دوستی و صلح و روابط انسانی در دیپلماسی است، در برابر مفاهیمی چون «جنگ تمدنها» و «جنگ ستارگان» از سوی رهبران غرب، پیام «گفتگوی تمدنها» را به جهانیان داد.
همین امر را پیش از وی و همزمان با وی، اندیشمندان و روشنفکران عرب با همان عنوان یعنی «حوار الحضارات» پیام دادند، این پیام‌ها بازتاب طبیعی و پاخ بایسته‌های جهان داغدار از جنگ و تشنگان صلح و آزادی و دوستی در برابر عفریت جنگ است.
اینک، این دعوتِ به صلح و گفتگوی متمدّنانه ببار نشسته است. جهانیان و توده‌های زحمتکش و فرهیختگان در شرق و غرب خروش صلح و دوستی برای سعادت بشر سر می‌دهند و فریاد می‌زنند که:
«ننگ جنگ نه، صلح و دوستی آری!»
سبز است در و دشت بیا تا نگذاریم
دست از سر آبی که جهان جمله سرابست
