ابراهیم رئیسی در همایش بزرگداشت شهدای مدافع حرم گفته است؛ بساط کشف حجاب حتما جمع می شود، نگران نباشید. “جمع کردن” کلید واژه حل بحران های پیش روی جمهوری اسلامی در چهار دهه گذشته بوده است. تعبیری مجمل برای جارو کردن مسائل اجتماعی زیر فرش جامعه و پنهان کردن آن ها از دیدگان داخلی و خارجی! اما به همان نسبت نظام تدبیر با مقوله” مدیریت کردن” به معنای؛ دیدن، به رسمیت شناختن، و حل مسائل و بحران های کشور بیگانه بوده است. در این یادداشت می کوشم تا تفاوت های این دو رویکرد را بیشتر توضیح دهم:
✅ جمع کردن یک رویکرد پیشامدرن مبتنی بر خاموش کردن اعتراضات، گذر از التهابات و آرام کردن اوضاع با بهره گیری از قوه قهریه است در صورتی که مدیریت کردنیک دانش مدرن برای بهره گیری از تمام ظرفیت های انسانی جهت افزایش کارآمدی و نیل به توسعه یافتگی می باشد.
✅ جمع کردن مستلزم قطبی کردن جامعه و غیریت سازی است تا در سایه آن بتوان بحران ها را از دیدگان پنهان کرد حال آن که مدیریت کردن نیازمند بهره گیری از توانمندی همه شهروندان فارغ از تمایزات عقیدتی، جنسیتی، قومی و ایدئولوژیک است.
✅ در جمع کردن از واژگانی مانند؛ بساط، عنصر، ویروس، مزدور، غافل و نفوذی برای توصیف مخالفان استفاده می شود تا مسیر برخورد با آن ها هموار شود در صورتی که در مدیریت کردن همه ناراضیان و معترضان شهروندانی برخوردار از حقوق اجتماعی هستند که باید از ظرفیت های شان برای تخفیف بحران ها و پیشرفت کشور بهره گرفته شود.
✅ در جمع کردن کلیدواژه های؛ نظم، امنیت، فتنه و توطئه برجسته شده و نظامی گری تبدیل به رویکرد غالب می شود حال آن که در مدیریت کردن کلیدواژه های؛ شهروندی، حقوق بشر، مشارکت و گفت و گو اهمیت یافته و گروه های اجتماعی همچون احزاب، اصناف و اتحادیه ها به عرصه حل بحران فراخوانده می شوند.
✅ در جمع کردن حکومت می کوشد تا با محو اعتراضات بر جامعه تفوق یافته و آن را تحت کنترل درآورد (دولت قوی- جامعه ضعیف)، در صورتی که در مدیریت کردن بحران های اجتماعی محصول ناکارآمدی حکومت و تضعیف جامعه تلقی شده و سعی می شود توازن میان این دو ایجاد شود (دولت قوی- جامعه قوی)
✅ در جمع کردن کشور ملک طلق حاکمانی تلقی می شود که می توانند با انواع خشونت های فیزیکی، کلامی و نمادین در آن تصرف کرده و ایدئولوژی خود را بر واقعیت ها مسلط سازند حال آن که در مدیریت کردن، کشور ملک مشاع همه ساکنان آن قلمداد می شود. مملکتی که در آن همه از حقوق و آزادی های مصرح در قانون برخوردارند و برای تحقق آینده ای بهتر در کنار یکدیگر می کوشند.
✅ جمع کردن عبارت از پاک کردن صورت مسئله به جای حل مسئله، و انکار بحران به جای پذیرش بحران است. در این نگاه جامعه توده ای بی شکل، سیال و موم آسا تلقی می شود. مدیریت کردن به رسمیت شناختن جامعه مدنی، تکثر گرایی و تشکل یابی آن است. همچنین روشن است که بدون مشارکت همه شهروندان هیچ بحرانی تخفیف نمی یابد.
