آتشکده آتشکوه که در ۵ کیلومتری راه نیم‌ور به دلیجان و در نزدیکی روستای آتشکوه و در دامنه کوهی به همین نام قرار دارد، یکی از مهم‌ترین آثار بجا مانده از دوران باستان است که قدمت آن به دوره ساسانیان بازمی‌گردد و عظمت آن به حدی است که در برخی از متون از آن به‌عنوان یکی از برترین آتشکده‌های زرتشتیان جهان یادشده است.
در ساخت بنا که در سال ۱۳۱۷ به شماره ۳۱۱ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده، از آجرهای چهارگوش با نمای سنگ استفاده‌شده و برای استواری بیشتر بنا در درون دیوارها، تیرچه چوبی به‌کاررفته است. بنای چهار تاقی آن شامل ستون‌های سنگی استوانه‌ای شکل است که بر روی‌هم استوارشده‌اند و سازه اصلی بنا از سه بخش تالار اصلی (شرقی) که محل آتشدان و نیایش بوده، تالار غربی و راهرو تشکیل‌شده و فاقد تالار طواف است. ابن فقیه همدانی تاریخ‌نگار و جغرافیدان ایرانی با اشاره به هم‌طرازی بنا با ایوان کسری و معبد آناهیتا در کنگاور، بر این عقیده است که این مکان تا قرن چهارم هجری برپا بود و مورداستفاده قرار می‌گرفته است.
گنبد بنا و تاق‌ها به‌مرورزمان تخریب‌شده اما هر چهار پایه بنا تا حد زیادی سالم باقی‌مانده‌اند و آنچه از پایه‌ها و بازمانده‌های تاق‌ها برجای‌مانده، ارتفاعی در حدود ۸ تا ۱۰ متر دارد و طول هر ضلع آن ۱۲.۵ متر است که با توجه به و این نکته با مساحت ۱۵۶ مترمربعی آن می‌بایستی یکی از بزرگ‌ترین و باشکوه‌ترین گنبدهای تاقی را برای آن تصور کرد.
در کنار جبهه شمال غربی بنا، ایوانی به چشم می‌خورد که نسبت به بقیه سازه قدمت کمتری دارد و بعدها به آن پیوسته است. با توجه به اینکه روستای آتشکوه که با کمتر از ۱۰ خانوار در ضلع شمالی این بنا قرارگرفته از قدمت زیادی برخوردار نیست، باید احتمال وجود شهر و آبادی‌های باستانی کشف نشده در اطراف آتشکده را جدی گرفت.
آندره گدار معمار و باستان‌شناس فرانسوی که در اوایل سلطنت پهلوی به استخدام دولت ایران درآمد، در همان اوایل کار خود به همراه سر آلبرت هوتوم – شیندلر، پژوهشگر انگلیسی به بررسی این بنا پرداخته، با ترسیم نقشه‌ای از دیوار محاطی و دهلیزهای احتمالی آن، از بنا با عنوان آتشگاه یاد کرد، اما پس از مدتی، فرضیات خود را باطل شمرده، سازه را به‌عنوان یک علامت راه‌یابی فرض می‌کند. گروهی از پژوهشگران ایرانی نیز، این بنا را به‌عنوان چارتاقی معرفی کرده، تلاش نمودند تا با نسبت دادن شباهت‌هایی میان آن با چارتاقی نیاسر به آن به‌عنوان یک تقویم آفتابی یا شاخص اندازه‌گیری زمان نظر بیاندازند. چارتاقی‌ها سازه‌هایی هستند که می‌توان خورشید در روز نخست هر فصل در زاویه خاصی از میان ستون‌های چهارگانه آن قابل‌مشاهده است. در مورد این بنا طلوع خورشید در انقلاب تابستانی در لبه شمالی و در انقلاب زمستانی در لبه جنوبی رخ می‌دهد، اگرچه این شباهت نمی‌تواند مؤید تک کاربردی بودن بنا باشد و با دانسته‌های ما از معماری ایرانی که در ساخت بناهای چندمنظوره مهارت و توانمندی خود را ثابت کرده، چندان همخوانی ندارد.
آتشکده آتشکوه در سال ۱۳۱۷ به شماره ۳۱۱ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
فوق‌العاده جای زیبایی‌ستتت.تو تمام مجلات دیدم که درباره‌ش مطلب گذاشتن