بازار شهرری در شمال بقعه حرم حضرت عبدالعظیم نشان از دوران صفویه و قاجاریه دارد. میگویند این بازار در دوران قاجار به دستور امیرکبیر مرمت و احیا شده است. بعدها کسی باورش نمیشد، در گوش این بازار صدای کشته شدن قاتل امیرکبیر بپیچد. هیاهوی مردم بعد از تیراندازی ششلول میرزا رضای کرمانی که معترض به شرایط وخیم اقتصادی و سیاسی مردم آن زمان بود، هنوز هم زیر طاقهای ضربی بازار احساس میشود. ۱۲ اردیبهشت ۱۲۷۵ مردم هراسان در دو راسته بازار میدویدند و به هم میخوردند. ناصرالدینشاه به ضرب گلولهای کشته شده بود و صدراعظمش با هزار حیله و ترفند او را سوار کالسکه کرد و به جای شاه برای مردم دست تکان داد تا بازار بیش از این شلوغ نشود. شاید کالسکه شاه از میانه بازار قدیم میگذشت و با خود خبر از فصل جدید تغییر در سلسله قاجار میداد. همه حیرتزده به کالسله نگاه میکردند، دستان خشکشده شاه را میدیدند اما به تغییر سرنوشتشان باور نداشتند.
شاید همه خاطرات و ماجراهایی که در این بازار پر هیاهو گذشته، در کنار معماری اسلامی- ایرانیاش باعث شد که این اثر در تاریخ دوم اسفند ۱۳۷۶ با شماره ثبت ۱۹۶۷ در فهرست آثار ملی ایران جای بگیرد. این بازار با ساختاری از گچ، آجر، خشت و گل، یکی قدیمیترین بازارهای به جا مانده در ایران است. دو راسته دارد که در محل تلاقی خود تشکیل یک چهار سوق را میدهند. چند سالی است، «بازار بزرگ ری» در ضلع غربی حرم حضرت عبدالعظیم (ع) در زمینی به وسعت دو هزار مترمربع و در سه طبقه ساخته شده و یک طبقه از آن در زیرزمین ساخته شده است.
تا زمانیکه این بازار جدید حرم راه نیفتاده بود، بسیاری از مردم برای خرید ادویه و دارو و کالاهای نایاب و سوغاتی مهر و تسبیح و آب نباتهای رنگی به بازار شهرری میرفتند. گوشت شتر تا همین چند سال پیش فقط در بازارهای شهرری پیدا میشد و هنوز هم تابلوهای تبلیغاتی روی در و دیوارها نشان از رونق فروش گوشت شتر در آن دارد.
در این بازار انواع گیاههای خشکشده در گونیهایی با دهان باز، جلوی مغازهها صف کشیدهاند، رنگهایشان سبز، قرمز و قهوهای است. غنچه گلهای محمدی از زیر زرورق عطاریها، حال هر ناظری را صفا میدهند. بوی کباب و نان تازه، زیر سقف چهارطاقی بازار شهرری هر روز میپیچد. مردم تهران، دیرزمانی اگر دنبال کباب ناب بودند، راهی شهرری میشدند و مهمان یکی از کبابیهای بازار حرم شاهعبدالعظیم. قدیمها کبابیهای ری، روی برنج، زردی تخممرغ تازه میانداختند که طرفدارهای پروپاقرصی داشت.
این بازار هنوز هم گرم و پر رونق است همانطور که صدها سال پیش بوده. «شمسالدین مقدسی»، جغرافیدان قرن چهارم هجری در کتاب «احسنالتقاسیم» آورده است: «ری را بازارهای وسیع و آباد بسیار بوده است.» به سراغ کتاب «ری باستان»، حسین کریمان رفتیم تا ببینیم شهرری چند بازار داشته؟ در این کتاب از بازار بابالجبل، باب سین، باب هشام، بلیسان، چهارسوق یا چهار بازار ری، دهک نو و بازار روده در شهرری نام برده شده است که از این بازارها تنها بازار چهارسوق در جوار آستان شاه عبدالعظیم بر جا مانده و باقی همه از بین رفتهاند.