مطهره شفیعی: «در ارتباط با وقایع اخیر ۳۰۰ شکایت به کمیته انضباطی واصل شده و تا به‌حال ۳۳ حکم بدوی صادر و هنوز احکام هیأت تجدیدنظر صادر نشده است، از تذکر کتبی و توبیخ کتبی تا یک یا دو نیم سال منع موقت از تحصیل که برخی به‌صورت تعلیقی است. برخی با احتساب سنوات است و برخی بدون احتساب سنوات.» اظهارات مدیر کل حوزه ریاست دانشگاه صنعتی شریف به مثابه رمز خروج نخبگان از کشور است. دانشجویان دانشگاه شریف از نخبهترین دانشجویان کشور هستند که پس از فارغالتحصیلی میتوانند نقش موثری در پیشرفت کشور داشته باشند، اما به‌دلیل عدم توجه به شایسته‌سالاری در کشور است که برخی از آنها راه حضور در کشورهای دیگر را در پیش میگیرند. چندی پیش اعلام شد از ۱۰ نفر اول ورودی سال ۱۳۸۸ دانشگاه شریف فقط یک نفر در ایران باقی مانده است. نکته قابل تامل اینجاست که نماینده رشت در مجلس میگوید: «باید با کسانی‌که نخبگان را به رفتن از کشور ترغیب میکنند برخورد لازم صورت گیرد.» مقصر ترغیب نخبگان به خروج از کشور جز صدور احکام تنبیهی و سخت برای آنهاست؟ البته نمیتوان منکر آن شد که برخی بیقانونیها و برهم‌زدن فضای دانشگاه قابل پذیرش نیست، اما آیا فرصتی به دانشجو برای بیان دغدغههایش داده شد که اکنون برای او حکم انضباطی صادر میشود؟ سال گذشته «علی محمد افشین همتیار» مدیر امور اجتماعی دانشگاه صنعتی شریف گفت: «آنچه که در این سالها بر رفتن دانشجویان و فارغالتحصیلان از کشور تاثیر گذاشته، صرفا مسائل غیرعلمی بوده است. یعنی برای درس خواندن به خارج از کشور نمیروند، بلکه به‌خاطر خارج رفتن است که میخواهند درس بخوانند و متاسفانه بعضا آینده روشنی برای خود در کشور قائل نیستند.»
- فقط در اندیشه تنبیه!
اما وزارت علوم چه مسیری را طی میکند؟ دانشجویان قشر فرهیخته کشور هستنند و بنابراین برای آرام‌کردن فضای دانشگاه نیاز به اقداماتی نیست که دور از شأن فرهیختگان باشد، اما اظهارات برخی مسئولان به مثابه بنزین بر آتش نارضایتی دانشجویان است، از جمله سخنگوی وزارت علوم که گفته است: «دانشجویان هم مانند اساتید، پزشکان و روحانیون مصونیت ندارند؛ هیچ صنفی نباید مصونیت داشته باشد» شمسی‌پور حتی از لزوم احترام به اساتید که آینده‌سازان کشور را آموزش میدهند هم غافل شد و گفته بود: «هیأتهای انتظامی نیز با اساتید متخلف برخورد میکنند و این گونه نیست که به صرف اینکه فرد یک استاد است، نتوان با وی برخورد کرد. اگر چنین دیدگاهی وجود داشته باشد، سنگ روی سنگ بند نمیشود و حقوق دانشجویان و کارکنان زیر سوال میرود.» نکته قابل تامل اینجاست که این مقام وزارت علوم میگوید: «در وقایع اخیر شاهد برخی تخلفات بودیم که در محیط دانشگاه بیسابقه بوده است. لذا آییننامه قبلی تناسبی با وقایع اخیر نداشت و نیازمند به‌روزرسانی متناسب با وضعیت امروز دانشگاهها بود. مدیریت دانشگاهها و کمیتههای انضباطی بر مبنای تغییر رویکرد اغتشاشات اخیر باید ابزار در دست داشته باشند. تغییرات آییننامه انضباطی جدید، متناسبسازی ابزار است که به‌صورت حداقلی اتفاق افتاده است» این در حالی است که شیوه‌نامه انضباطی دانشجویان مصوب آبان ۱۴۰۱ یعنی دو ماه پیش است و تغییر آن عجیب به‌نظر میرسد! در این شیوه‌نامه، اعمال ۲۰ تنبیه انضباطی از منع موقت تا محرومیت تحصیلی کامل برای دانشجویان معترض پیشبینی شده است.
- خاتمی چه کرد؟
نحوه مواجهه با اعتراضات در زمان ریاست‌جمهوری خاتمی چگونه بود؟ خاتمی ۲۲ تیر ۷۸ در پایان جلسه کمیته ویژه شورای‌عالی امنیت ملی برای پیگیری حوادث کوی دانشگاه تهران در گفتوگو با خبرنگار صداوسیما گفت: «حادثه کوی دانشگاه فوقالعاده تلخ بود. البته من نظر خود را پیش از این اعلام کردهام. این حرکت و اهانت به دانشگاه و محیط علم و برخورد خشونتآمیز با دانشجویان برای همه ما غیرقابل تحمل بود و به این جهت، بلافاصله کمیته ویژهای از طرف دبیرخانه شورای‌عالی امنیت ملی تشکیل شد و به تأیید رهبر معظم انقلاب رسید و کار خود را با جدیت ادامه داده و میدهد» حمله شبانه به کوی دانشگاه با واکنش شدید مسئولان دستگاههای مختلف دولتی مواجه شد؛ از آن جمله استعفای مصطفی معین، وزیر علوم وقت بود که در واکنش به این موضوع رخ داد. این بار هم در پی وقایع ناگوار عصر یکشنبه دهم مهرماه ۱۴۰۱، هیأت‌رئیسه دانشگاه شریف با صدور اطلاعیهای بابت مشکلات ایجاد شده برای دانشجویان و اعضای خانواده عذرخواهی کرد، اما از سوی برخی مسئولین واکنشی نشان داده نشد و وزیر علوم هم بیتفاوت از کنار حادثه شریف عبور کرد.
- افغانستان مهمتر از ایران؟
در کشور همسایه یعنی افغانستان دانشجویان حال و روز خوبی ندارند. وزارت تحصیلات عالی طالبان طی نامه‌ای به تمام دانشگاه‌های دولتی و خصوصی افغانستان دستور داد که دختران این کشور «تا اطلاع ثانوی» حق ادامه تحصیل در دانشگاهها را نخواهند داشت. خبرگزاری آناتولی نوشت: براساس نامه، مولوی ندامحمد ندیم، سرپرست وزارت تحصیلات عالی طالبان تاکید کرده است که دانشگاهها باید «فورا» این حکم را اجرا کنند. این حکم در حالی اعلام شده است که حدود سه ماه کنکور ورود به دانشگاه‌های افغانستان برگزار شد. پیشتر دختران این کشور توسط طالبان از تحصیل در دبیرستان نیز محروم شده بودند. روز پنچشنبه ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به خبر تعلیق ادامه تحصیل دختران در دانشگاه‌های افغانستان، اظهارکرد: «جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان همسایه افغانستان و علاقهمند به صلح، ثبات و توسعه در این کشور، از شنیدن خبر وجود موانع برای تحصیلات عالی دانشگاهی دختران و بانوان در افغانستان متأسف شده است. جمهوری اسلامی ایران امیدوار است مسؤلان ذیربط کشور افغانستان سریعا با رفع موانع، زمینه ازسرگیری تحصیلات دانش‌آموزان و دانشجویان دختر این کشور در تمام مقاطع تحصیلی را فراهم آورند تا آنان بتوانند ضمن بهرهمندی از حق تحصیل علم و دانش، نقش مؤثرتری در توسعه و شکوفایی افغانستان داشته باشند.» برخی دانشجویان پس از اطلاع از واکنش ایران به محدودیت طالبان برای دانشجویان افغانستان، این سوال را مطرح کردند که چرا به وضعیت دانشجویانی که از سوی کمیته انضباطی با محدودیت مواجه شدند، توجهی نمیشود؟
