دولت ششم در نیمه اول دهه هفتاد به ریاست اکبر هاشمی رفسنجانی و دولت سیزدهم با ابراهیم رئیسی، رکورددار بیشترین تغییرات در کابینه بودند. یک سال و هشت ماه از آغاز کار دولت می گذرد اما در این مدت کابینه ثبات نداشت و دچار تغییر و تحول شد. استعفای وزرای کار، راه و شهرسازی و آموزش و پرورش و همچنین برکناری وزیر جهاد کشاورزی، رئیس کل بانک مرکزی و رئیس سازمان برنامه و بودجه از عمده تغییرات دولت در ۵۹۵ روز تجربه ریاست جمهوری ابراهیم رییسی است. ستاره صبح در گفت و گویی با زهیر اصفهانی استاد دانشگاه و کارشناس سیاست داخلی به بررسی این موضوع پرداخته که در ادامه می خوانید:
به نظر شما آیا با بررسی تغییرات در دولت می توان به این نتیجه رسید که رییس جمهور و مجلس در ابتدای راه انتخاب اشتباهی داشته است؟
کمتر از دو سال از شروع کار دولت می گذرد. تغییر و تحول در کابینه دولت امری طبیعی است و در تمام ادوار دولت های بعد از انقلاب و در تمم دولت های جهان طبیعی است.
به ویژه با توجه به مشکلاتی که در کشور وجود دارد و با توجه به آسیب نبود احزاب، مواردی نظیر تغییر در چینش شخصیت های کابینه طبیعی است.
تا زمانی که حزب به معنای واقعی آن در کشور تشکیل نشود شاهد چنین وضعیتی خواهیم بود. عدم یکپارچگی در کابینه ها و سیاست های دولت ها و نبود مسئولیت پذیری از جمله تبعات نبود احزاب است.
متاسفانه بعد از گذشت چهار دهه از استقرار نظام جمهوری اسلامی هنوز در مرحله انتصاب ها در دولت دچار آزمون و خطا هستیم.
تغییر و تحولات کابینه به خودی خود دلیلی بر ضعف دولت نیست ولی اگر تغییر و تحول در یک حوزه زیاد صورت می گیرد و شاهد نتیجه نیستیم، می توان گفت دولت در وضعیتی آسیب زا قرار گرفته است.
دولت در زمینه سیاست خارجی دستآورد خوبی داشته ولی در زمینه داخلی موفقیت آنچنانی نداشت، به ویژه در مسائل اقتصادی عملکرد ضعیفی داشته است.
تحلیل من بعد از صد روز کار دولت هم این بود که عدم هماهنگی در تیم اقتصادی آقای رییسی پاشنه آشیل دولت است. تا اینجا هم دولت ضرر و زیان زیادی از این حوزه متحمل شده است.
عدم انسجام و اتحاد در میان وزرای اقتصادی و معاونت های اقتصادی دولت بعد از صد روز مشخص بود. بعد ها نیز شاهد این بودیم که آقای محسن رضایی، معاونت اقتصادی و وزیر اقتصاد یا آقای مخبر در موضوعات اقتصادی یکسان، اظهار نظر متناقض داشتند.
بسیاری از انتخاب های رییس جمهور از ابتدا زیر تیغ تیز نقد قرار گرفتند و ناکارآمدی پیش بینی می شد. چرا چنین افرادی معرفی شدند و چرا از مجلس رای اعتماد گرفتند؟
آقای رییسی باید در انتخاب وزرا مسائل حاشیه ای و تعارفات سیاسی را کنار بگذارد. متاسفانه بعد از پیروزی ایشان در انتخابات برخی از گروه های حامی در مسیر سهم خواهی قرار گرفتند. به نظر من می توان گفت آقای رییسی بعد از نزدیک به دو سال راهبری دولت، به مسائل و مشکلات موجود در وزارتخانه ها پی برده و تغییرات در دولت با نگاهی سازنده صورت می گیرد.
باید بدون رودربایستی در وزارت کار یا وزارت آموزش و پرورش دست به تغییر می زدند. اگر با همین روحیه افراد توانمند و با تجربه به کار گرفته شوند می توان پیش بینی کرد که در دو سال آینده حرکت بهتری از دولت دیده خواهد شد. در حوزه حکمرانی باید با جدیت و بدون تعارف سیاست ها را تنظیم کرد و بدون رودربایستی با افراد برخورد کرد چون مسائل و مشکلات در حوزه شخصی تعریف نمی شود و پای منافع ملی در میان است. بزرگترین ایراد دولت ها در چند دهه اخیر و به ویژه دولت آقای رییسی ضعف اطلاع رسانی است. امروز می بینیم که دستگاه های اطلاع رسانی دولت هماهنگ با هم نیست. این اشکال به سخنگوی دولت و آقای بهادری جهرمی هم بر می گردد متاسفانه گسست های خبری و نقل قول های متفاوت در مورد یک موضوع باعث می شود اقتدار دولت زیر سوال برود. دولت در حوزه خبررسانی نیز به تغییر و تحول نیاز دارد. حالت تشدد آمیز و خبرهای گوناگونی که در مورد یک موضوع از افراد مختلف دولت شنیده می شود به اقتدار دولت صدمه می زند.
دلیل کنار گذاشتن میرکاظمی چیست؟ آیا می توان ادعا کرد مسعود میرکاظمی مستقل بود و دولت به دنبال جذب افراد تابع است؟
نه من با این نگاه موافق نیستم. تغییر آقای میرکاظمی را نباید در حوزه برکناری ایشان تحلیل کرد. زمزمه تغییر یا جابجایی ایشان به دلیل تشدید کسالت او از اواسط پاییز سال گذشته شنیده می شد. با وجود بیماری آقای میرکاظمی در یک سال گذشته شاهد عملکرد خوب از وی بودیم و نباید این تغییر را به تضاد سیاست های او و دولت نسبت داد. آقای میرکاظمی عضو موفق دولت آقای رییسی بود و جابجایی ایشان ارتباطی با نحوه عملکرد وی ندارد. متاسفانه به واسطه تشدید بیماری ایشان خود اقای میرکاظمی از چندین ماه قبل تقاضای جابجایی داشت.
چون دولت با فصل پرکار پایان سال روبرو بود، آقای رییسی تصمیم گرفت تا پایان سال از خدمات ایشان استفاده کند.
عملکرد سازمان برنامه و بودجه در دوران آقای میرکاظمی قابل دفاع است. تحقق بودجه و بسیاری از عملکرد های این سازمان مثبت بود.
