پانزدهم مرداد ۱۴۰۱ اولین سالروز نشستن جناب آقای رئیسی بر کرسی ریاست جمهوری است. از قضا امسال روز پانزدهم مرداد مصادف با هشتم محرم الحرام و ایام سوگواری و بزرگداشت حسینی هم می‌باشد. از این جهت یادداشت من اشاره‌ای دارد به رعایت اخلاق سیاسی در واقعه عاشورا و نسبت عملکرد دولت سیزدهم با این آموزه‌ها.
شاید اگر نگوئیم مهم‌ترین، حداقل می‌توان گفت یکی از مهم‌ترین آموزه‌های اخلاقی مکتب عاشورا وجود تناسب بین هدف و وسیله است.
استاد شهید مرتضی مطهری در بررسی حماسه عاشورا یکی از ویژگی‌های حماسه مقدس را تناسب بین هدف و وسیله می‌داند و به عبارت دیگر حماسه‌ای را مقدس می‌داند که نه تنها هدف آن مقدس باشد، بلکه وسیله رسیدن به هدف نیز مقدس باشد، چرا که با ابزار نامقدس نمی‌توان به هدف مقدس نائل آمد.
از جمله مواردی که در تاریخ واقعه عاشورا ثبت شده موضوع حضور مسلم بن عقیل (ع) در منزل شریک بن اعور بود که خبر رسید عبیدالله بن زیاد برای عیادت شریک به خانه او می‌آید. در این مقطع تاریخی توافقی بین مسلم، هانی و شریک صورت گرفت که در زمان حضور عبیدالله در منزل شریک بن اعور، با اشاره و علامتی از سوی صاحب خانه، مسلم با شمشیر به ابن زیاد حمله کند و او را به قتل برساند. اما مسلم بن عقیل این کار را نکرد و عبیدالله از خانه شریک خارج شد و به اصطلاح، مرغ از قفس پرید.
وقتی علت رفتار مسلم بن عقیل (ع) را پرسیدند، در پاسخ گفت: «الاسلام قید الفتک، والمومن لایفتک» یعنی اسلام ترور را قدغن کرده است و کسی که به اسلام باور داشته باشد هرگز دست به ترور نمی‌زند.
این حدیث که از حدود ده طریق به رسول خدا (ص) می‌رسد و صرفا یک روایت مربوط به مقتل ابی عبدالله علیه السلام نیست. چنان اهمیت دارد که گویا هر کس دست به چنین رفتاری بزند از دایره اسلام و مسلمین خارج شده است.
نکته جالب توجه این است که بسیاری از محققین و صاحب نظران از جمله شریف مرتضی علیه الرحمه گفتند اگر مسلم اقدام به ترور عبیدالله بن زیاد کرده بود مسیر تاریخ به گونه دیگری رقم خورده بود. شریف رضی در این مورد می‌گوید: «اگر مسلم بن عقیل در آن فرصت-که قدرتش را داشت و شریک هم با او توافق کرده بود-ابن زیاد را می‌کشت، کار یکسره شده و حسین (ع) بدون این که شهر از طرف حکومت مدافعی داشته باشد، به راحتی وارد کوفه می‌شد و یک یک مردم برای یاری حضرتش نقاب از رخ بر می‌کشیدند و آشکارا به نصرت او می‌شتافتند و همه آن‌ها که ظاهرشان با دشمنان می‌نمود، ولی در دل یاری حضرتش را می‌پروراندند به گرد حضرت جمع می‌شدند».
این رفتار اخلاق مدارانه، مسیر زندگی امام حسین علیه السلام و در نتیجه مسیر تاریخ اسلام و تشیع را تغییر داد.
نگارنده قصد شبیه‌سازی ندارد بلکه از باب تذکر یک شهروند مسلمان به خود و دیگران، به خصوص به دولت مستقر یادآور می‌شود آیا عملکرد یک‌ساله دولت با وعده‌های انتخاباتی که به مردم داده شد، منطبق است؟
مروری بر وعده‌های انتخاباتی که در قالب مناظره، مصاحبه، سخنرانی و… در دسترس همگان است و مقایسه این وعده‌ها با واقعیت زندگی مردم و گزارش‌های مستند دستگاه‌های دولتی می‌تواند تاحدودی پاسخ این سئوال باشد.
وعده‌هایی از قبیل کنترل تورم، کنترل قیمت دلار، احیای برجام و رفع تحریم‌های ظالمانه، کاهش هزینه درمان، کنترل قیمت و ارتقاء کیفیت خودرو، افزایش سرعت اینترنت، قطع ارتباط سفره مردم با دلار، تبدیل گشت ارشاد به گشت ارشاد مسئولین و انتقاد از قیمت گوشت، مسکن، خودرو و…
شاید عوامل و متغیرهای مستحدثه مانند جنگ روسیه با اوکراین در بروز مشکلات جاری موثر باشد و شاید هم در زمان تبلیغات انتخاباتی دانش و آگاهی لازم و کافی برای اداره کشور وجود نداشت و در عمل با واقعیت‌ها و پیچیدگی‌های اداره کشور آشنایی بیشتری حاصل شده باشد. در این صورت اخلاق سیاسی اقتضا می‌کند واقعیت‌ها به مردم گفته شود و جناب رئیسی در یک گفتگوی آزاد با رسانه‌ها، نسبت بین وعده‌ها و عملکرد و مشکلات پیش رو را به اطلاع عموم مردم برساند تا این تصور پدید نیاید که تبلیغات انتخاباتی برای رسیدن به قدرت بود! در این صورت بین مدعیان ارزش‌های اسلامی و حسینی و دیگرانی که چنین ادعایی ندارند چه تفاوتی وجود دارد؟
نظام جمهوری اسلامی محصول انقلابی است که طلیعه آن در پانزدهم خرداد ۱۳۴۲ با دوازدهم محرم و سوگواری عاشورای حسینی قرین بود و در سال ۱۳۵۷ نیز اوج قیام مردمی ملت ایران با ایام تاسوعا و عاشورای حسینی مقارن بود.
قرار این بود که اندیشه، کلام و رفتار ما منطبق با درس‌های مکتب عاشورا باشد و در کنار درس‌های فراوان این مکتب رعایت اخلاق سیاسی و نسبت بین هدف و وسیله درسی است که جامعه و حکومت ما به شدت به آن نیازمند است.
بدیهی است در چنین صورتی همگان از موفقیت دولت خرسند خواهند شد و در ناکامی‌ها در کنار دولت خواهند بود.
