شاپور جورکش، شاعر، مترجم، نمایشنامهنویس و منتقد ادبی در ۷۳ سالگی درگذشت. محمد ولیزاده، نویسنده و ناشر با اعلام این خبر به ایسنا گفت: «شاپور جورکش از ۱۰ روز پیش به علت مشکلات ریوی با هوشیاری پایین در بیمارستانی در شیراز بستری بود اما از دو روز قبل وضعیتش بهتر شده بود به گونهای که دکترها گفته بودند، میتواند دوره نقاهت با دستگاه اکسیژن را در خانه بگذراند که متأسفانه صبح جمعه، ششم مرداد از دنیا رفت.» شاپور جورکش ۱۰ بهمن ماه ۱۳۲۹ در فسا به دنیا آمد. تحصیلات خود را تا فوق لیسانس زبان و ادبیات انگلیسی از دانشگاه شیراز ادامه داد و تا سال ۱۳۵۸ در دانشگاه تدریس میکرد و در سالهای اخیر گروه ترجمه شیراز را هدایت و در دانشگاههای خصوصی و مراکز آموزشی تدریس میکرد.
کار شاپور جورکش پیش از انقلاب تئاتر بود و سرپرستی کمیته تئاتر دانشگاه شیراز را از سال ۱۳۵۴ تا ۱۳۵۶ به عهده داشت. تدریس در کارگاه تئاتر کودک تلویزیون مرکز شیراز از سال ۱۳۵۴ تا ۱۳۵۸ از دیگر فعالیتهای او بود. بعد از آنکه فعالیت تئاتری در شیراز با موانعی روبهرو شد، کار فردیتری را برای بیان و بروز انتخاب کرد و به سمت شعر رفت و ادبیات عرصه فعالیت شاپور جورکش شد.
معروفترین کتاب شاپور جورکش «بوطیقای شعر نو» نام دارد که با رویکردی جدید و تازه شعر و شاعری نیما یوشیج را بررسی میکند. این کتاب توسط انتشارات ققنوس منتشر شده و از کاملترین کارها در زمینه شعر نیمایی است. جورکش اعتقاد دارد «نیما ۶۰ سال پیش متوجه شده بود که شعر کلاسیک ما به بنبست رسیده» و این بنبست برخلاف آنچه بسیاری از پیروانش معتقد بودند، پیش از آنکه به ساختار شعر ربط داشته باشد به میدان و زاویه دید شاعر مربوط است. جورکش معتقد است، فرق کار براهنی که بعد از ۶۰ سال همان حرف را به شکل دیگری مطرح میکند با نیما این است که نیما میآید و این تئوری را روی مفصلهای فرهنگی ما سوار میکند. به نظر شاپور جورکش، تغییر میدان دیدی که منظور نظر نیما بوده حتی از سوی نزدیکترین پیروانش نیز درک نشد. کتاب «زندگی، عشق و مرگ از دیدگاه صادق هدایت» نیز از بهترین کارهای حوزه هدایتپژوهی شناخته شده و در کنار کتاب دکتر محمد صنعتی از بهترین آثار این دوره است. این پژوهش در سال ۷۴ توسط نشر آگه به چاپ رسیده است. همین دو کتاب نقد و پژوهش کافی است تا جورکش را به عنوان پژوهشگر و منتقدی راهگشا تثبیت کند. جورکش دو منظومه شعر با نامهای «هوش سبز» (انتشارات نوید) و «نام دیگر دوزخ» (انتشارات آگه) به چاپ رسانده است. «دموکراسی و هنر» و «درآمدی تاریخی بر نظریههای ادبی از افلاطون تا بارت»، «پست مدرنیسم» از آثار این شاعر، منتقد ادبی و مترجم هستند. جورکش از جمله شاعرانی است که مکرر طعم سانسور و حذف را چشیده است. یکی از مهمترین کتابهای جورکش «خفیهنگاری خشونت در سرزمین آدملتیها» است. این کتاب سال ۱۳۸۹ و در فضای خاص آن ایام با استقبال خوبی مواجه شد اما چهار روز پس از انتشار اکثر نسخههای آن از کتاب فروشیها جمعآوری شد.
گروه ترجمه شیراز
یکی از مهمترین فعالیتهای ادبی جورکش تأسیس گروه ترجمه شیراز بوده است. جورکش در گفتوگو با کتاب ماه ادبیات و فلسفه دربارهٔ چگونگی تشکیل این گروه میگوید: «این گروه در سال ۷۶ شکل گرفت و اگر لطف دکتر حسینعلی نوذری نبود شاید تشکیل این گروه عملی نبود. دکتر نوذری که مسئول بخش پژوهش مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران است، ترجمه چند کتاب را به من سفارش دادند و از آنجا به فکر افتادم که از انرژی بالقوه دوستان استفاده کنم. علی معصومی که کار ترجمه را به صورت حرفه ای دنبال میکند، ناهید سلامی، غلامرضا امامی، مرتضی ترسلی، پرویز صحت و مهری عبادی در این گروه همکاری دارند. دوستان مترجم دیگری مثل عباس مخبر، عباس زندباف و مهدی غبرایی نیز که در تهران هستند، گروه را یاری دادهاند. کار گروه در آغاز با کتابهای تاریخی شکل گرفت. این کتابها امکان تشکیل گروه را داد اما پس از آن به این نتیجه رسیدیم که ترجمه آثار نقد و نظر ادبی بهترین کاری است که میتواند انجام شود؛ این کارها توسط خود گروه انتخاب میشود.»