در دنیایی زیست میکنیم که رنگارنگ است و جاذبههای فراوانی دارد و هر فرد به سوی کسی یا چیزی جذب میشود و هوادار آن میگردد. این هواداری و جذب شدن گستره وسیعی دارد از هواداری از افراد چون؛ شخصیتهای هنری، سیاسی، ورزشی، علمی و دینی. هواداری از تیمهای ورزشی و یا هواداری از مکاتب فکری و یا نظامهای سیاسی.
تأمل در فرایند هواداری و اینکه چگونه یک فرد هوادار یک فرد، تیم، گروه یا اندیشهای میگردد، بسیار راهگشا و مهم است. آیا هوادار شدن ریشه در دلیل و استدلال دارد یا علل گوناگون (امور غیر معرفتی) باعث شده که فردی هوادار شخصی یا گروهی شود؟؟ آیا هواداران تیم سرخ یا آبی با استدلالهای معرفتی هوادار تیم خود شدهاند یا مسائل دیگری در این انتخاب دخیل بوده است؟؟.
باری تأمل در همین پرسش و دانستن اینکه امور غیر معرفتی و سنخهای روانی نقش موثرتری در انتخابهای افراد و گرایشهای فکری و سیاسی آنان دارد، میتواند ما را در رفتار و اخلاق مناسب با دیگر هواداران یاری رساند.
هدف این یادداشت کوتاه بیان این نکته است که یک هوادار در قبال یک مکتب و نظام فکری ـ سیاسی که از آن هواداری میکند، چه اخلاق و آدابی را باید رعایت کند؟
هرچند هواداری حدوثاً بیشتر غیرمعرفتی است، اما بقاًء باید معرفتی و اخلاقی باشد، از اینرو یک هوادار باید نظام فکری ـ سیاسی خود را آنبهآن مورد ارزیابی اخلاقی و عقلانی قرار دهد.
به طور خلاصه هواداران و پیروان نظامهای فکری و سیاسی؛ ۱ـ نباید از اسم، رسم و پیشینه یک نظام فکری ـ سیاسی واهمهای به خود راه دهند و آن را فوق ارزیابی و نقد بپندارند. ۲ـ در ارزیابی کاملا صداقت داشته باشند، بدون تعصب ارزیابی کنند و در صورت مواجهه با امور غیراخلاقی، توجیه و بهانهتراشی نکنند. ۳ـ نظام مورد پسند را از حیث نظر و عمل مورد ارزیابی اخلاقی قرار دهند، که آیا این نظام در مرحله نظر به مبانی اخلاقی ملتزم است یا خیر؟ و آیا در مرحله عمل به التزام نظری خود پایبند و متعهد میباشد؟.۴- هواداری و تایید نظامی که ملتزم و متعهد به امور اخلاقی نمیباشد اخلاقا جایز نیست.۵- پیروان، اخلاقا موظف هستند پس از مشاهده امور غیراخلاقی، در جهت اصلاح سیستم واکنش مناسبی اتخاذ کنند و در صورتی که سیستم را غیرقابل اصلاح بیابند، تنها یک راه اخلاقی برای انتخاب در پیشرو دارند.۶- ارزیابی و سنجش اخلاقی یک سیستم توسط هواداران امر چندان مشکلی نمیباشد، اما واکنش و انتخاب پیشروی هواداران، آسان نمود اول ولی افتاد مشکلها.