وزرای نسبتا جوان دولت رئیسی با گرد و خاک بسیار و سابقهای اندک به میدان آمدند، اما پس از گذشت یکسال و نیم از عمر دولت در بیشتر عرصهها ناتوان نشان دادهاند.
تیم رئیسی تاکنون توانایی جلب رضایت مردم، دولتداری و بهبود شرایط را نداشته و حالا برخی زمزمهها از تغییر برخی اعضای کابینه و استانداران میگوید.
به جهت بررسی موضوع فوق گفتگو کردیم با سید علی آقازاده فعال سیاسی اصلاحطلب و استاندار سابق استان مرکزی، که در ادامه مشروح آنرا میخوانیم:
شکست برنامههای دولت حداقل در میان افکار عمومی در حوزههای مختلف باعث شده که سروصدایی مبنی بر تغییرات درون کابینه شنیده شود. بنظر شما چقدر احتمال دارد که رئیسی شکست برخی مسئولین خود را بپذیرد و دست به تغییر نیرو بزند؟
من این نکته را بگویم که از همان سال گذشته که ترکیب کابینه دولت جدید شکل گرفت، خیلی از افرادی که باتجربه بودند و دستی بر آتش داشتند و مشکلات کشور را از نزدیک لمس کردهاند، معتقد بودند که این کابینه نمیتواند مشکلات حال حاضر کشور را به ویژه در مسائل اقتصادی مدیریت کند و مهمترین مطالباتِ حال حاضر کشور را پیگیری کند. در تابستان پارسال نیز مشکلات کشور اقتصادی بود.
فارغ از دیدگاههایی که دولت دارد، تیم اقتصادی دولت افرادی هستند که اشرافی بر مسائل و مشکلات اقتصادی امروز کشور ندارند و الان که حدود یکسال و نیم از دولت میگذرد هنوز هم به اشراف کامل نرسیدهاند. بعضی از اعضای تیم اقتصادی متاسفانه مثل گذشته و مثل زمانیکه مسئول نبودند شعاری حرف میزنند و دستور میدهند، اما الان زمانی نیست که یک مسئول ارشد اقتصادی مثل زمانیکه روزنامهنگار و کارشناس و دانشجو بود اینگونه صحبت کند بلکه امروز باید خودش پاسخگو باشد. خیلی از مردم و گروههای مدنی مثل دانشگاهیان و کارشناسان اهل فن، این سوال را دارند که آقای مسئول چرا پاسخگو نیستید؟
از سوی دیگر انداختن تقصیرها بر گردن دولت قبل نیز تاریخ مصرفش تمام میشود زیرا روزیکه دولت کار را تحویل گرفت، این وضعیت بینی میشد. الان حتی مجلس و جناحهای همفکر دولت و کسانیکه هواداری از دولت جدید میکردند، به این نتیجه رسیدهاند که دولت ضعیف است. هر چند که این گروه رأی حداقلی داشتند اما صدایشان درآمده است و انتقادهایشان آرام آرام جدی میشود. ما خودمان هم شاهد این موارد هستیم، شما یک آنالیز در اقتصاد نسبت به سال پیش داشته باشید، مشخص میشود که شعارهای دولت در حوزه تورم، ارز و منابع چقدر غیرواقعی است.
قیمت ارز و اجناس را با سال گذشته مقایسه کنید، یا خط فقر را ببینید چه میزان ریزشی شده است و هر روز دهها هزار نفر از مردم زیر خط فقر میروند. نتیجتا حتما ضرورت تغییر مسئولین ارشد در دولت و دستگاههای دیگر کاملا ضروری است، اما با تعویض رئیس کل بانک مرکزی این اتفاق نخواهد افتاد و شرایط تغییر نخواهد کرد مگر اینکه نگاه دولت به مسائل اقتصادی کاملا منطقی و عملیاتی باشد. من فکر میکنم تا زمانیکه موضوع برجام و اف.ای.تی.اف در مسائل اقتصادی کشور حل نشود ما اگر ده رئیس بانک مرکزی هم عوض کنیم و تیمهای مختلف اقتصادی عوض شوند هیچ اتفاقی نخواهد افتاد.
تا زمانیکه ارتباط ما با دنیای خارج ضعیف باشد حتما چنین اتفاقاتی را باید پیش بینی کنیم، نتیجتا تغییر در تیم اقتصادی دولت و تعیین و تکلیف برجام و اف.ای.تی.اف میتواند کارساز و موثر باشد. گذشته از برداشتهای سیاسی امروز همه به این نتیجه رسیدهاند که در ارتباط اقتصادی جمهوری اسلامی با کشورهای جهان حتی چین و روسیه که مارا قبول دارند، موضوع تحریم و برجام مانع بسیار بزرگی است،برای اینکه ارتباط اقتصادی ایجاد نمیشود و چون ارتباط اقتصادی بین کشورها یک امر ضروری است قطعا به منابع ما فشار میآید و تولیدکنندگان و صادرکنندگان کالا دچار مشکل میشوند. نتیجتا من فکر میکنم هم در تیم اقتصادی دولت باید تجدیدنظر جدی شود و هم اینکه در موضوعات برجام و اف.ای.تی.اف همانطور که دلسوزان گفتهاند باید تعیین تکلیف شود و فکری به حال تحریمها کرد زیرا چنین بحرانی نباید سرسری گرفته شود.
با این وجود اولویت تغییر در دولت بصورت اضطراری و جدی در کدام حوزهها باید صورت بگیرد؟
ما در زمینهی سیاست داخلی کشور، وزرایی مثل وزیر کشور و سازمانهای مرتبط مثل استانداریها واقعا دچار مشکل هستیم. از باب اشراف این دوستان به حوزه کاری خودشان، بارها شده است که اظهار نظر میکنند اما ابدا با واقعیتهای جامعه همراه نیست که شکاف را میان مردم زیاد میکند.
در حوزه سیاست خارجی، هم تیم مذاکره کنندهمان باید بطور جدی تغییر کند و هم رئیس دیپلماسی ما که گاها با برخی از رفتارها و صحبتهایش شاهد دور شدن ایران از یک دیپلماسی توانمند و بروز هستیم، من فکر میکنم وزارت امور خارجه و تیم مذاکره کننده نیز خیلی مهمند که باید تغییر کنند.
در تیم اقتصادی و سازمانهای وابسته نیز باید تغییر ایجاد شود و نیروها فقط از یک دانشگاه و یک تفکر نباشند. مشورت گرفتن از اساتید دانشگاه در امنیت داخلی، امنیت خارجی و دیپلماسی، حوزه اقتصاد باید از سوی دولت جدی گرفته شود اما شاهد توجه همه جانبه به این زمینههای مهم نیستیم.
بنظر شما دولت برای تغییر درون خود به چه نیروهایی باید درخواست همکاری دهد و آیا اگر اصلاحطلبان هم وارد دولت رئیسی شوند مشکلات به سمت بهبودی خواهد رفت یا دیگر مشکلات با تغییر افراد حل نخواهد شد؟
دولت رئیسی جسارت اینکه از اصلاحطلبان استفاده کند را ندارد توان آن را هم ندارد. اصلاح طلبان نیز همکاری نمیکنند، دولت نیز در حال حاضر با ذرهبین دارد میگردد که مسئولین دولت قبل را عوض کند و یکسال و نیم که از دولت گذشته است هنوز دنبال این رفتارها هستند. من فکر میکنم دولت در شرایطی است که باید خودش واقعیتها را ببیند که تا الان ندیده است، و بر اساس واقعیتهای موجود فکر کند که فقط نماینده سی درصد از رای دهندگان نیست بلکه نماینده صددرصد از مردم کشور است و باید نظرهای مشورتی را نسبت به همه تفکرها داشته باشد.
در کوتاه مدت نیز کاری نمیتوان کرد، این بحث ما متعلق به درازمدت دو ساله است. چون حل این موارد زمانبَر است. ببینید وقتی ارز ۴۴ هزارتومان میشود و رئیس بانک را عوض میکنند یعنی دنبال حاشیه دویدهایم .همه میدانستند که قیمت ارز به اینجا میرسد اما این کارها مشکل را حل نمیکند.
نکته آخر
اگر واقعا دولت بخواهد در حوزه اقتصادی کارهای بزرگ انجام دهد حتما در حوزه سیاست و اجتماع و فرهنگ نیز تحت تاثیر است. امروز بخشی از این ناآرامیها در ارتباط با معیشت و فشار اقتصادی است و اگر در حوزه اقتصادی بتوان کاری کرد و بر اساس واقعیتها عمل کرد حتما ما شاهد آرامش در حوزه اجتماعی و مردمی هستیم.