فرآیندی که در سطح جهانی و در چند دهه اخیر و تا حدود زیادی تحت تاثیر شبکههای اجتماعی رخ داده، سیاست را کمکم به سوی نمایش سوق داده است. گفتارها و رفتارهای سیاسی بیش از این که واجد مضامین واقعی باشند، گویی که توخالی و فاقد مضمون و در حال ادا شدن روی یک صحنه نمایش هستند.
مثل یک صحنه تئاتر که پس از پایان برنامه و افتادن پردهها، روابط واقعی افراد آشکار میشود. در صحنه نمایش هر کس نقشی را که برایش تعریف شده بازی میکند و کلمات را هم مطابق سناریوهای نوشته شده ادا میکند. برای ایفای نقش دستمزد میگیرند و داوطلبی رفتار نمیکنند حتی اگر در مقام سیاهلشکر باشند. این روندی عمومی است، ولی در ایران با شدت و حتی نوعی ابتذال همراه است. گویی که از ازل هم چنین بوده و این نقش بازی کردن خیلی هم طبیعی است.
نمونه آن را در نمایشهای طرفداران وضع موجود برای حمایت از غزه میتوان دید. هنگامی که جنگی خانمانبرانداز در منطقه در جریان است، به یک باره سطح اقدامات نمایشی به ثبتنام اینترنتی برای حضور در جنگ تقلیل پیدا میکند. عدد و رقم نیز بالا و ۸ میلیونی اعلام میشود. بعد کسی از خودش نمیپرسد که خوب اگر ۸ میلیون نفر پا به رکاب حضور در این جنگ هستند، حتماً ۱۶ میلیون نفر نیز باید آماده اعتراض و راهپیمایی علیه این جنایات باشند. پس چرا این افراد نمود عینی و عملی ندارند؟
در این میان رفتار نمایندگان مجلس از همه نمایشیتر است که ۱۶۰ نفرشان اعلام آمادگی برای اعزام به غزه کردهاند!! طرف میگفت که تصمیم دارد فرزند خود را بفروشم. گفتند آخر کسی حاضر میشود فرزند خود را بفروشد؟ گفت نگران نباشید، قیمتی میگذارم که هیچ کس نخرد.
حالا ماجرای نمایش نمایندگان است. کسی نیست از آنان بپرسد؛ مگر راهی برای رفتن به آنجا وجود دارد؟ اگر بلی خوب چرا نمیروید؟ و اگر نه پس این چه اعلام آمادگی برای رفتن است که انجامش تعلیق به محال میشود؟ به علاوه فرض کنیم که راهی هم باز باشد، شما به چه درد جنگ غزه میخورید؟ جنگ نیروی رزمنده میخواهد، شما که ماشاءالله از این نظر بکلی بازنشستهاید.
از سوی دیگر رفتارهای شما تناسبی با این ادعا ندارد. هنوز مردم در شوک خودروهای فیدلیتی هستند که چگونه سر و ته ماجرا را هم آوردید و آخر هم روشن نشد که این فساد چگونه رخ داد و سرنوشت ماجرای آن چه شد؟ جز این که افشاگر آن ردصلاحیت شد.
مسأله اصلاً چیز دیگری است. مگر کسی از شما خواسته به غزه بروید که اجابت کردهاید؟ شما در مقام نماینده مجلس اگر عملکرد درستی داشته باشید، برای ملت ایران و حتی مردم غزه کافی است. شما کارهای عادی خود را انجام نمیدهید، بعد میخواهید به جبران آنها به غزه بروید؟
هنوز ماجرای خودروها را بیپاسخ گذاشتهاید. یا در مقام قانونگذاری، هنوز حاضر نیستید که در باره قانون فرزندآوری مسئولیت پذیرفته و پاسخگویی پیش کنید و این قانون پرهزینه و زیانبار را که موجب کم شدن جمعیت شده است اصلاح کنید. هنوز در باره قانون بودجه و افزایش اندک حقوق کارگران و بازنشستگان سکوت اختیار کردهاید؟ شما پاسخ نمیدهید که اگر مصوبات مجلس موجب این اندازه تورم و گرانی نشده، پس علت آن چیست؟ چرا مردم باید برای ششمین سال متوالی منتظر تورم حدود ۴۰ درصدی باشند؟
شما هنوز جرأت ندارید توضیح دهید که چرا قانونِ صیانت و پوشش را در دستور کار قرار دادهاید و از جزییات آن نمیتوانید دفاع کنید بویژه اینکه مطابق اصل ۸۵ آن را نهایی کردهاید، در حالی که این جزو حقوق مردم بود که بدانند قرار است چه چیزی و با چه منطقی تصویب شود؟
شما میخواهید بروید غزه و از مردم آنجا دفاع کنید؟ در حالی که در برابر مردم خودتان که باید پاسخگو باشید با تبختر و بیپروایی رفتار میکنید و به جای شنونده حرف آنان بودن نخودچی و کشمش میخورید و دراز میکشید.
درست است که دوره نمایش بازی است ولی نه این اندازه سطحی و آشکار.