پیشگفتار کتاب «راز مانا» با این صحبت‌های دلنشین استاد محمدرضا شجریان آغاز می‌شود. این کتاب در برگیرنده گفت‌وگوی طولانی و مفصل خسرو آواز ایران است که به کوشش محسن گودرزی، محمدجواد غلامرضا کاشی و علی‌اصغر رمضان‌پور تنظیم و تدوین شده و در سال ۱۳۹۸ توسط انتشارات گمان به بازار کتاب راه یافته است.
در مقدمه کتاب آمده است که ایده این گفت‌وگوی طولانی در شهریور ۱۳۷۵ مطرح شد. پس از توافق اولیه، به تصور آن که در سه یا چهار جلسه مقصود حاصل خواهد شد، گفت‌وگوها را از اوایل آبان همان سال آغاز کردیم و با چند وقفه نهایتا در اسفند ۱۳۷۵ به پایان رسید. تغییرات چندباره در متن و تاثیرپذیریِ آن از شرایط اجتماعی، انتشار کتاب را به چنین زمانی انداخت.
«راز مانا» از دو فصل با عناوین «دیدگاه‌ها» و «زندگی و آثار» تشکیل شده است که مخاطب را با نظرات کارشناسانه و تخصصی استاد در مورد موسیقی اصیل و کلاسیک ایرانی و همچنین آثار و اندیشه‌هایش آشناتر می‌سازد. در فصل «دیدگاه‌ها»، استاد بیشتر به شاخصه‌های موسیقی سنتی و ایرانی اشاره داشته و بحث در مورد تفاوت‌های موسیقی ایرانی و غربی را در جامعه امروز ایران و جهان مورد تبادل نظر قرار داده است و به تاثیر هنر موسیقی در زندگی مردم پرداخته است. در قسمتی از این فصل از زبان استاد در مورد پیوند فرهنگ و موسیقی این‌گونه می‌خوانیم: «…اصلا تصور غلطی است که فکر کنیم راه موسیقی و فرهنگ از هم جداست.
موسیقی تجلی فرهنگ جامعه است. مردم این سرزمین در طول تاریخ، مصیبت‌ها و سختی‌های بسیاری کشیده‌اند. این رنج تاریخی در موسیقی تجلی پیدا کرده است. برای همین می‌گویم به موسیقی حمله نکنیم! چون این فرهنگ را منعکس می‌کند. این فرهنگ هم که نتیجه تاریخ این سرزمین است.» (صفحه ۵۳) و در فصل دوم بیشتر صحبت‌های استاد در مورد خاطرات خودش از چگونگی راهیابی‌اش به عرصه هنر موسیقی، کنسرت‌ها و آلبوم‌های قبل و بعد از انقلابش است و همچنین همکاری با دیگر نام‌آوران موسیقی سنتی ایران که به‌عنوان مثال می‌توانیم به نام‌های بزرگانی همچون علی تجویدی، جلیل شهناز، غلامحسین بنان، حسن کسایی، احمد عبادی، پرویز مشکاتیان، محمدرضا لطفی و حسین علیزاده اشاره کنیم که در برهه‌هایی با آنها همکاری و حشر و نشر داشته‌اند.
در صفحات پایانی کتاب هم با نمایه‌ای برمی‌خوریم تحت عنوان «یک زندگی، پنجاه و هفت تصویر» که دربرگیرنده عکس‌های شخصی و هنری خسرو آواز ایران است که خود این تصاویر گویای خاطرات زندگی استاد از کودکی و نوجوانی تا جوانی و میانسالی در کنار اعضای خانواده، دوستان و همکاران نزدیکش است. مطالعه این کتاب، علاوه بر مخاطبان این صدای جاودانه و طرفداران استاد می‌تواند برای تمام اقشاری که به نوعی به موسیقی علاقه‌مند، جذاب و جالب توجه باشد؛ به‌خصوص برای کسانی که دوست دارند بیشتر با اندیشه‌ها و ویژگی‌های اخلاقی و هنری استاد آشنا شوند. نکته جالب توجه تاییدیه این صحبت‌هاست که توسط خود شجریان در پشت جلد کتاب آمده است. «راز مانا» در ۲۶۲ صفحه در اختیار علاقه‌مندان به هنر موسیقی و دوستداران استاد محمدرضا شجریان قرار گرفته است.
