تهران: شهر خاکستری | پویا نایل‌پور حکم‎آباد

پایتخت، چندسالی است که روحِ غمگین بی‌رنگش با خاکستری‌های آلودگی دست در دست هم، فرزندانش را بی‌رمق‌تر از گذشته کرده است. جای خالی رنگ و نور درجای‌جای شهر در کنار آلودگی هوا و وضعیت معیشتی، اجتماعی غمگینِ‌خسته بوجود آورده است، فرقی نمی‌کند ساکنِ کدام منطقه یا محله باشی، کافی‌ست به صورت همشهریان نگریست تا به عمق فاجعهِ دردناکِ موضوع پی‌برد. مبحث آلودگی نیز باید به صورت تخصصی از طریق کارشناسان مربوطه بررسی شود، اما در بحث شهر خاکستری، اگر به صورت خاص و دقیق به آن بخواهیم بپردازیم، کافیست سری به پیاده‌راه خیابان انقلاب حدفاصل میدان انقلاب اسلامی تا میدان حضرت امام حسین (ع) بزنیم، محدوده‌ای پرتردد که مهم‌ترین مراکز آموزشی، فرهنگی – هنری کشور در این محدوده قرار دارد. اواسط دهه نود خورشیدی مرمت ساختمان‌های یکی از طولانی‌ترین خیابان‌های خاورمیانه (انقلاب) آغاز شد؛ فی‌النفسه عمل بهسازی نمای ساختمان‌های قدیمی امری پسندیده و به جایی بود. اما خروجی کار و متحدالشکل کردن نمای ساختمان‌ها آنهم به صورت تک‌رنگِ سفید و قهوه‌ای تاثیر روانی منفی بیشتری بر شهروندانِ شهر تهران می‌گذارد. حتی در دیوار نگاره‌های شهری نیز جای خالی رنگ برای ایجاد شور، شعف و شاداب‌سازی مردم احساس می‌شود. از سویی دیگر هر چه به انتهای ساعات تردد شهری در منطقه مذکور نزدیک‌تر می‌شویم، احساس ترسِ ناشی از تاریکی نیز بر تمامی موارد اشاره شده اضافه می‌شود، یکی از پیشنهادها از نظر نگارنده می‌تواند اضافه شدن نورهایی با منبع انرژی خورشیدی بر نمای ساختمان‌ها و ایجاد استراحتگاه‌های نوری با منبع انرژی‌های پاک باشد. یکی‌دیگر از مواردی که باید اشاره کرد این است که تهران به غیر پایتختی کشور، یکی از مهم‌ترین شهرهای گردشگری از منظر تاریخی است که پتانسیل فراوانی در جذب گردشگر داخلی و خارجی دارد و می‌تواند علاوه بر موضوع گردشگری تاریخی، سیاسی، درمانی و موارد مشابه با ایجاد جاذبه‌های رنگی، نوری (دیوارنگاره‌های با مضامین تاریخی، ایرانی، اسلامی، گذرگاه‌های فرهنگی‌هنری ویژه) اقدام به جذب توریست نماید. در انت‌ها به نظر می‌آید، آن‌چیزی که جای خالی‌اش احساس می‌شود، عدم توجه به شاداب‌سازی شهری و شهروندی از سوی متولیان مدیریتیِ تهران است. از سویی اعضای شورای اسلامی شهر تهران با تصویب برنامه‌های پیشرو در حوزه شاداب‌سازی شهر و خروج از بحرانِ شهرخاکستری و جدیت فراوان از حیث نظارت و مطالبه‌گری از مدیران ساختمان بهشت، سازمان زیباسازی و شهرداری مناطق می‌توانند گام‌های مهمی بردارد و از سوی دیگر ورود کنش‌گران و فعالین شهری در حوزه‌های فرهنگی، هنری، اجتماعی، گردشگری و… و همچنین ارائه راهکار، ارائه برنامه و شراکت در اجرا از سوی آنان، نظیر برگزاری مسابقات و جشنواره‌های مرتبط با تحول ساختار رنگی و نورپردازی نمای بناها و مبلمان‌شهری، دیوارنگارهای شهری و اجرای بهینه آثار می‌تواند نقش بسزایی در ایجاد شهر فعالِ رنگی داشته باشد.