یک اقتصاددان درباره علت افزایش نرخ ارز، میگوید که متغیر فعال در شرایط فعلی تحریمهاست که اگر حل نشود، این روند ادامه پیدا میکند. دولت هم حاضر به کنترلش نیست چراکه برای اینکه قیمت کنترل شود، دولت باید بتواند عرضه و تقاضا را کنترل کند. عرضه از اختیارش خارج شده چون درآمد ارزیاش به شدت کاهش پیدا کرده است. تقاضا را هم در این سه چهار سال تحریم تا توانسته آنگونه که در اختیارش بوده، کنترل کرده. بنابراین الان نمیتواند خیلی کاری کند مگر اینکه مشکل تحریمها حل شود وگرنه همین روند ادامه پیدا میکند.
مرتضی افقه در گفت و گو با «انتخاب» در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا دولت از افزایش قیمت ارز منتفع میشود یا خیر، گفت: «دولت حتما منتفع میشود چون ارزها، به دلیل مالکیت درآمد نفتی عمدتا دولت است اما از سوی دیگر به دلیل فشارهای سیاسی هم متضرر میشود و بنابراین باید یک تعادلی ایجاد کند.»
این اقتصاددان ضمن بیان اینکه در شرایط فعلی به نظر میرسد دیگر از دست دولت هم کاری بر نمیآید، عنوان کرد: «متغیر فعال در شرایط فعلی تحریمهاست که اگر حل نشود، این روند ادامه پیدا میکند. دولت هم حاضر به کنترلش نیست چراکه برای اینکه قیمت کنترل شود، دولت باید بتواند عرضه و تقاضا را کنترل کند. عرضه از اختیارش خارج شده چون درآمد ارزیاش به شدت کاهش پیدا کرده است. تقاضا را هم در این سه چهار سال تحریم تا توانسته آنگونه که در اختیارش بوده، کنترل کرد. بنابراین الان نمیتواند خیلی کاری کند مگر اینکه مشکل تحریمها حل شود وگرنه همین روند ادامه پیدا میکند.»
افقه افزود: «ادامه این روند هم به این بستگی دارد که دولت چه قدر بتواند نقدینگی را کنترل کند. اگر تقدینگی زیاد باشد این روند ادامه پیدا میکند و اگر نتواند آن را کنترل کند، ممکن است مقداری روند افزایشی کند شود.»
وی در پاسخ به اینکه آیا همانطور که سخنگوی دولت عنوان کرده، در حوزه ارز، بازار کاذب و موقتی ایجاد شده است، گفت: «مجبور هستند با گفتار درمانی تلاش کنند تا تاثیرگذار باشند ولی باید بگویم خیر، موقتی نیست. موقتی بودنش به بستگی دارد که آیا مذاکرات به نتیجه میرسد یا خیر.»
افقه ادامه داد: «آقای امیرعبداللهیان به عمان رفتهاند، اگر به نتیجه برسد شاید یک مقداری بازار ارز را کنترل کند اما نه اینکه کنترلش دست خود دولت باشد. یعنی مذاکرات و موفقیت آن تاثیرگذار است. اینکه میگویند وضعیت بازار ارز موقتی است، در حقیقت اصلا دست دولت نیست که بخواهد آن را پیشبینی کند یا نکند.»
این اقتصاددان در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه با وجود تلاطم در بازار ارز دولت چگونه میتواند بودجه خود را ببندد، گفت: «الان خیلی نمیتواند بودجه را ببندد. چون بخش قابل توجهی از بودجه، درآمدهای نفتی و قیمت دلار است که متناسب با آن ریال را مشخص کند. بنابراین با این تغییر و تحول اگر هم چیزی بنویسند، که به لحاظ قانونی ناچارند بودجه را ارائه کنند، بعید میدانم رقمی که به واقعیت باشد را تخمین بزنند. به هر حال چون ناچار هستند، چیزی را به عنوان بودجه مینویسند ولی در عمل اتفاق نمیافتد. در واقع تا درآمد نفتی و روابط سیاسی به ثبات نرسد، بعید است که بتوانند هیچکدام از اینها را کنترل و مدیریت کنند.»
