قصدندارم درمورد سفررییس دولت به چین وروابط باپکن مفصل بنویسم؛چراکه دولتیان به زودی به اسطوره‌سازی ازاین سفرخواهندپرداخت.
بااین‌وجود آنچه که به نظرمن دراین سفرمهم است سخنان وتمایلات طرف ایرانی نیست، بلکه اظهارات رییس‌جمهور چین وبیانیه پایان سفر است که اهمیتی مبنایی دارد؛زیرا:
۱)شی جین‌پینگ که چندماه پیش در عربستان گفته بود که:
«رهبران از هرگونه تلاش صلح‌آمیز امارات برای رسیدن به راه حل صلح آمیز در مورد جزایرسه‌گانه حمایت میکنند… و از ایران میخواهند به اصول حسن‌همجواری وعدم‌دخالت در امورداخلی کشورها احترام بگذارد و…
اکنون می‌گوید:
چین از ایران برای تامین حاکمیت ملی، استقلال، و «یکپارچگی سرزمینی» خود حمایت کرده و مخالف دخالت نیروهای خارجی در امور داخلی ایران و تضعیف امنیت و ثبات ایران است»؛
جملاتی کلیشه‌ای وتقریبا همسان بابیانیه چین در عربستان، ومطابق با خواسته‌های میزبانان ومیهمانان!!
۲)نکته مهم دیگربیانیه پایانی دو رییس جمهور است که درآن:
– برخلاف بیانیه سفر شی جین‌پینگ به تهران درابتدای ۱۳۹۵، دربیانیه پکن۱۴۰۱ هم نام «برنامه جامع همکاریهای مشترک ۲۵ساله»حذف و هم از تحولات آن خبری نیست؛
– تعهدات چین درهمکاریهای هسته‌ای و مدرن‌سازی رآکتور اراک پیگیری نشده؛
-همکاری بانکی،پولی،فاینانس و…مطرح نیست؛
-ایران برای اولین‌بار ودربالاترین سطح،باذکرنام اسرائیل وعدم طرح مواضع رسمی خود وبا تاییدتاسیسات هسته‌ای آن،ازاسرائیل میخواهدبه پیمان عدم اشاعه بپیوندد!
-چین،ذکرمستقل ضرورت لغوتحریمها رانپذیرفته،وچون آمریکاآنرامنوط به پذیرش برجام می‌داند
-روابط اقتصادی باچین هم یعنی:توسعه‌ی همکاریها باایران درتجارت،ترانزیت، فرهنگ، ولغو یکطرفه ویزای ایران و…؛البته ذیل رعایت ساختار موجودروابط بین‌الملل بویژه تحریمها، وآنچه سخنگوی وزارت خارجه چین برای اطمینان به آمریکا واعراب واسرائیل میگویدکه این سفرعلیه هیچ کشورثالثی نیست!
۳)لذا همانگونه که تاکنون نوشته‌ام این مواضع می‌نمایاند که چین:
«باآمریکایی‌ها آمریکایی، با عرب‌ها عربی، و باایرانی‌ها ایرانی می‌رقصد»؛
با روسیه، که شریک کهن و استراتژیک پکن است،حاضر نیست در ساختار روابط استراتژیک خود همراه شود؛
در منطقه شرق آسیا تهدید و زور بکار می‌برد؛
و این تغییرات محتوایی وعقب‌نشینی وسیع چین از تعهدات بیانیه ۱۳۹۵ وبیان کلیات در ۱۴۰۱ مینمایاندکه چین کشوری است که صرفا «وفق منافع کلان خویش گام برمیدارد».
پس پکن را همانگونه که نشان میدهد ببینیم؛ وبدانیم که از سفر به پکن،«توازن استراتژیک در روابط خارجی ایران» به دست نخواهد آمد.
