مصوبه مولد سازی « فروش دارایی‌‌های دولت» دو روز پیش در سایت دولت منتشر شد. مولد سازی دارایی های دولت به معنی فروش اموال مازاد، اعم از زمین، ساختمان و… است تا از این طریق بخشی از بودجه تامین و کسری آن نیز جبران شود. این مصوبه به دور از چشم مجلس و توسط سران قوا تصویب شده است. ضمن اینکه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا مصوبه‌ای تصویب کرده که بر اساس آن کارگروه مربوطه به “هیات عالی مولد سازی دارایی های دولت” تبدیل شد. این هیات ۷ عضو دارد که محمد مخبر، معاون اول رییس جمهور، احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد، احمد وحیدی، وزیر کشور، مهرداد بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی، مسعود میرکاظمی، رییس سازمان برنامه و بودجه و یک نماینده از طرف رییس مجلس و یک نماینده از طرف رییس قوه قضاییه؛ به عنوان اعضا تعیین شده اند. شناسایی کامل اموال غیر منقول دولت و تعیین تکلیف آنها و داشتن مصونیت قضایی اعضا از جمله اختیارات ویژه این هیات است. ستاره صبح در گفت و گو با حجت الله فرزانی، کارشناس ارشد اقتصاد به بررسی این موضوع پرداخته که در ادامه می خوانید:
ماجرای مولد سازی دارایی های دولت چیست؟ به نظر شما از این مصوبه چه تجربه ای خواهیم داشت؟
مولد سازی به معنی فروش و واگذاری اموال مازاد است که درآمد حاصل از ان به طرح های نیمه تمام و طرح هایی که دارای توجیه فنی باشند اختصاص داده می شود.
اموالی که مازاد تشخیص داده می شوند اموالی هستند که دولت دیگر به ان ها نمی پردازد. املاک و مستغلات و زمین های دولتی از جمله آن ها است. طرح های نیمه تمامی که فاقد توجیه هستند نیز در این طرح ها واگذار می شوند.
در کنار این واگذاری ها باید برای راه اندازی واحد های نیمه کاره و دارای توجیه هزینه شود چون اساس بر مولد سازی است نه بر فروش اموال. مبالغ به دست آمده از فروش اموال باید وارد چرخه تولید شود و به توسعه منجر گردد.
طرح ظاهرا دولت را سبک تر می کند و توسعه ایجاد خواهد کرد مورد انتقاد است. به نظر شما دلایل انتقادات از این طرح چیست؟
دلیل انتقادات عدم شفافیت در تدوین و انتشار مصوبه است. چنین طرحی باید به طور شفاف توضیح داده می شد و کارشناسان در مورد آن صحبت می کردند.
طرحی مصوب شده که ابعاد آن مشخص نشده است و ما بعد از تصویب با آن روبرو شده ایم. دولت اعلام کند با طرح مولد سازی دارایی هایش چه تصمیمی را دنبال می کند؟
از طرفی شناسایی اموال ابهام آمیز است و به درستی تبیین نشده است. امروز گفته می شود دولت بدون اطلاع عمومی و بدون نظر گرفتن از کارشناسان اقدام به فروش اموال و دارایی های خود کرده است.
اجرای طرح می تواند دولت های آینده را متضرر کند. باید از این جنبه نیز به مصوبه پرداخت چون با فروش دارایی هاف دولت های آینده بی بنیه خواهند شد.
اگر این مصوبه به طور کامل اجرا شود دارایی های دولت های کاهش می یابد.
چندی پیش دولت و مجلس اعلام کردند در سال جاری کسری بودجه نداریم و دولت از پس مخارج و هزینه های اداره کشور بر آمده است. با توجه به اینکه بنا بر ادعایی مشابه اعلام می شود بودجه ۱۴۰۲ نیز بدون کسری بسته شده، مصوب شدن چنین طرح هایی برای درآمد زایی دولت چه توجیهی دارد؟
با وجود اینکه چنین ادعاهایی مطرح شده و گفته می شود همه هزینه ها تامین شده و تمام مخارج پوشش داده شده است، ولی شرایط اقتصادی کشور مناسب نیست.
نمایندگان مجلس که این موضوعات معمولا از ناحیه آنها طرح می شود در بازه های زمانی دیگر اعلام کرده اند که دولت کسری بودجه دارد. اقتصاددانان کشور هم مرتبا در این مورد حرف زده اند. نبود کسری بودجه یک ادعا است. دلیل تصویب این طرح تامین کسری بودجه است. دولت به بودجه نیاز دارد. دلیل دیگر توسعه طرح های عمرانی کشور است. برای اینکه در آینده به افزایش تولیداتمان امیدوار باشیم باید بودجه یا به این منظور تامین کنیم.
تمام تلاش دولت ها در دهه ۹۰ این بود که بتوانند هزینه های جاری دولت را تامین کنند و کمتر به عمران و توسعه کشور پرداخته شد. نیاز به تبدیل به احسنت دارایی ها به کارهای عمرانی مبارک است. فروش اموال دولت را سبک می کند. امروز نقش بخش بزرگی از دارایی های دولت تنها تحمیل هزینه است. این دارایی ها باید به هزینه فعال شدن طرح های دارای توجیه تبدیل شوند.
آیا می توان اجرای این مصوبه را به معنی حراجی اقتصادی دانست؟ به نظر شما اجرای چنین طرحی چه تاثیری بر اقتصاد داخل و بر بازار ها خواهد داشت؟
این جنبه از طرح بیشتر به شیوه اجرا وابسته است. باید دید دولت چه نوع اطلاعیه هایی صادر می کند و درباره طرح چه اطلاعاتی به جامعه علمی و اقتصادی می دهد؟
اگر دولت با شفافیت اعلام کند که چه تصمیمی دارد، تحلیلگران اقتصادی می توانند پیش بینی درستی ارائه کنند و ابعاد طرح نیز سنجیده شود
باید قبل از چنین عملی درباره ابعاد اقتصادی این کار عظیم صحبت کرد. پیش از هر چیزی باید بدانیم چه املاک و دارایی هایی شناسایی شده است و چگونه به حراج گذاشته می شود و منابع صرف چه مصارفی خواهد شد؟!
