پوتین نتوانست کودتا را پیش‌بینی کند. در نظام‌هایی که گفتگو و آزادی بیان و اظهار علنی احساسات ممکن نباشد، همین می‌شود که حاکم از شناخت جامعه خود نیز غافل می‌گردد و به یک‌باره با وضعی مواجه می‌شود که ذهن و روان او از آن غافل بوده است.
در ساختاری که سرآشپز خود را به فرماندهی یک نیروی غیررسمی و جنایتکار منصوب کنند، نتیجه‌ای از این بهتر که آن نیرو امروز تمرد نماید، نصیب آن ساختار نخواهد بود.
ماجرای جنگ اوکراین و وضعیت روسیه در این جنگ نشان داد که بمب اتم و تجهیزات پیشرفته نظامی و زرادخانه بزرگ گرچه مهم است، ولی در غیاب قدرت نرم‌افزاری، کارایی مداوم و موثر ندارند و چه بسا موجب حجاب عقل و مانع از دیدن واقعیت شوند.
دیدن درست واقعیت و تحلیل آن یک ویژگی نرم‌افزاری است. حکومتی که از شناخت نیروهای تحت فرمان یا نزدیک به خود غافل است، چگونه می‌تواند، دشمن و دیگران را بشناسد؟
در حقیقت باید گفت که گرچه در ظاهر پیشرفت تمدن با پیشرفت سخت‌افزار قرین است، ولی آنچه که کمتر دیده می‌شود و به چشم افراد عادی نمی‌آید، پیشرفت چشمگیرتر نرم‌افزاری به عنوان ویژگی یک تمدن است. نرم‌افزار است که قدرت مدیریت و به کارگیری سخت‌افزار را دارد و اصولا پایدارتر و منعطف‌تر است.
فارغ از هر سرنوشتی که برای روسیه و جنگ اوکراین رقم بخورد، در این نتیجه‌گیری نباید تردید کرد که روسیه در برابر غرب از نظر نرم‌افزاری پیشاپیش شکست خورده است.
فقط خدا کند که برای جبران این ضعف به ویرانگرترین سخت‌افزار موجود، یعنی بمب اتم متوسل نشوند./اعتماد
