«آبراهام مازلو» پدر علم روانشناسی انسانگرایانه در توضیح نیازهای اساسی انسان نظریهای مطرح کرده و سلسلهمراتب نیازها را اینگونه شرح داده که در پایینترین سطح آن، انگیزههای فیزیولوژیکی و در سطوح بالاتر، انگیزههای روانشناختی و خودشکوفایی مطرح است. سطوح بالاتر فقط در صورتی اهمیت پیدا میکنند که نیازهای اولیه تأمین شود. این نظریه در تمام دانشگاههای جهان بهعنوان یک منبع تحقیق و پژوهش مورداستفاده قرار میگیرد. نیازهای فیزیولوژیک عبارتاند از پایینترین سطح نیازهای انسان شامل احتیاجات اولیه و اساسی او مثل نیاز به هوا، آب، غذا، سرپناه و پوشاک.
نویسنده برخلاف بسیاری از کنشگران اجتماعی، سیاسی و فرهنگی حدود یک سال است تأکید دارد که مهمترین وظیفه حاکمیت، تأمین نیازهای اولیه مانند «نان»، «آب»، «هوا» و … است که فرودستان با آن دستوپنجه نرم میکنند. پرسش این است که چرا تأمین این نیازها باید در اولویت باشد؟
۱-علت این است که اگر نیازهای اولیه مردم تأمین نشود، آنها به سراغ سیاست، فرهنگ، عرفان و رفع مشکلات جامعه نمیروند، زیرا تمام دغدغهشان سیر کردن شکم است.
۲-یک ضربالمثل ایرانی میگوید: «عقل سالم در بدن سالم است»؛ یعنی فردی که بیماری و مشکلات جسمی دارد، بهتدریج مشکلات روحی در او بروز میکند.
۳-علی ابن ابیطالب میگوید: «از دری که فقر وارد شود، از در دیگر ایمان خارج میشود.»
۴-آیتالله جوادی عاملی گفته است: «ملتی که جیبش تهی و کیسهاش خالی است، فقیر است. ملت بدون مال، ملت ویلچری است. مردم را کمیته امدادی اداره کردن ننگ است.»
۵-بر اساس اعلام شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، از ابتدای سال جاری تاکنون چند میلیون ساکن پایتخت تنها ۲ روز هوای پاک داشتهاند. همچنین در این مدت هوا ۱۱۷ روز ناسالم برای گروههای حساس، ۲۸ روز ناسالم برای تمام گروهها، ۲ روز بسیار ناسالم و ۲ روز در وضعیت خطرناک بوده است.
۶-آلودگی هوا که در سالهای گذشته بیشتر مشکل کلانشهرها بود، امسال از کلانشهرها فراتر رفته و به شهرهای کوچک مثل ماهشهر، بهبهان، ساوجبلاغ، دزفول و … رسیده است.
۷-وزیر کشور که پیشازاین گفته بود حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی تنها روی چهار قلم کالا تأثیر میگذارد، اما در عمل مشخص شد که جراحی اقتصادی روی قیمت همه کالاها تأثیر گذاشته است. او اخیراً راهکاری برای کاهش تعطیلی مدارس به دلیل آلودگی هوا پیشنهاد کرده و گفته است استانداردهای شاخص آلودگی هوا را تغییر میدهیم تا لازم نباشد مدارس تعطیل شوند. این فرمانده پیشین نظامی در حالی چنین سخنی میگوید که همه دانشمندان حوزه محیطزیست میگویند وقتی شاخص آلودگی هوا بیشتر از عدد ۱۵۰ باشد، تنفس برای همه افراد بهویژه کودکان و سالمندان خطرناک است و پیامدهای زیانباری به دنبال دارد.
۸- مازوت سوزی در نیروگاهها و جاهای دیگر همچنان ادامه دارد. این فرایند باعث آلودگی هوا شده و میشود و سلامت جامعه را به خطر انداخته است.
۹-بر اساس آمارها بارشها نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهشیافته است.
۱۰-بر اساس اعلام مرکز آمار، تورم در دیماه امسال نسبت به دیماه سال گذشته در مناطق شهری ۵۱ درصد و در مناطق روستایی ۵۴ درصد بوده است.
اگر به آنچه در ردیفهای یک تا ۱۰ در این نوشتار اشاره شد توجه شود، معلوم میشود که مردم در تأمین نیازهای اولیه که شامل «نان (به معنای اقتصاد)»، «آب» و «هوا» است، دچار مشکل شدهاند.
نویسنده بر این باور است که ریشه مشکلات را باید در سیاست داخلی و خارجی جست و جو کرد. در داخل لازم است اقدامات زیر صورت گیرد: ۱- برگزاری انتخابات آزاد و رقابتی در مجلس، ریاست جمهوری و …، ۲- استفاده از توانایی شایستگان و متخصصان در اداره کشور، ۳- سپردن کارها به دست کسانی که دانش، تجربه، تخصص و توان انجام کارهای بزرگ را دارند.
در روابط خارجی نیز اشتباهاتی صورت گرفته و فرصتها از بین رفته است و کشور مثل روسیه و کره شمالی زیر ضرب تحریم و فشار دیپلماتیک قرارگرفته که آثار و نتایج این سیاست در زندگی مردم قابل مشاهده است.
نویسنده بر این باور است که هرچند دیر شده و فرصتها ازمیانرفته است، ولی هنوز امکان عبور از بحران با انجام اقدامات زیر امکانپذیر است:
۱-مذاکره مستقیم با آمریکا
۲-احیای برجام
۳-تأیید لوایح FATF
۴-فاصله گرفتن از روسیه و چین و بهرهگیری از «توازن» در روابط خارجی
با انجام چنین اقداماتی میتوان به تأمین «نان»، «آب» و «هوا» که مردم این روزها سخت بدان نیازمند هستند، کمک کرد. من آنچه شرط بلاغ است با تو میگویم تو خواه از سخنم پند گیر و خواه ملال (سعدی شیرازی).