مهرداد بذرپاش پس از روزها اما و اگر و مطرح شدن نامش در هر پستی که در دولت خالی شد بالاخره به صندلی وزارت رسید و در کابینه سید ابراهیم رئیسی جایگزین رستم کابینه شد.
پس از استعفای رستم قاسمی از کابینه و انصرافش از کرسی وزارت راه و شهرسازی بود که طبق روال ماههای اخیر، بار دیگر و برای پست تازه نیز نام مهرداد بذرپاش مطرح شد و این بار به نظر میرسد هدف گیری دقیقتر از سایر موارد بود و او از ظهر روز ۱۶ آذر و در حالی که رئیس دولت وقت در دانشگاه تهران مشغول سخنرانی بود، موفق شد از مجلس یازدهم رای اعتماد بگیرد و راهی ساختمان وزارت راه و شهرسازی شود.
ابراهیم رئیسی تبلغیات انتخاباتی خود را با وعده ساخت ۴ میلیون مسکن در طول ۴ سال شروع کرد و در همان گفتوگو تاکید کرد مبارزه با فساد و رانت اقدام فوری دیگر دولت او خواهد بود. کمتر از یک و نیم سال بعد، وزیر انتخابی رئیسجمهور عمل به وعدهی او را رد کرد و نشدنی دانست.
«من به جوانان گفتهام که آنها ازدواج کنند، ما هم ساخت مسکن برایشان را از همان روز نخست دولت پیگیری میکنیم و فکر میکنم بشود طی ۴ سال ۴ میلیون واحد مسکونی ساخت.» سید ابراهیم رئیسی این وعده را در حاشیه ضبط گفتگوی انتخاباتی با دوربین شبکه یک سیما در جمع خبرنگاران گفت و پایان دادن به فساد و رانت در کشور را هم دومین اقدام فوری دولت آیندهی خود عنوان کرد. در حالیکه کارشناسان عملی شدن وعدهی کاندیدای آن روزها و رئیسجمهور چند ماه بعد را غیرممکن میدانستند، او وزیرش در طول یک و نیم سالی که از شروع کار دولت میگذرد، بارها آنرا تکرار کردند. تا اینکه وزیر جدید راه و شهرسازی، تامین بودجه برای عملیاتی شدن این وعده را بهنوعی غیرممکن دانست.
ساخت ۴ میلیون مسکن با مشارکت خود مردم!
، سیدابراهیم رئیسی شهریورماه امسال نیز در سخنرانی تلوزیونی خود وعدهی ساخت یک میلیون مسکن در سال را تکرار کرد و گفت: «این نیاز کشور است که یک میلیون مسکن در سال ساخته شود. وضعیت امروز در مسکن به دلیل عقبماندگی سالهای پیش است که باید یک میلیون مسکن ایجاد میشد و نشد. ۲۰۰ هزار مسکن روستایی و ۸۰۰ هزار مسکن شهری جزو نیاز کشور است و مصوبه مجلس هم در زمینه قانون مسکن است.»
رئیس جمهوری تاکید کرد این مسئله مطالعه شده و پیشبینی کارشناسی شده است. او درمورد روش عملی شدن وعدهی خود را اینطور توضیح داد: «دولت یک جاهایی خودش مسکن میسازد و یک جاهایی تسهیلات میدهد تا مردم اقدام کنند. انبوهسازان مسکن وارد میدان میشوند، قریب ۲۰ هزار مسکن باید استحکام پیدا کنند. وقتی میگوییم مسکن ساخته شود، با مشارکت خود مردم اقدام میشود و در گزارشهای بعدی نتایج آن اعلام خواهد شد.»
به باور ابراهیم رئیسی زمین اصلیترین نیاز مسکن است، او در پایان صحبتهایش تاکید کرد: «بعضیها تردید نکنند که این کار انجام میشود، این کار باید انجام شود. یکی از چیزهایی که در این مدت آسیب دیده، اعتماد مردم است. ما باید این اعتماد را بازسازی کنیم و یکی از رههای بازسازی این است که صادقالوعد باشیم.»
ظاهرا از نظر رئیس جمهور بازسازی بافت فرسوده و اعطای وام و پروانهی ساخت به مردم برای ساختوساز در زمینهای خودشان، یکی از راهکارهای عملی کردن وعدهاش بود. او در سخنرانی روز دانشجو و پس از انتخاب بذرپاش باز هم وعدههای خود را تکرار کرد و گفت: «نیاز به ساخت یک میلیون مسکن در سال فقط وعده دولت نیست، بلکه نیاز حتمی کشور است که قانون نیز بر آن صراحت دارد و حتما دولت سیزدهم دولت صادقالوعدی خواهد بود و به وعدههای خود در این زمینه عمل خواهیم کرد. علاوه بر ساخت مسکن، دولت واگذاری زمین برای ساخت خانههای ویلایی در برخی استانهای واجد شرایط را نیز آغاز کرده است.»
- تهاتر نفت برای ساخت مسکن!
رستم قاسمی، وزیر پیشین راه و شهرسازی ۱۴ آبانماه در مراسم کلنگزنی و آغاز ساخت ۴۰ هزار واحد مسکونی در استان فارس، گفت: مسکن در شرایط بسیار بحرانی است، در بعضی شهرها ۷۰ درصد سبد خانوار برای مسکن هزینه میشود. عرضه و تقاضای مسکن امروز بسیار فاصله دارد، بهخصوص در ۸ سال اخیر که مسکن، به شکل قابلتوجهی ساخته نشد.»
قاسمی ساخت ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار واحد مسکن مهر در دولت نهم را بزرگ عنوان کرد و وعده داد: «۲۲۰ هزار واحد آن باقی مانده است که تا پایان سال، بخش عمدهی آن تحویل داده میشود.»
بسیاری از حامیان دولت همواره تلاش داشته اند که فرصت زمان یک سال و اندی برای ساخت مسکن که در دوران رستم قاسمی از دست رفت را بر عهده این وزیر سابق بگذارند.
قاسمی در روز رای اعتماد در حضور نمایندگان سه وعده مهم داد: «اینجانب ۱۰ دستور کار را برای وزارتخانه تدوین کردم که در اولین روز کار وزارتخانه این برنامهها را ابلاغ خواهم کرد.»، «امروز بسیاری از مردم حتی هزینه ساخت مسکن را نیز ندارند که بنده برای آن راهحلهای متعددی را پیشبینی کردم که ارائه تسهیلات با سود پایین یکی از این موارد است.» و «در دولت شورای عالی مسکن شکل خواهد گرفت و به همکاری تمام مجموعهها در این مسیر تامین مسکن گام برخواهیم داشت.»
ظاهرا از نظر وزیر پیشین وزارت مسکن و شهرسازی کلید خوردن و در دست اجرا بودن ساخت مسکن، نشانهی عملی شدن وعدههای دولت است چون او بدون توجه به اینکه ساخت این تعداد واحد مسکن مهر ۸ سال طول کشیده است، ادعای ابراهیم رئیسی را تکرار کرد و گفت: «ساخت ۴میلیون مسکن در چهار سال شدنی است و تا امروز بیش از یک و نیم میلیون واحد در دست اجراست که تا پایان امسال به ۲ میلیون واحد هم میرسد.»
قاسمی در شرایطی این ادعا را تکرار کرد که سخنان چندماه پیش او عقبنشینی از وعدههای قبلی بود. رستم قاسمی ۲۷ خرداد در بازدید از طرح نهضت ملی مسکن بهارستان و کلنگزنی عملیات اجرایی ۲ هزار و ۸۱۶ واحد طرح نهضت ملی مسکن استان اصفهان گفته بود: «تا پایان دولت باید ۲ میلیون مسکن ساخته و به بهرهبرداری برسد. بالغ بر یک میلیون و ۳۵۰ هزار واحد مسکونی در دست اجراست که تا شهریور ماه ۱۰۰ هزار واحد تحویل خواهد شد.»
هرچند قاسمی بهمن ماه ۱۴۰۰ وعدهی اولیه را تکرار کرده و گفته بود: برای ساخت ۴ میلیون مسکن تعهد دادهایم و آخر دولت به این هدف که خواست رئیسجمهوری است دست مییابیم. ساخت ۲ میلیون مسکن تا پایان دولت و وعدهی تحویل ۱۰۰ هزار واحد تا شهریورماه، رد ادعای اولیه یعنی ساختن سالانه یک میلیون واحد بود.
قاسمی گفته بود قرار شده زمینهای ویلایی در همه شهرهایی که زمین به اندازه کافی برای ساخت خانههای تکواحدی وجود دارد، به مردم تحویل داده شود. او درباره جزئیات این طرح نیز عنوان کرده بود: «قرار است زمینهای ۲۰۰ تا ۲۵۰ متری به همراه وام و دیگر خدمات برای ساخت منزل به مردم ارائه شود و اگر کسی پول برای ساخت مسکن ندارد تدریجی آن را بسازد. یعنی میتوانند نخست به اندازه ۴۰متر برای خود خانه بسازند و بعدها که وضعشان بهتر شد بر متراژ آن بیفزایند و علاوه براین فرزندانشان میتوانند طبقه بالا برای خود مسکن بسازند.»
به نظر میرسد فارغ از همه حواشی پیش آمده برای رستم قاسمی در دوران وزارتش باید پذیرفت که او زودتر از الباقی اعضای کابینه متوجه شده بود که وعده بزرگ رئیس در دوران رقابتهای انتخاباتی ناممکن است و پیش از دیگران از بازی از پیش باخته خارج شد.
هر چند که به گزارش فراز ، یکی از راهکارهای رستم قاسمی برای عملی شدن این وعدهی غیرعملی، تهاتر نفت با چین بود که خودش آنرا در توییتی رد و اعلام کرد نفتی برای این کار در نظر گرفته نشده است!
بذرپاش، با رد وعدهی رئیسی آمد
وزیر جدید و پرحاشیهای که ابراهیم رئیسی برای وزارت مسکن و شهرسازی معرفی کرد و رای اعتمادش را گرفت، ترجیح داد کارش را با یک سخن جنجالی و برخلاف وعدههای پیشین شروع کند.
مهرداد بذرپاش دربارهی بودجه لازم برای ساخت چهار میلیون مسکن با متراژ ۱۰۰ متر گفت: «نزدیک به دو برابر بودجه عمرانی کشور یعنی ۲۸۰۰ هزار میلیارد تومان برای ساخت چهار میلیون مسکن نیاز داریم، پس فکر نکنید اگر از ساخت مسکن کوتاه آییم مقصر دولت است یا برعکس مقصر مجلس است، ما همه در یک کشتی نشستهایم و همه برای ایران و نظام تلاش میکنیم مگر میتوان برای مردم کاری نکرد.»
بذرپاش با این برآورد و توضیح، عملیاتی شدن وعدهی ساخت چهار میلیون مسکن در طول چهار سال دولت رئیسی رد کرد.
رستم قاسمی نیز بهصورت غیرمستقیم این مسئله را رد کرده بود و وزیر جدید با تاکید بر غیرممکن بودن تامین بودجهی لازم، دولت را در عملیاتی نشدن این وعده، بیتقصیر میداند! پرسش این است که رئیسجمهور بر اساس کدام مطالعه و کار کارشناسی (به ادعای خودش) وعدهی ساخت ۴ میلیون مسکن را داد و هنوز بر آن تاکید میکند؟ او صادقالوعده نیست یا وزرای انتخابیاش؟
بذرپاش به خوبی میداند رقمی که او خواسته است پرداخت آن برای دولت و کشور ناممکن است پس میتوان به صراحت گفت که بذرپاش در اولین ساعات رسیدنش به وزارت مسکن و شهرسازی مهمترین وعده سید ابراهیم رئیسی در دوران انتخاباتی را به زمین زد و اتفاقا خود به طور کامل از مسئولیت این زمین گیری، خود را کنار کشیده است.
بذرپاش میگوید نیمی از بودجه یک سال کشور را بدهید تا او ۴ میلیون مسکن بسازد و وقتی این بودجه نیست پس مسکنی نیست و پس تقصیری هم نیست. او با مهارت خود را از سر راه اجرای وعده ناممکن رئیسی کنار کشید و حالا رئیسش در برابر وعده مهم انتخاباتیش در مقابل رای دهندگان و حتی رای ندهندگان و شهروندان ایرانی تنها مانده است.