بسیاری بر این باورند تقویت جناح شرقی ناتو شتاب بیشتری گرفته و هدف آمریکا تقویت امنیت بلغارستان و متعاقب آن جناح شرقی ناتو در شرایط جنگ روسیه در اوکراین است.
آمریکا اعلام کرده است بلغارستان ۸ فروند هواپیمای جنگنده جنگنده F-16 ساخت آمریکا را از شرکت لاکهید مارتین دریافت می‌کند. به‌گفته آژانس همکاری امنیت دفاعی آمریکا، این توافق شامل چهار فروند جنگنده F-16 مدل سی بلاک، چهار فروند F-16 مدل دی بلاک به همراه ۱۱ موتور F100-GE-129D و مقادیری از تجهیزات مرتبط با آموزش موشکی، موشک‌های هوا به هوا و دیگر تجهیزات است. فروش این هواپیماهای شکاری و مهمات به این کشور اروپای شرقی به‌مبلغ ۱.۶۷ میلیارد دلار پیش‌بینی شده و مورد تائید وزارت خارجه آمریکا قرار گرفته است. خرید این تجهیزات توانایی بلغارستان را برای مقابله با تهدیدات فعلی و آتی از طریق توانمندسازی نیروی هوایی این کشور برای استقرار هواپیماهای جنگنده مدرن در منطقه دریای سیاه، بهبود می‌بخشد. انتظار می‌رود اولین هواپیما تا اواسط سال ۲۰۲۳ تحویل شود.
آمریکا اگرچه مدعی است فروش این جنگنده‌ها ارتباط مستقیمی با حمله روسیه به اوکراین ندارد، اما می‌تواند به این عضو ناتو اجازه دهد ناوگان «میگ-۲۹» ساخت روسیه خود را تحویل اوکراین دهد.
اعضای قدیمی پیمان ورشو شامل اسلواکی، بلغارستان و لهستان که امروزه به عضویت سازمان پیمان آتلانتیک (ناتو) درآمدهاند، به ترتیب ۱۴، ۱۱ و ۲۸ فروند میگ ۲۹ روسی در اختیار دارند. رضایت احتمالی این کشورها به تحویل این جنگنده‌ها یعنی پذیرفتن خطر، چرا که تحویل جنگنده‌ها به اوکراین می‌تواند «مشارکت فعال در جنگ» قلمداد شود.
این جنگنده‌ها توانایی بلغارستان را برای مقابله با «تهدیدهای فعلی و آینده» از طریق فعال‌کردن نیروی هوایی این کشور در منطقه دریای سیاه بهبود می‌بخشد و ابزاری را برای بلغارستان فراهم می‌کند تا در کنار سایر کاربردهای منطقه‌ای اف- ۱۶ بیشتر عمل کرده و عملیات مشترک را توسعه دهد. فروش F-16 توانایی بلغارستان را برای مقابله با تهدیدات فعلی و آینده بهبود بخشیده و به نیروی هوایی بلغارستان اجازه می‌دهد تا به‌طور منظم هواپیماهای جنگنده مدرن را در منطقه دریای سیاه که اوکراین نیز با آن هم مرز است، مستقر کند.
چندین کشور اروپایی ترجیح دادند خود را به هواپیماهای آمریکایی به جای هواپیماهای اروپایی مجهز کنند. لهستان از سال ۲۰۰۳ هواپیماهای جنگی F-16 C/D Block را در اختیار دارد، اما در دسترس بودن آنها همچنان مشکلساز است. نه تنها به‌دلیل مشکلات تعمیر و نگهداری، بلکه به‌دلیل کاهش تعداد خلبانانی که قادر به خلبانی با آنها هستند.
این اقدام در شرایطی است که دبیرکل ناتو تائید کرده بود سران این سازمان با استقرار چهار گروه جنگی جدید در بلغارستان، مجارستان، رومانی و اسلواکی و تقویت نیروها در جناح شرقی این ائتلاف موافقت کرده است. اظهارات دبیرکل ناتو در حالی صورت می‌گیرد که علی‌رغم هشدارهای روسیه درباره توسعه‌طلبی ناتو (که یکی از دلایل شروع عملیات نظامی این کشور در اوکراین محسوب می‌شود)، دستکم ۱۰ متحد قدرتمند ناتو از جمله آمریکا، انگلیس و فرانسه، نیرو و کشتی و هواپیمای جنگی بیشتری را در جبهه شرقی این اتحاد نظامی مستقر کرده و به حالت آماده‌باش قرار دارند.
متحدان شوروی سابق مانند جمهوری چک، بلغارستان، رومانی و اسلواکی تسلیحاتی از جمله سیستم‌های ضد هوایی دارند که اوکراینی‌ها می‌توانند از آنها به استفاده کنند که البته بهره‌برداری از آنها نیاز به هماهنگی دارد. اگر کشورهای بلوک شرق سابق نشان دهند که مایل به تامین سلاح هستند، می‌توانند برای تکمیل ذخایر خود به بایدن چشم بدوزند. این بدان معناست که آمریکایی‌ها حتی بیش از ۷۲۸ میلیون یورو تسلیحات اضافی را که بایدن که اخیرا وعده داده است، در اختیار آنها قرار خواهند داد.
تقویت جناح شرق، اگرچه نتایج مثبتی دارد اما بی‌شک تورم و وابستگی به گاز روسیه و صنعت آلمان، بر اقتصاد کشورهایی چون لهستان، چک، اسلواکی و حتی مجارستان که با هجوم پناهندگان اوکراینی نیز مواجه هستند، فشار سنگینی خواهد آورد.
بیش از ۴ میلیون اوکراینی از زمان تهاجم روسیه از کشور خود گریخته و به کشورهای همسایه نظیر لهستان، مجارستان، رومانی و جمهوری چک پناه برده‌اند. فراتر از تراژدی انسانی، جنگ در اوکراین به شدت اقتصاد اروپای شرقی را مختل خواهد کرد. هجوم بی‌سابقه اوکراینی‌ها یک چالش کوتاه مدت بزرگ است، اما از جهاتی یک فرصت درازمدت احتمالی نیز به شمار میآید و می‌تواند مشکل عمده کمبود نیروی کار را در کشورهایی چون لهستان، مجارستان و جمهوری چک برطرف سازد. اگرچه به نظر این موفقیت در مقابل تبعات جنگ اوکراین چندان مشهود نیست. تورم و خطر کمبود منابع غذایی و انرژی، یک خطر بزرگ برای کشورهای این حوزه است و رکود اقتصادی در سه ماهه آینده، به ویژه اگر تحریم گاز روسیه آغاز شود، اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.
